Честопати се наоѓаме во ситуации кога не сме сигурни кога да користиме пробиотик и дали токму тој пробиотик е вистинскиот? Затоа во остатокот од текстот сакаме да ги разрешиме сите прашања и сомнежи и да ви помогнеме да се информирате за важноста на пробиотиците, кои се лек.
Се користи како превентивна и поддржувачка терапија за дијареа, гасови/надуеност и други дигестивни нарушувања предизвикани од:
вирусни и бактериски инфекции на дигестивниот тракт кај доенчиња, деца и возрасни (на пример, ротавирусни инфекции, патничка дијареа),
третман со антибиотици и други антимикробни лекови,
зрачење на абдоминалните и карличните органи.
Во Србија има повеќе од 190 производи кои се продаваат како пробиотици, но повеќето од нив се всушност додатоци во исхраната (додатоци во исхраната), кои се наменети за дополнување на исхраната. Немаат обврска, ниту тврдат дека можат да решат здравствени проблеми, а не бараат сложена документација која ја докажува ефективноста на производот.
За разлика од лековите, додатоците во исхраната треба само да го докажат својот состав, врз основа на кој се декларира производот. Таквиот производ не мора да има лековити својства, ниту е „обврзан“ да ги третира симптомите, додека производителот е одговорен за квалитетот и безбедноста на производот и тој самиот избира колку често ги контролира неговите производи.
Благодарение на оваа практика, меѓу „пробиотиците“ сега можете да најдете многу производи со сомнителен квалитет, кои можеби нема да го имаат очекуваниот ефект врз здравјето на корисникот.
Зошто е важно пробиотикот да биде регистриран како лек?
Важно е да се каже дека статусот на регистриран лек кој се издава без лекарски рецепт го гарантира квалитетот на производот, а за производот да добие статус на лек потребно е да исполнува три клучни услови: да има обемна документација за регистрација која може да се користи за да се утврди нејзината ефикасност, пропишаното ниво на квалитет како и безбедносниот профил.
Секоја произведена серија на лекови е предмет на контрола на надлежните институции пред да се пушти во продажба, а тоа во Србија е Агенцијата за лекови и медицински помагала (АЛИМС). Оваа контрола се прави со цел да се обезбеди максимален нов квалитет на лековите кои го подобруваат здравјето на пациентите од страна на државните институции.
Во моментов во Србија има само еден пробиотик кој содржи пробиотски бактерии, кој ги исполнува сите овие строги услови и контроли и е регистриран како лек во српската агенција за лекови и медицински помагала (АЛИМС).
Една од клучните причини за избор на пробиотик кој е лек е тоа што за време на рокот на траење на пробиотикот може да се намали бројот на бактерии во неговиот состав. Во процесот на регистрација на лекот, стабилноста на лекот мора да се документира до неговиот рок на траење.
Тоа значи дека пробиотскиот лек го има барем бројот на бактерии наведени во составот во текот на целиот рок на траење, дури и на самиот крај. Овој тип на стабилност не мора секогаш да се докажува за препарати кои не се лекови, туку се додатоци во исхраната. Со нивното користење всушност не знаеме дали и колку пробиотски бактерии сме внесле во организмот, што е главната причина поради која пиеме пробиотици.
А што е со пробиотиците, кои се додатоци во исхраната – кој ги контролира?
храната е всушност храна. Бидејќи тие се достапни на пазарот во форма на капсули, таблети, раствори, често се мисли дека се лекови, но не се. Тоа се производи наменети исклучиво за дополнување на исхраната и затоа не можат да имаат лековити својства.
Прописите за суплементи и лекови се сосема различни. За додатоците во исхраната има задолжителна регистрација во базата на Министерството за здравство, а оваа процедура е многу помалку сложена отколку кога се работи за медицината.
Што е микробиота и за што служат пробиотиците?
Во нашето тело има 10-100 трилиони микроби кои сочинуваат заедница наречена микробиота. Најголемиот дел од микробиотата се наоѓа во гастроинтестиналниот тракт (ГИТ) и се состои главно од бактерии, но вклучува и други организми, вируси, археи и габи. Микробиотата во ГИТ често се третира како „заборавен орган“, имајќи предвид дека функционира како независен орган.
Микробиотата му помага на телото да ја вари храната, да произведува витамини и има превентивно дејство врз имунолошкиот систем. Кога ќе му се наруши рамнотежата, се отвора простор за развој на здравствени проблеми – раздразливи црева, алергии, дебелина. Пробиотиците, транзитниот дел од микробиотата, се живи микроорганизми кои помагаат да се врати рамнотежата на микробиотата. Дури ¾ од имунолошкиот систем се наоѓа во цревата. Поради ова, кога цревата добро функционираат, се зајакнува и имунитетот, а со тоа и отпорноста на инфекции.
Секоја година во есен и зима голем број луѓе заболуваат од вирусни или бактериски инфекции. Затоа е исклучително важно да се грижи за поддршката на имунолошкиот систем и цревата во преодните периоди. Затоа се препорачува употреба на пробиотици за превенција и супортивна терапија на дијареа и други дигестивни нарушувања предизвикани од вирусни и бактериски инфекции.
Здрави црева до здрав организам!
