Меланомот е малигнен тумор кој произлегува од меланоцитите, клетки кои произведуваат пигмент во кожата. „Повеќето од овие тумори се јавуваат во кожата, но бидејќи меланоцитите може да се најдат и во други ткива, меланом може да се појави и на пример во окото и менингите. Туморот, за жал, генерално има многу малигно биолошко однесување и многу брзо метастазира потоа во далечни ткива и органи“, вели за порталот Н1 проф. д-р Душан Скиљевиќ.
„Луѓето со т.н фототип I и II – светли очи, светла коса и кожа, со многу пеги, се изложени на поголем ризик од развој на меланом. Исто така, луѓето кои имаат голем број млади луѓе или имаат т.н. Поголем ризик имаат диспластичните млади, како и пациентите со паркинсонизам, имуносупресивна терапија или оние кои веќе имале меланом или други видови на рак на кожата“, вели д-р Скиљевиќ.
Сепак, најважните фактори на ризик и единствени на кои можеме да влијаеме е прекумерната изложеност на УВ зраците од сонцето или во солариумите, особено на рана возраст, додава докторката.
Според него, меланом може да се појави на кој било дел од кожата или мукозните мембрани, а најчесто место на појавување кај мажите е кожата на трупот, најчесто грбот, а кај жените тоа се нозете, најчесто задниот дел од потколениците.
Ако се дијагностицира во рана фаза, 95-99 отсто од меланомот е целосно излечен со едноставно хируршко отстранување, вели д-р Шкиљевиќ.
„Доколку меланомот доцна се дијагностицира, стапката на преживување е значително помала: само 25-30 отсто од пациентите преживуваат пет години. Овие податоци јасно говорат за суштинската важност на раната дијагноза за лекување на пациентите со меланом“, посочи тој.
Д-р Шкиљевиќ вели дека дијагнозата е многу едноставна – дерматолошки клинички преглед кој се надополнува со дермоскопски преглед.
„Дермоскопијата е неинвазивна и безболна метода со која се користи специјален апарат со кој се набљудуваат промените на кожата со зголемување и се забележуваат обрасци на пигментација и структура кои не се гледаат со голо око и врз основа на нив се донесува заклучок. за природата на промената.меланом, се испраќа на хируршко отстранување по што се испитува микроскопски – хистопатолошки и се поставува конечна дијагноза“, објаснува тој.
Меланомот, за жал, многу често не дава никакви симптоми или ги дава само во доцна фаза, а потоа се многу неспецифични: болка, печење, чешање, спонтано крварење итн.
„Важно е да се напомене дека сите промени кои даваат симптоми треба да се испитаат, но и да се знае дека самите симптоми не се знак за малигнитет, туку се јавуваат и при бенигни промени“, вели д-р Скиљевиќ.
Бидејќи изложувањето на УВ зраци е единствениот фактор на ризик за развој на меланом кој навистина може да се спречи, сите акции и кампањи за информирање на јавноста инсистираат на максимално одговорно однесување на сонце, односно соодветна заштита од сонце, како и некористење солариум.
„Особено е важно да се спроведе превенција кај младите, бидејќи изгорениците од сонце во млада возраст значително ја зголемуваат шансата за појава на меланом подоцна во животот. користење солариум во Затоа употребата на солариуми во голем број земји, меѓу кои и Србија, е забранета за лица помлади од 18 години“, нагласува докторката.
Дефинитивно не препорачувам намерно сончање за да добиете темна кожа. Сонцето е лек, но како и секој лек, ако се зема во прекумерни количини, станува отров, а тоа мора да се земе предвид во текот на летните месеци и одморите.
Д-р Шкиљевиќ додава дека, покрај хируршкото отстранување, кое е единствената неопходна терапија за раните стадиуми на меланомот, во подоцнежните стадиуми, со широко распространета и напредната болест, денес се користат и други опции за третман, пред се лекови од областа на таргетираната терапија. и имунотерапија. Тоа се современи лекови кои влијаат на сигналните патишта во внатрешноста на малигната клетка, како и на стимулирање на сопствениот имунитет во борбата против малигните клетки, вели тој.
Соодветна заштита од прекумерна сончева светлина, според д-р Скиљевиќ, значи: избегнување на престој на отворено во делот од денот кога сончевото зрачење е најсилно, останување под сенка, користење соодветна облека, капи и очила и креми за заштита од УВ зрачење. дојдете на крајот, да ги заштитите оние делови од кожата кои и покрај горенаведените методи остануваат изложени.
„Во таа смисла, кремите се користат за заштита при неопходен престој на сонце, а не за продолжување на престојот и обезбедување лажно чувство на сигурност на отворено. Затоа, кремите не можат да заштитат од меланом доколку сте премногу изложени на УВ зраци“, нагласува тој.
Изложувањето на сонце има и свои корисни ефекти, меѓу кои е главната синтеза на витаминот Д во кожата.
Но, за да се синтетизира соодветна количина на витамин Д во текот на летните месеци, доволно е да се изложувате на сонце 2-3 пати неделно по 10-15 минути“, советува д-р Душан Шкиљевиќ.
