„Очите се огледало на душата“, е познат цитат. И додека вашите очи можат да ви дадат увид во каква личност сте, потеклото на бојата на очите е фасцинантно, па дури и мистериозно. За да помогне во откривањето на деталите за ова генетско чудо, Fox News Digital разговараше со експерт за генетика.
Бојата на очите се однесува на бојата на ирисот, обоениот дел од окото што ја опкружува зеницата. Вашата зеница е малиот црн отвор во средината. „Бојата на твоите очи е како отпечаток од прст. Никој друг во светот нема потполно иста боја на очите како вас“, истакнаа од Клиниката во Кливленд.
Бојата на очите зависи од количината, видот и дистрибуцијата на меланин или пигмент во ирисот на окото, рече Блер Стивенс, клинички генетски советник и директор на пренатално генетско советување.
„Производството на меланин се одредува според нечии генетски информации, кои ги наследуваме од нашите родители“, рече Стивенс. Бојата на очите се смета за „полигенска“ карактеристика, што значи дека се вклучени неколку гени. За таа цел, некои генетски варијанти произведуваат повеќе меланин, што доведува до потемна боја на очите, додека други генетски варијанти произведуваат помалку меланин, што доведува до посветла боја на очите, рече Стивенс.
„Луѓето често се прашуваат зошто бојата на очите на новороденчињата се менува и тоа е затоа што производството на меланин продолжува да се развива по раѓањето“, додаде таа. „Рецесивните“ особини обично се изразуваат само ако некој го наследи рецесивниот ген од двајцата родители, додека „доминантна“ особина наследена само од едниот родител може да ја маскира рецесивната особина од другиот родител, пишува New York Post.
„Бојата на кафеавите очи се смета за доминантна над сината боја на очите, слично на мешањето на боите“, рече Блер. На пример, ако имате сино и измешате кафена боја, добиената боја ќе изгледа повеќе кафеава отколку сина.
Што ако едниот родител има кафени очи, а другиот зелени, а детето сини очи? Како се случува тоа? Иако се смета дека кафеавата боја на очите е доминантна над сината, Стивенс нагласи дека имаме по две копии од секој ген, по една од секој родител и дека повеќе гени се вклучени во одредувањето на бојата на очите. „Ова значи дека постојат многу комбинации на гени што децата можат да ги наследат од нивните родители“, објасни таа, „Замислете палета на акварел што има сина, зелена и кафена боја“.
Дали едниот родител обично има доминантни гени за бојата на очите и други особини како што се бојата на косата или кожата? На бојата на очите, косата и бојата на кожата влијае меланин, или пигментот што го произведува нашето тело, рече Стивенс: „Нашите гени го диктираат типот, структурата и количината на меланин. Значи, ако некое лице има различни гени на меланин кои произведуваат големи количини на меланин, тие имаат поголема веројатност да имаат потемна боја на очите, боја на коса и боја на кожа отколку некој што има гени кои произведуваат помалку меланин.
Сепак, постојат некои гени кои влијаат на бојата на косата кои не мора да влијаат на бојата на очите и обратно. Дали браќата и сестрите можат да имаат различна боја на очите? Ако е така, зошто? „Да, апсолутно можам да имам различни бои на очите“, рече Стивенс. „Тоа ќе зависи од трансферот на гените што ги наследува секој брат или сестра.
Моделот на наследување за одредување на бојата на очите е многу сложен. Стивенс рече дека има уште многу да се научи за генетиката на бојата на очите. Таа додаде дека бојата на очите не може со сигурност да се предвиди со помош на генетско тестирање.
