Бубрезите се спарени органи на уринарниот систем кои се користат за излачување на штетни и вишок соединенија од телото. Бидејќи нивната главна улога е да ја филтрираат крвта, тие можат да бидат засегнати од сите соединенија кои се наоѓаат во крвотокот, како што се соединенијата што ги внесуваме преку храна, алкохол и лекови.
Луција Ана Биќаниќ, маг. pharm., од Фармакотерапиското советувалиште на Здравствен дом Загреб – Центар, за Здравствениот дом објаснија кои лекови можат да бидат штетни за бубрезите и како да се намали овој ризик.
Кои лекови можат да ги оштетат бубрезите?
Тој наведува дека оштетување на бубрезите најчесто може да предизвикаат лекови од групата антибиотици, антивирусни, имуномодулатори или хемотерапевтици.
„Употребата на овие лекови бара претпазливост и потребно е редовно следење на функцијата на бубрезите, што е обезбедено имајќи предвид дека повеќето такви лекови се администрираат во болница под надзор на лекар“, рече таа.
Тој исто така нагласува дека треба да се внимава кога се користат нестероидни антиинфламаторни лекови кои се достапни за општата популација, како кетопрофен и ибупрофен, на пример.
„Конзумирањето на овие лекови во прекумерни количини може да доведе до влошување на функцијата на бубрезите, додека лековите кои делуваат како блокатори на протонската пумпа во ретки случаи можат да предизвикаат интерстицијален нефритис“, вели Биќаниќ.
Кој треба да биде особено внимателен и на кој начин?
Биќаниќ истакнува дека зголемениот ризик од оштетување на бубрежната функција секако се носи со поголема доза на лекот, намалување на интраваскуларниот волумен (на пр. при едем или дехидрација) и употреба на други лекови кои дополнително влијаат на влошување на функцијата на бубрезите.
„Исто така, важно е да се нагласи подложноста на бубрежни заболувања, т.е. ризик фактори како што се постара возраст, рак и други“, рече таа.
Знаци на бубрежна болест
Биќаниќ наведува дека знаците на бубрежно заболување се зголемен креатинин, намален клиренс на креатинин, т.е. гломеруларна филтрација, електролитен дисбаланс (калиум, натриум) и симптоми го вклучуваат следново:
– грчеви во мускулите
– губење на апетит и гадење
– нарушување на мокрењето (премногу или премалку)
– чешање на кожата
– отекување на нозете
– замор
– крв во урината.
Ако забележите болка или каква било промена за која мислите дека може да биде поврзана со оштетување на бубрезите, задолжително разговарајте со вашиот лекар.
Како да се спречи бубрежна болест предизвикана од употреба на лекови?
Биќаниќ советува дека за да се избегнат негативните последици, најдобро е да се започне со терапија со најниска ефективна доза, да се оди на редовни контроли и да се следи функцијата на бубрезите во соработка со лекар.
Тој исто така додава дека лекарот ќе ги земе предвид факторите на ризик при препишување на терапија која може да има штетно влијание врз бубрегот, ќе го контролира количеството и видот на лекови на рецепт и без рецепт и хербални препарати што ги земаат пациентите.
