Бубрезите се спарени органи на уринарниот систем кои се користат за излачување на штетни и вишок соединенија од телото. Бидејќи нивната главна улога е да ја филтрираат крвта, тие можат да бидат погодени од сите соединенија кои се наоѓаат во крвотокот, како што се соединенијата што ги внесуваме преку храна, алкохол и лекови. По повод денешниот Светски ден на бубрегот разговаравме со Луција Ана Биќаниќ, маг. фарм., од Фармакотерапевтско советувалиште на Здравствен дом Загреб – Центар, кои ни објаснија кои лекови можат да бидат штетни за бубрезите и како да се намали тој ризик.
Кои лекови можат да ги оштетат бубрезите?
Нашиот соговорник наведува дека оштетување на бубрезите најчесто може да предизвикаат лекови од групата антибиотици, антивирусни, имуномодулатори или хемотерапевтици. „Употребата на овие лекови бара претпазливост и потребно е редовно следење на функцијата на бубрезите, што е обезбедено имајќи предвид дека повеќето такви лекови се администрираат во болница под надзор на лекар“, рече таа.
Тој исто така нагласува дека треба да се внимава кога се користат нестероидни антиинфламаторни лекови кои се достапни за општата популација, како кетопрофен и ибупрофен, на пример. „Конзумирањето на овие лекови во прекумерни количини може да доведе до влошување на функцијата на бубрезите, додека лековите кои делуваат како блокатори на протонската пумпа во ретки случаи можат да предизвикаат интерстицијален нефритис“, вели Луција Ана Биќаниќ.
Кој треба да биде особено внимателен и на кој начин?
Биќаниќ истакнува дека зголемениот ризик од оштетување на бубрежната функција секако е поврзан со поголема доза на лекот, намалување на интраваскуларниот волумен (на пр. при едем или дехидрација) и употреба на други лекови кои дополнително влијаат на влошување на функцијата на бубрезите. „Исто така, важно е да се нагласи подложноста на болести на бубрезите, односно факторите на ризик како што се постара возраст, рак и други“, рече таа.
Знаци на бубрежна болест
Биќаниќ наведува дека знаците на бубрежна болест се зголемен креатинин, намален клиренс на креатинин, односно гломеруларна филтрација, електролитен дисбаланс (калиум, натриум), а може да се наведат следните симптоми:
– грчеви во мускулите
– губење на апетит и гадење
– нарушување на мокрењето (премногу или премалку)
– чешање на кожата
-отекување на нозете
– замор
– крв во урината.
Ако забележите болка или каква било промена за која мислите дека може да биде поврзана со оштетување на бубрезите, силно ве советуваме да разговарате за тоа со вашиот лекар.
Како да се спречи бубрежна болест предизвикана од употреба на лекови?
Биќаниќ советува дека за да се избегнат негативните последици, најдобро е да се започне со терапија со најниска ефективна доза, да се оди на редовни контроли и да се следи функцијата на бубрезите во соработка со лекар. Тој, исто така, додава дека лекарот ќе ги земе предвид факторите на ризик при препишување на терапија која може да има штетно влијание врз бубрегот, ќе го контролира количеството и видот на лекарствата на рецепт и без рецепт и хербалните препарати што ги земаат пациентите, пишува тој.
