Бројот на слободни зони во Хрватска е преполовен во 2022 година, во однос на претходната година, на крајот на 2021 година имало 11, на почетокот на 2022 година десет, а на крајот на таа година шест, се вели во Извештајот за работењето. од тие зони во 2022 година.
Во тоа време биле активни слободните зони Загреб и пристаништето Риека – Шкрљево и слободните зони на пристаништата Риека, Пула, Сплит и Плоче.
Пет слободни зони престанаа да работат, односно им истече рокот на концесиите. Слободната зона на Дунав Вуковар ја заврши работата во режимот на слободна зона на 31 декември 2021 година, концесијата за основање на слободната зона Осиек истече во јуни 2022 година, а за зоната Крапина-Загорје во мај 2022 година, додека самата постапка за ликвидација беше завршена во март 2023 година
Концесијата за формирање на слободната зона Кукуљаново, која е неактивна од 2010 година, истече во јуни 2022 година, а во септември истата година истече и концесијата за слободната зона Сплит-Далмација.
Најзастапено складирање, помал дел е производството
Инаку, слободните зони функционираат на копнени и пристанишни површини, тие се формираат врз основа на концесија, односно одобрение, дадено од Владата.
Нивни корисници можат да бидат домашни и странски правни и физички лица, подлежат на сите деловни правила кои важат за другите економски субјекти, со тоа што корисниците на слободната зона имаат дополнителна обврска да водат посебно книговодство за делот на деловното работење. настапуваат во слободната зона.
Данокот на додадена вредност за стоките сместени во зоната се плаќа во моментот кога стоката ја напушта слободната зона и кога нејзината крајна дестинација е пазарот на ЕУ, вклучувајќи го и хрватскиот пазар. Кога стоката ја напушта слободната зона, а нејзината дестинација е пазарот на трети земји, стоката е ослободена од плаќање данок на додадена вредност.
Најголем број корисници на овие зони се занимаваат со складирање (57 проценти), помал дел со производство (28 проценти) и со давање услуги (16 проценти).
Помалку корисници и работници, поголем профит
Од 10-те слободни зони на почетокот на 2022 година, активни беа седум (Шкрљево, Осиек, Загреб, Плоче, Пула, Риека и Сплит), со 57 стопански субјекти кои работат во нив (9,5 отсто помалку од 2021 година), кои вработија 1.921 работник. , за петтина помалку од 2021 година.
За споредба, во 2019 година во Хрватска функционирале 11 слободни зони, од кои осум биле активни, во нив работеле 71 корисник, а во нив биле вработени 2.817 вработени. Вкупниот приход на сите корисници изнесува 1,7 милијарди куни, а нивниот профит е 166,4 милиони куни.
Корисниците на сите слободни зони во 2022 година заработиле вкупно 223,8 милиони евра, за половина процент повеќе од 2021 година и оствариле добивка од 25,4 милиони евра, што е за 4,3 отсто повеќе.
Приходите на корисниците на пристанишните зони изнесуваат 183,6 милиони евра (27,2 отсто повеќе од 2021 година), а добивката е 20,7 милиони евра, за четвртина повеќе од претходната година.
Корисниците на слободните земјишни зони во 2022 година заработиле вкупно 40,2 милиони евра, што е речиси за половина помалку од претходната година, нивниот профит бил 4,6 милиони евра или речиси 40 отсто помалку. Причината за тоа е излегувањето на слободната зона на Дунав Вуковар од режимот на слободната зона на крајот на 2021 година.
Пад на бројот на слободни зони бележи и ЕУ, во април 2020 година имало 72, од кои 11 хрватски, во август 2022 година имало 67, а во тој број биле вклучени 10 зони во Хрватска. Повеќето од нив беа во Шпанија (осум), Полска (седум) и во Италија и Романија (по шест).
Слободни зони функционираа во 20 од 27-те земји-членки на ЕУ, а нема во Австрија, Белгија, Финска, Ирска, Холандија, Словачка и Шведска.
