Непридржувањето до редовното време за спиење и будење го зголемува ризикот од мозочен удар, срцев удар и срцева слабост за 26%, дури и за оние кои спијат цела ноќ, сугерира најголемата студија досега за ова прашање.
Претходните студии се фокусираа на врската помеѓу времетраењето на спиењето и здравствените резултати, советувајќи ги луѓето да спијат помеѓу седум и девет часа навечер.
Тој совет сè уште стои. Сепак, истражувачите се повеќе се фокусираат на шемите на спиење, а особено на влијанието на нередовниот сон – дефиниран како варијации во времето кога едно лице спие и се буди.
Една нова студија покажа дека неправилните обрасци на спиење – одење во кревет и будење во различно време секој ден – се „силно поврзани“ со поголем ризик од големи неповолни кардиоваскуларни состојби. Ниту осум часа сон не беа доволни за да се намалат штетните ефекти од различното време на спиење и будење, предупредуваат експертите.
Истражувањето, објавено во Журналот за епидемиологија и здравјето на заедницата, опфати 72.269 луѓе на возраст од 40 до 79 години од студијата на Британската Биобанка. Студијата не утврди колку точно треба да бидете блиску до исто време за спиење и будење – само што колку сте подалеку од истото време, толку е поголем ризикот од штета.
Главниот автор, Жан-Филип Чапут од Универзитетот во Отава, истакнува: „Целта треба да биде да се разбудите и да заспиете во 30 минути во исто време секоја вечер и секое утро, вклучително и викендите. За еден час од истото време е добро, но не толку добро како 30 минути, а уште подобро е што воопшто нема варијации“.
„Надминувањето на разликата од еден час секоја вечер и секое утро значи нередовен сон. Ова може да има негативни ефекти врз здравјето. Колку сте поблиску до нула варијација, толку подобро“, додава тој.
„Никој не е совршен во текот на целата година и ако немате редовна шема на спиење еден или два дена во неделата, тоа нема да ви наштети. Но, ако постојано нередовно спиете пет или шест дена во неделата, тогаш тој станува хроничен, а тоа е проблем“, нагласува Чапут.
Чапут рече дека будењето во исто време секој ден е поважно од одењето во кревет во исто време. „Будењето во различни периоди секое утро навистина го нарушува вашиот внатрешен часовник, а тоа може да има негативни здравствени последици“, рече тој, додавајќи:
„Ако треба да го надоместите изгубениот сон во текот на неделата за време на викендот, тогаш подобро е да си легнете порано отколку да спиете доцна – сепак треба да се трудите да се разбудите во исто време, дури и во сабота и недела“.
Во студијата, учесниците носеа следење на активност седум дена за да го следат нивниот сон, а експертите потоа пресметаа индекс на регуларност на спиење (SRI) за секоја личност.
Индексот забележал дневна варијабилност во времето на спиење, времето на будење, времетраењето на спиењето и времето на будење во текот на ноќта, а на учесниците им била дадена оценка која се движи од 0 (многу неправилно) до 100 (совршено редовен режим на спиење и будење).
Учесниците беа доделени во група со неправилен сон (СРИ помал од 71,6), умерено неправилен сон (СРИ помеѓу 71,6 и 87,3) или група на редовни спијачи (СРИ поголем од 87,3). Учесниците потоа биле следени осум години.
Дури и по контролата на збунувачките фактори, учесниците со неправилен сон имале 26% поголем ризик од мозочен удар, срцева слабост или срцев удар од оние со редовен сон, покажа студијата. Учесниците со умерено нередовно спиење имале 8% поголем ризик.
Истражувачите откриле дека индексот на СРИ е континуирано мерило, при што ризикот од срцев удар и мозочен удар се зголемува како што шемите на спиење стануваат понеправилни.
Препорачаната количина на сон за луѓе на возраст од 18 до 64 години е меѓу седум и девет часа навечер и седум до осум часа за лица над 65 години.
Студијата покажа дека поголем процент на луѓе кои редовно спијат (61%) ја исполнуваат препорачаната количина на сон во споредба со нередовните спијачи (48%). Сепак, ова немало никакво влијание врз здравјето на срцето за нередовните спијачи, кои имале ист поголем ризик од мозочен и срцев удар, дури и ако спијат доволно.
Спротивно на тоа, умерено нередовните спијачи имале помал ризик ако имале соодветен сон.
Ова беше опсервациска студија и затоа не можеше да утврди причина и последица, а истражувачите признаа различни ограничувања на нивните заклучоци.
Но, тие заклучија дека резултатите сугерираат дека нередовното спиење е силно поврзано со ризикот од повеќе негативни кардиоваскуларни состојби кај возрасните, без оглед на тоа дали ја исполнуваат препорачаната квота за спиење.
„Поважно, нашите резултати сугерираат дека регуларноста на спиењето може да биде порелевантна од доволното времетраење на спиењето во модулирање на ризикот од големи несакани кардиоваскуларни настани.
