Во британскиот Велс се откриени ретки раносредновековни гробишта, за кои се верува дека потекнуваат од 6 или 7 век, а тоа предизвикало збунетост кај археолозите, пишува Би-би-си.
Досега се ископани 18 од околу 70 гробови, во кои некои од добро сочуваните скелети лежат на необични позиции, а пронајдени се и неочекувани артефакти.
Гробиштата се наоѓаат на незабележителна тишина околу замокот Фонмон, во близина на аеродромот во Кардиф.
Ископувањата во текот на две години почнуваат да откриваат повеќе за оваа древна заедница, но исто така покренуваат многу прашања.
Самер Кортс, остеоархеолог од Универзитетот во Рајдинг, вели дека скелетите се во добра состојба и покрај тоа што се стари околу 1.500 години.
Тој покажува кон новооткопаниот череп.
„Имаме, на пример, некои заби носени на необичен начин, што може да укаже на употребата на забите како алатки“, вели тој. „Можеби за работа со текстил, кожа или правење корпи. Тие туркаа некој материјал низ предните заби“, објаснува тој.
Но, некои од скелетите во необична положба претставуваат загатка.
Некои беа легнати на грб, што беше нормално за тој период, додека други беа легнати на страните, а некои беа закопани во свиткана положба со колена привлечени кон градите.
Археолозите не се сигурни што значи тоа. Дали гробиштата биле користени во долг временски период, па така се смениле практиките за погребување? Или некои луѓе беа етикетирани како различни?
Пронајдени се делови од садови и чаши и фрагменти од коски од заклани и запалени животни. Еден предмет се издвојува и зборува за животот на оваа заедница, мало врежано колче за кое се верува дека се користело како маркер за да се постигне гол во играта.
Водачот на тимот д-р Енди Симан, експерт за раносредновековна археологија од Универзитетот во Кардиф, вели дека за разлика од сегашните гробишта, ова не е само место за погребување на мртвите.
„Денес мислиме на гробиштата како места на кои ретко одиме, но тие веројатно биле клучен дел од животот во минатото“, објасни тој.
„Тоа не е само место каде што се закопуваат луѓето, туку и каде се собираат заедниците. Тие (на гробиштата) ги закопуваат своите мртви, но се користат и за други форми на активност и социјална практика, вклучувајќи јадење, пиење и прослави“, додава тој.
На местото било пронајдено и парче стакло.
„Тоа е контејнер во облик на корнет за сладолед, со скршен раб, направен од многу фин материјал, многу фино стакло… навистина убаво откритие“, вели Симан.
Претпоставува дека потекнува од Бордо, Франција и тоа не е единствениот увозен предмет. Тимот пронашол и парчиња керамика, веројатно од Северна Африка.
Квалитетот на овие наоди сугерира дека овие луѓе биле со висок статус.
Тудор Дејвис од Универзитетот во Кардиф вели: „Доказите што ги имаме овде се дека овие луѓе имале пристап до многу квалитетни увезени стоки, кои можеле да се добијат само преку трговија или размена со луѓе со големо богатство“, вели тој.
„Кои се луѓето што се закопани таму“, се прашува тој.
Потребни се дополнителни истражувања за попрецизно датирање на гробиштата, а ДНК анализата ќе каже повеќе за скелетите.
Гробиштата ќе дадат слика за секој поединец и заедницата како целина, помагајќи да се расветли ерата за која сè уште многу малку се знае.
Но, добивањето одговори на прашањата за тоа кој всушност живеел и умрел на тоа место може да потрае многу подолго.
