Аеродромот со своите тешки услови само ја зголемува мистиката обвиткана во Бутан. Ова кралство на Хималаите има околу 800 илјади луѓе.
Фигурина на Буда во пилотска кабина. Религиозна икона во портокалова наметка го набљудува пилотот додека тој прави драматичен пресврт за да избегне слетување на А319 на тесната писта во Паро.
Специфично пристаниште во мистичниот Бутан
Десетици патници, вклучително и оние кои се држеа за седиштата непосредно пред тоа, му дадоа аплауз на екипажот. Типичен ден е на аеродромот Паро во Бутан, признат ширум светот како еден од технички најсложените за безбедно слетување на авиони. Маневрирањето на кратка писта помеѓу два планински врвови на надморска височина од шест километри бара и техничко знаење и челични нерви од пилотот.
Аеродромот со своите тешки услови само ја зголемува мистиката обвиткана во Бутан. Ова кралство на Хималаите има околу 800 илјади луѓе.
Уникатните услови за слетување и „полетување“ од Паро значат дека нема место за големи патнички авиони и џамбо џетови. Но, за љубителите на авијацијата, тоа е само дел од привлечноста на посетата на „Земјата на молњите“.
Но, да почнеме од почеток.
„Паро е тешко, но не и опасно“, уверува капетанот Чими Дорји, кој четвртина деценија работи на државниот аеродром Друк Ер.
„Тоа е предизвик за знаењето на пилотот, но не и опасно. Да беше опасно, немаше да летам“, рекол пилотот.
Обуката вклучува одлично познавање на пејзажот
Комбинацијата на географски фактори го прави Паро и поголемиот дел од Бутан визуелно импресивни. Тие се и причината зошто летањето во и надвор од тој град е високо специјализирана вештина.
Паро е аеродром од категорија Ц, што значи дека пилотите мора да поминат специјална обука. Мора да вежбаат рачно слетување и без радар. Според Дорџи, од клучно значење е пилотите да имаат добро познавање на пејзажот околу самиот аеродром. Ако згрешат, и за само неколку милиметри, би можеле да слетаат на нечиј покрив.
„Во Пар, навистина треба да ги поседувате вештините и знаењето на локалното население. Ние го нарекуваме обука за компетентност во областа или обука за рута, која е задолжителна за слетување во Паро од која било локација“, изјави тој за Си-Ен-Ен.
Бутан, кој се наоѓа меѓу Кина и Индија, географски е 97 отсто планински. Главниот град Тимпу е на 2.350 метри надморска височина, додека Паро е малку понизок, на околу 2.000 метри.
„На поголема височина воздухот е потенок, па авионот во суштина мора да лета побрзо“, објаснува Дорџи, кој освен летање со авиони, ги обучува и пилотите и екипажот на Друк Ер. „Вистинската брзина на авионот ќе остане иста, но брзината во однос на земјата е значително поголема.
Лет само пред пладне!
Следната променлива што треба да ја разгледаме е времето.
Секој што лета за Паро – од Њу Делхи, Бангкок, Катманду или, од октомври 2024 година, Ханој – најверојатно мораше да се разбуди многу рано за својот лет. Тоа е затоа што аеродромските власти претпочитаат сите авиони да слетаат пред пладне за оптимална безбедност со оглед на опасностите од силните ветрови.
„Се обидуваме да избегнеме операции по пладне, бидејќи тогаш има многу термалии (ветрови), температурите се зголемуваат, а дождовите сè уште не пристигнале“, вели Дорџи. „Значи, земјата е исушена и ги добивате сите овие врнежи и анабатски ветрови во долината попладне. Утрата се многу помирни“.
Нема ноќни летови
Сепак, во Пар нема ноќни летови, без оглед на сезоната. Причината за тоа е недостатокот на радар.
Не е невообичаено бурите да носат град со големина на топче за голф со себе.
„Монсуните се преку Бенгалскиот залив“, вели Дорџи. „Имате северозападни, североисточни ветрови кои доаѓаат од Кина и периоди кога врне со денови.
Обуката за пилоти не е само да знаете како да летате, како што вели Дорџи, туку и кога да не летате и како да ја донесете вистинската одлука меѓу нив двајца.
Последниот фактор во степенот на тешкотија при слетување на Паро е она што Дорџи го нарекува „пречки“, главно ридските области што го опкружуваат аеродромот.
Пистата на тоа пристаниште е долга само два километри и двесте метри и се граничи со високи планини. Како резултат на тоа, пилотите можат да го видат само непосредно пред да треба да слетаат на него.
Воздухопловната индустрија на Бутан
Работите се менуваат во Бутан, а авионската индустрија е една од нив.
Гелефу, во јужниот дел на Бутан во близина на индиската граница, е избран како место за постигнување „свест“ и живеење во моментот, градот на т.н. свесност.
Иако веќе е дом на мал аеродром, овој нов статус за Гелеф носи значително проширување. Најзначајната разлика помеѓу Гелефу и Пара е теренот – Гелефу е многу порамен и има доволно простор за изградба на подолги писти кои се полесни за неспецијалистички пилоти и можат да сместат џамбо џетови.
За неколку години можно е да има директни летови за Бутан од Северна Америка, Европа и Блискиот Исток.
