Додека дури зборуваат за епидемија на голема кашлица во Европа, оваа „заборавена“ болест брзо се шири и кај нас. Надлежните годинава евидентирале дури три пати повеќе болни од лани во цела година. На 10 деца им била потребна хоспитализација поради голема кашлица, а во болница е згрижена и еден возрасен.
На Клиниката за инфективни болести и фебрилни состојби во Љубљанскиот клинички центар, поради голема кашлица, годинава досега се хоспитализирани 10 деца и еден возрасен. Амбулантско се лекуваа 30 деца и осум возрасни пациенти.
Оваа година, Националниот институт за јавно здравје (NIJZ) веќе регистрира 381 случај на голема кашлица. Тоа е повеќе од три пати повеќе од цела минатата година, кога беа пријавени вкупно 125 случаи, пријавивме оваа недела.
Во Словенија годинава најмногу заболени од оваа болест има кај бебињата и тинејџерите. „Бидејќи клиничката слика кај возрасните обично е некарактеристична, болеста често не се препознава како голема кашлица и не се пријавува“, предупредуваат од НИЈЗ. Според Европскиот центар за превенција и контрола на болести, големата кашлица се шири во неколку европски земји.
Како да препознаете голема кашлица?
Кај бебињата помлади од три месеци, болеста може да биде асимптоматска, може да се забележат само паузи за дишење без кашлање. Кај вакцинираните деца и возрасните, кашлицата може да биде блага, некарактеристична и затоа често непрепознатлива. Треба да се размислува за голема кашлица кај секој човек со долготрајна кашлица, која е единствен или доминантен симптом на болеста, предупредуваат од НИЈЗ.
Големата кашлица е многу заразна респираторна болест предизвикана од бактеријата Bordetella pertussis, која се наоѓа во устата, носот и грлото. Се пренесува од човек на човек со заразни капки при кашлање и кивање, како и индиректно преку заразени предмети. На почетокот се појавуваат симптоми слични на обичната настинка: течење на носот и очите, малку покачена телесна температура и повремено блага кашлица. Ова потоа постепено ескалира во карактеристични напади на кашлање, проследено со ненадеен длабок здив придружен со карактеристичен звук налик на подригнување. Нападите, кои се најчести ноќе, може да бидат проследени со повраќање и замор.
Децата кои добиваат голема кашлица може да имаат епизоди на кашлање кои траат од четири до осум недели. Оваа болест е најопасна за бебињата до шест месеци, како и за малите деца. Децата се карактеризираат со напади на сува, иритирачка кашлица, која понекогаш наликува на подригнување на магаре, при што пациентот тешко дише и здивнува за воздух, прди или пржи.
Голема кашлица Фотографијата е симболична. (Фото: ПРОФИМЕДИЈА)
Причината за големото ширење е лошата вакцинација
Причината за сегашното големо ширење на речиси заборавена болест е лошата вакцинација. Ова драстично се намали во Словенија. Процентот на вакцинираните со третата доза варира помеѓу 95 и 93 отсто од 2013 година, но во 2021 година падна на само 86,4 отсто.
Вакцинацијата против пертусис во Словенија е вклучена во програмата за задолжителна вакцинација за деца, која започна во 1959 година. Најефективниот начин за спречување на пертусис е одржување на голем дел од вакцинираните луѓе во заедницата.
Заштитата по вакцинацијата и по болеста опаѓа со текот на времето. Оттаму, велат во НИЈЗ, од исклучителна важност е децата да ги примаат сите вакцини согласно програмата за вакцинација, а се препорачува и вакцинација еднаш во зрелоста. Прочитајте повеќе во написот Пертусис: Бев вакцинирана како дете. Дали ми треба бустер доза?
