Сахарскиот песок содржи радиоактивни изотопи на плутониум и цезиум кои можат да се транспортираат од огромната африканска пустина до другите континенти. Помеѓу 2022 и 2024 година, Европа доживеа значителни врнежи од песок или подобро кажано, прашина од Сахара. Овој феномен е познат по својата надреална магла помеѓу портокалова и жолтеникава боја.
Без оглед на различните теории на заговор, сахарската прашина сè уште игра важна улога во влијанието на климатскиот систем на нашата планета, како и на сончевото зрачење, облачноста, па дури и на квалитетот на воздухот. Значи, тоа влијае и на нашето здравје. Покрај механичките ефекти врз нашиот респираторен систем – сè уште зборуваме за ситни честички што можат да се вдишат – научниците го земаат предвид составот на прашината.
Новата студија предводена од научници од Универзитетот во Париз-Саклај се фокусираше на анализата на пустинските честички кои паднаа во Европа во 2022 година, собрани благодарение на соработката на неколку научници.
Од над 100 земени примероци, беа анализирани околу педесет, кои доаѓаат од шест земји: Австрија, Белгија, Франција, Германија, Луксембург и Шпанија. Целта беше да се открие потенцијалниот транспорт на радиоактивни изотопи како што се цезиум-137, плутониум-239 и плутониум-240, кои навистина беа идентификувани преку внимателни лабораториски испитувања. Покрај контаминацијата на позадината од американските и поранешните советски нуклеарни тестови во изминатиот век, кои се меѓу главните извори, студијата откри и специфична компонента поврзана со нуклеарните тестови спроведени во самата пустина Сахара.
Тоа е озлогласената серија Реган, во Алжир, збир од четири атмосферски нуклеарни тестови што Франција ги спроведе во пустината на јужен Алжир помеѓу февруари 1960 и април 1961 година. Иако француските власти уверија дека детонациите на сината, белата, црвената и зелената требаше да бидат „безопасни“ бидејќи се изведуваа на ненаселени места, десетици илјади луѓе претрпеа сериозни здравствени проблеми поради нив: од рак до слепило, вклучително и вродени малформации.
Како и тестовите во другите земји, радиоактивните последици од атомските експлозии, извршени во Центарот за воени експерименти Сахара во близина на Реган, беа депонирани во околината, а со тоа и во пустинската прашина, која, како што знаеме, се носи понатаму во светот. Според пресметките на научниците, овој северноафрикански регион испушта стотици милиони тони сахарска прашина секоја година. Дури 12 проценти стигнуваат до Европа со интензивни појави какви што се забележани во последните години.
Бидејќи некои беа особено значајни, истражувачите сакаа да ја истражат радиоактивноста на оваа прашина. За среќа, концентрациите на цезиум-137, плутониум-239 и плутониум-240, иако имаат различни потписи од оние на другите нуклеарни тестови на САД и Русија, со анализа не е утврдено дека претставуваат закана за јавното здравје.
„Потписите на изотопот на плутониум, уникатниот отпечаток од нуклеарна бомба, останаа во опсегот на траги од глобални последици, главно доминирани од американските и поранешните советски нуклеарни тестирања, значително различни од француските потписи. Сепак, радиоактивната контаминација откриена во сите примероци не претставуваат ризик за јавното здравје во однос на изложеноста на радиоактивност“, напишаа авторите на студијата.
Оваа радиоактивност, сепак, претставува предупредување за последиците од непромислените човечки постапки, особено оние поврзани со употребата на оружје за масовно уништување, што може да влијае на луѓето и животната средина многу долги периоди.
