Постојат многу супстанции кои можат да убијат човек или група луѓе за многу кратко време.
Ботулинот, отров кој го произведува бактеријата Clostridium botulinum, е најотровната природна супстанција на Земјата, пишува порталот Live Science. Со него може да се отруеме, на пример, со јадење расипана конзервирана храна или со инфицирање на рана.
VX, развиен од британската војска како хемиско оружје, е исто толку токсичен. Двете супстанции предизвикуваат парализа на респираторните мускули.
Друг опасен отров што може да се чува во шише е хлор трифлуорид, ултра-корозивен безбоен гас што се користи во индустријата за електрични полупроводници. Гасот е толку реактивен што спонтано експлодира во контакт со навидум безопасни материјали како што се вода, песок, па дури и пепел од веќе изгорени материјали.
Вообичаената кујнска сол може да биде опасна
Но, која супстанција е најопасна? Одговарајќи на тоа прашање треба да се земе предвид комбинацијата на ефектот и изложеноста, пишува Live Science, што значи која е смртоносната доза и каков точно е ефектот.
Нервните агенси генерално се сметаат за најтоксични хемиски оружја поради малите количини кои се смртоносни и катастрофално брзите ефекти што ги имаат врз човечкото тело. Само 10 милиграми (тоа е една десетина илјадити дел од грамот) VX се доволни за да предизвикаат смрт за неколку минути. И покрај ова, смртните случаи од труење со него се релативно малку. Во изминатата деценија, само едно лице почина од труење со VX.
Во САД, на пример, повеќе од 100.000 луѓе случајно се трујат секоја година со вообичаени хемикалии за домаќинството, како што се белилото и средствата за дезинфекција, иако овие супстанции дејствуваат побавно и многу помалку токсични од VX. Некои вообичаени хемикалии можат да бидат фатални во комбинација. На пример, комбинацијата на средство за чистење одвод и белило може да ослободи хлор, кој е многу токсичен.
Значи, за да ја процените опасноста, треба да ја знаете веројатноста да наидете на токсична хемикалија или ризикот да бидете изложени на неа.
„Дури и многу опасна хемикалија не претставува ризик ако нема изложеност“, изјави портпаролот на Европската агенција за хемикалии за Live Science.
Затоа, ботулинскиот токсин, VX и хлор трифлуорид се исклучително опасни, но претставуваат многу мал ризик за просечниот човек. Од друга страна, постојат и супстанции кои се неопходни за нашето здравје во мали дози, но можат да бидат смртоносни при поголема изложеност.
Пример за таква супстанца е онаа која сите ја имаме дома – кујнската сол. Неопходен е во нашата исхрана, но прекумерните количини може да предизвикаат сериозни проблеми како што се висок крвен притисок и срцева слабост.
Исто така, тешко е да се одлучи која супстанција е најопасна бидејќи постојат многу начини на кои супстанциите можат да предизвикаат штета. Во Европската унија, прописите за класификација, етикетирање и пакување дефинираат девет опасни својства, вклучувајќи токсичност, експлозивност и корозивност. Но, кој е најопасен зависи од контекстот.
Веќе споменатиот хлор обично се користи како средство за дезинфекција во базените, но во Првата светска војна се користел како хемиско оружје во форма на концентриран гас. Клучната разлика, сепак, е во тоа што базените содржат само мала количина на хлор, па дури и таа мала количина се раствора во водата и е безопасна.
Безбедноста е во наши раце
Значи, нема вистински одговор на прашањето од насловот. Сепак, неопходно е да се разбере дека безбедноста од труење е во наши раце. На крајот на краиштата, сè може да стане опасно ако не се постапува правилно, но одредени мерки можат да ја намалат веројатноста за штета. Најважно е да знаете точно кои се опасностите и што можете да направите за да го намалите ризикот.
Познавањето на токсичните материи, избегнувањето на изложеност, следењето на упатствата за употреба и користењето заштитна опрема (ракавици, маски, облека) кога е потребно, се гаранција дека ризикот од труење ќе се сведе на минимум.
