Истражувачите конечно напредуваат во разбирањето како коронавирусот предизвикува губење на мирис. Многу потенцијални третмани за овој симптом се подложени на клинички испитувања, вклучувајќи стероиди и крвна плазма.
„Пореметувањето на мирисот станува се поретко како што се развива вирусот“, вели Валентина Парма, психолог во Центарот за хемиски сетила Монел во Филаделфија, која одговори на прашањата на пациентите во првите две години од пандемијата.
Студијата објавена минатиот месец испитала 616.318 луѓе во Соединетите држави кои имале ковид-19. Откриено е дека, во споредба со оние кои биле заразени со оригиналниот вирус, луѓето кои имаат алфа варијанта имаат 50 проценти поголема веројатност да имаат хемосензорно нарушување. Таа веројатност падна на 44 проценти за подоцнежната варијанта на делта и на 17 проценти за последната варијанта, омикрон.
Но, вестите не се сите добри. Значителен дел од луѓето заразени во раните фази на пандемијата сè уште имаат хемосензорни ефекти. Студија од 2021 година следела 100 луѓе кои имале благи случаи на Ковид и 100 луѓе кои биле постојано негативни. Повеќе од една година по инфекцијата, 46 проценти од оние кои имале ковид-19 сè уште имале проблеми со мирисот; за разлика од нив, само 10 проценти од контролната група имале губење на мирис, но поради други причини. Понатаму, 7 проценти од заразените сè уште имале целосно губење на мирис или „аносмија“ на крајот на годината. Со повеќе од 500 милиони потврдени случаи на Ковид во светот, десетици милиони луѓе веројатно ќе имаат долгорочни проблеми со мирисот.
Едноставните активности како дегустација на храна или мирис на цвеќе сега се „навистина емотивно вознемирувачки“, вели Парма.
Генетски мутации
Појасна слика за тоа како Ковид-19 го предизвикува ова нарушување треба да помогне да се создадат подобри терапии за состојбата. На почетокот на пандемијата, една студија покажа дека вирусот ги напаѓа клетките во носот, наречени сустентакуларни клетки, кои обезбедуваат хранливи материи и поддршка на невроните.
Оттогаш, се појавија информации за тоа што се случува со миризливите неврони по инфекцијата. Истражувачите, вклучително и биохемичарот Ставрос Ломвардас од Универзитетот Колумбија во Њујорк, ги испитуваа луѓето кои умреле од ковид и открија дека иако нивните неврони се недопрени, тие имаат помалку рецептори вградени во мембраната за откривање на молекули на мирис од вообичаено.
Тоа е затоа што јадрата на невроните биле испреплетени. Хромозомите во овие јадра се организирани во два дела. Но, кога тимот ги погледна обдукцијата на неврони, „нуклеарната архитектура беше непрепознатлива“, рече Ломвардас.
Во јануари, истражувачки тим објави дека пронашол генетска мутација кај луѓето што е поврзана со поголема тенденција за губење мирис или вкус. Мутацијата – промена на единечна „буква“ или ДНК база – беше пронајдена во два преклопувачки гени, наречени UGT2A1 и UGT2A2. И двата кодираат протеини кои ги отстрануваат молекулите на мирис од ноздрите штом ќе бидат откриени. Но, сè уште не е јасно како ковидот комуницира со овие гени.
Исто така, постојат докази за трајни промени во мозокот кај луѓе со губење на мирис. Во една студија објавена на 6 март, на 785 луѓе во Велика Британија им бил скениран мозокот двапати. Околу 400 луѓе се заразиле со Ковид помеѓу скенирањата, така што научниците можеле да ги набљудуваат структурните промени. Оние кои ја преживеале болеста покажале повеќекратни промени, вклучително и знаци на оштетување на ткивото во областите поврзани со миризливиот центар на мозокот. Не е јасно зошто е тоа така. „Кога ќе престанеме да земаме назален внес, мозокот атрофира“, вели Даниел Рид, генетичар, исто така од Монел. „Тоа е една од најјасните работи што ги знаеме за вкусот и мирисот“, пишува Nature.com.
