Падот на режимот на Башар ал Асад во Сирија нема да има директно влијание врз светските пазари на нафта, но може да донесе позитивни ефекти на краток рок и негативни ефекти на долг рок, во зависност од развојот на политичката структура на Блискиот Исток, анализира српскиот портал Форбс.
Пред падот на режимот, постоеше неизвесност за можноста конфликтите меѓу Израел, Хамас, Хезболах и Иран да се влошат и да се прошират. Иако сите индикации беа дека Иран се обидува да избегне ескалација, остана загриженоста дека, без траен прекин на огнот, насилството би можело да ескалира или намерно или случајно. Израел најави дека нема да ги нападне иранските нафтени постројки, но неизвесноста од војна често крие промени во политиката.
Нафтениот пазар теоретски веќе ја има земено предвид можноста за губење милион барели дневно или повеќе од Иран доколку Доналд Трамп ги заостри санкциите кон таа земја по доаѓањето на власт. Слабите пазарни фундаменти во моментов го неутрализираат ова. Иран успеа да го зголеми производството за околу 1,5 милиони барели дневно откако Бајден ја презеде функцијата. Вклучувајќи 700.000 барели дневно во последните месеци.
Иако цените се под притисок поради проекциите дека побарувачката за нафта на ОПЕК следната година ќе падне за 1 милион барели дневно, намалената иранска понуда би можела да го надомести најголемиот дел од тој пад. Пошироката група производители го одложи ставањето крај на нивното доброволно намалување на производството од 2,2 милиони барели дневно, но изгледите за зголемување на залихите следната година беа јасно на ум на извозниците.
Форбс разгледува две сценарија по изборот на нова влада во Сирија и реакцијата на новиот претседател на САД кон Иран, што ќе влијае на цената на нафтата.
Според првото по падот на режимот на Асад, многумина се надеваат дека Сирија може да добие поумерена влада и со тоа да се ослаби таканаречената шиитска оска на Иран, ирачките милиции, Сирија и Хезболах. Тоа најверојатно ќе ја охрабри администрацијата на Трамп да заземе цврст став кон Иран, особено со ограничување на нивниот извоз на нафта. Нанесувањето економски удар изгледа поверојатно сега кога Иранците видоа дека нивните инвестиции во Сирија се залудни.
Но не е јасно до кој степен е зголемен иранскиот извоз поради неактивноста на администрацијата на Бајден во однос на подобрите методи на Иран за избегнување санкции. Ако првото е точно, Трамп би имал поголем успех во прекинувањето на нивниот извоз, што би ги зголемило цените на нафтата. Саудијците веројатно би биле задоволни со таква ситуација, дозволувајќи им на изгубениот извоз да ја поддржи цената.
Второто сценарио е дека падот на Асад може да ги ослабат цврстите струи во иранската влада. Исто така, би можело да му олесни на претседателот Пезешкијан да постигне договор со САД. Намалувањето на поддршката за Хутите, Хезболах и Хамас може да стане поприфатливо. Особено по второто, Израелците значително ослабеа во последните две групи. Сценариото во кое Иран значително ја намалува поддршката за овие групи може да биде поприфатливо за нив отколку порано. А Трамп, кој вети пониски цени на нафтата, би можел да биде воодушевен што ќе постигне нов договор што ќе ги олесни санкциите.
Сепак, веројатно нема да се постигне таков договор без неколкумесечни преговори и најверојатно ќе му претходат построги санкции. Ова може да ги поддржи цените на нафтата на краток рок, можеби додавајќи 10 долари за барел во првата половина на 2025 година. Но, тогаш договорот ќе ја врати санкционираната понуда и подоцна ќе создаде притисок на пазарот.
Во тој случај, не само што би исчезнала претходната премија од 10 долари за барел, туку и цените би можеле да паднат за уште 10 долари за барел. Ова ќе ја намали нафтата WTI (West Texas Intermediate) на 60 долари. И притисокот ќе се зголеми врз Ирак и ОАЕ да се придржуваат до нивните квоти. Ако не го сторат тоа, цените веројатно би паднале под 60 долари. И тоа без дополнително намалување на саудиското производство, што Саудијците тешко би го прифатиле.
Реакцијата на Путин на загубата на сојузник, во време на големи загуби на украинскиот фронт, може дополнително да ја зголеми неговата подготвеност да постигне договор за прекин на борбите.
Во тој случај може да дојде до зголемување на понудата од Русија, иако веќе ја надминаа квотата. Ако Русија успее да додаде половина милион барели дневно или повеќе на пазарот, би било речиси невозможно да се задржи цената на нафтата на 70 долари.
Затоа, во позадината на слабите фундаментални показатели, геополитичките влијанија на пазарот на нафта следната година ќе бидат значајни.