‘Рбетот е еден од најважните делови на нашето тело. Таа ја носи целата наша тежина секој ден, а поради нашиот неуреден начин на живот – недостаток на вежбање, лоша исхрана и вишок килограми – не и ја олеснуваме работата.
Најчеста болест или болна состојба поврзана со ‘рбетот е ишијас, лумбошиалгија или ишијас. Ова е сензација која може да се манифестира како умерена до силна болка во долниот дел на грбот, задникот и нозете поради заробување на ијатичниот нерв, кој е најдолгиот нерв во телото.
Ишиатичниот нерв започнува во ‘рбетниот мозок, поминува низ колковите и задникот, а потоа се разгранува по секоја нога. Има директен ефект врз вашата способност да ги чувствувате нозете. Овој нерв, исто така, контролира неколку мускули во долниот дел на нозете и обезбедува сензација на кожата на стапалата и поголемиот дел од потколеницата. Кога е иритирано, обично ќе се појави ишијас.
Причини за лумбошиалгија
Најчеста причина за ишијас е испакнување на интервертебралниот диск, т.е. дискус хернија.
Имено, ‘рбетот се состои од пршлени, меѓу кои има интервертебрални дискови кои делуваат како амортизери, односно овозможуваат еден пршлен да се залепи за друг без да се оштети. Кога дискот ќе излезе од своето место како резултат на одредени повреди, тој го притиска нервот и предизвикува силна болка во грбот, а доколку не се лекува, болката се шири на задникот и по должината на ногата.
Испакнувањето на дискот може да се случи ненадејно или постепено во подолг временски период, а болката никогаш не треба да се игнорира бидејќи може да има сериозни последици.
Ишијасот може да се појави поради повеќе причини, како што се:
– прекумерен физички напор (неправилно кревање тежина во теретана, тешка физичка работа, кревање тешки предмети, долго седење или стоење)
– спортски повреди
– артритис
– гихт
– туберкулоза
– аномалии на ‘рбетот (сколиоза, лордоза или кифоза)
– нарушувања на коленото или колкот
– остеопороза, рахитис, недостаток на калциум во коските
– прекумерно носење високи потпетици
Оние кои не се занимаваат со никаква физичка активност исто така имаат поголем ризик од ишијас бидејќи неактивноста ги ослабува мускулите на трупот и грбот кои го поддржуваат ‘рбетот и го олеснуваат поднесувањето на тежината на телото.
Симптоми на лумбошиалгија
Како што веќе спомнавме, острата болка што гори е најголемиот и најочигледен симптом на ишијасот и може да се прошири на едната или двете нозе, понекогаш само на едната, а подоцна само на другата. Со тешка ишијас, постои неможност за нормално одење, а поединецот не може да ги повлече стапалото и палецот кон себе. Ишијасот во голема мера може да го намали квалитетот на животот до тој степен што болниот не може да спие или да ги извршува секојдневните задачи поради болка.
Покрај болката, може да се појават и следните симптоми на ишијас:
– вкочанетост, печење или слабост во нозете или стапалата по должината на нервниот пат
– губење на чувството во стапалата
– чувство на пецкање во нозете
– болно печење во прстите на нозете
– во најтешките случаи, инконтиненција се јавува поради неможност да се препознае нагонот за мокрење
Дијагноза на лумбошиалгија
Ако се сомневате дека има ишијас или испакнување на дискот, веднаш контактирајте го вашиот лекар.
Општиот лекар мора прво да ви препише преглед од специјалист, кој потоа ги проверува осетот, силата и рефлексите во нозете. Ако симптомите перзистираат повеќе од шест недели, лекарот ќе побара снимање и електродијагностички тестови, од кои најчест и најточен е магнетната резонанца.
Тоа ќе даде јасна слика за ‘рбетот и дисковите, како и можно оштетување и заробување.
Рендгенските снимки за жал нема да можат да покажат оштетување на ијатичниот нерв, но тие можат да покажат коскени абнормалности кои можат да го притиснат ијатичниот нерв или намалување на просторот на дискот, што може да укаже на хернија на дискот.
Како да се лекува лумбошиалгијата?
Секому може да му се случи во одреден момент од животот да доживее притиснат нерв, но тоа не мора веднаш да значи дека испаднал диск. Тогаш тоа е акутна ишијас која може да се третира на различни начини.
Лековите базирани на ибупрофен, топлите облоги на долниот дел од ‘рбетот и вежбите како што се лесно одење и/или истегнување ќе помогнат да се намали болката. Никогаш само не легнувајте бидејќи тоа може да ја влоши вашата состојба. Болката обично исчезнува по неколку дена, а ако не се случи, ситуацијата е многу посериозна.
Кога болката не престанува и има проблеми со одење и нормално функционирање, тоа е обично хронична ишијас, чија главна причина е во ред пролапс на дискот. Во овој случај, некои лекари ќе препишат физикална терапија, а во краен случај, операција за отсекување на делот од дискот што испаднал.
