На објавите на српски јазик беше споделено видео од неколку ентомолози интервјуирани од АФП, кои го идентификуваат растението вошка, со неточно тврдење дека покажува модифициран комарец фатен во едно село во Србија. Ентомолозите рекоа дека специфичните ознаки на инсектот се добро позната природна шема меѓу овие видови и дека генетски модифицираните комарци не се користат во Србија. Видеото, заедно со слични неточни теории на заговор, претходно кружеше на англиски јазик, пишува Admo.
„Американски инсект!!!! Опасност во Памбуковица!!!“, пишува на почетокот на објавата на Инстаграм од 25 септември 2023 година, која доби повеќе од 5.700 лајкови и беше споделена повеќе од илјада пати на Фејсбук. Објавата содржи кратко видео на кое се гледа како инсект се држи за нечии прсти. Лицето со прстот ги движи крилјата на инсектот и ги открива ознаките на грбот, кои во описот на снимката се толкуваат како „напишан број“.
Според објавата на Инстаграм, инсектот е фатен, а видеото е снимено во селото Памбуковица во Србија. Меѓутоа, таа снимка кружи на социјалните мрежи во објави на англиски јазик како оваа и оваа барем од март 2023 година, а во нив никој не ја споменува Србија, пишува АДМО.
Покрај тоа, инсектот на видеото не е комарец, туку растителна вошка, изјави за AFP Facts Михаела Кавран, ентомолог и доцент на Земјоделскиот факултет во Нови Сад. Таа го нарече тврдењето „прилично фантастично“. Неколку други ентомолози потврдија за АФП во октомври 2023 година дека инсектот бил растителен вошка и дека ознаките на неговиот грб биле природни обрасци.
Некои корисници на социјалните мрежи го поврзаа инсектот со американскиот филантроп Бил Гејтс и неговата наводна „фарма за комарци со ГМО“. АФП во јули 2023 година објасни дека фабриката за комарци во Колумбија не произведува генетски модифицирани инсекти, ниту пак е во сопственост на Гејтс. АФП, исто така, објасни дека основачот на Мајкрософт не го финансирал ослободувањето на комарците во САД и дека програмите за контрола на болести не се поврзани со порастот на случаите на ретки болести што ги пренесуваат комарците во САД.
АФП Фактите на социјалните мрежи ги објави Михаела Кавран, доцент на Катедрата за фитомедицина и заштита на животната средина на Земјоделскиот факултет во Нови Сад. „Очигледно е дека на видеото нема комарец, така што теоријата на заговор за генетски модифицираните комарци е отфрлена. Важно е да се напомене дека никој во Србија не работи на генетски модифицирани комарци“, одговори таа во е-пошта на 9 ноември 2023 година.
„Инсектот на сликата е вошка вошка. А таа бројка што ја гледате на сликата е природна шема на видот. Обележувањето или обележувањето на инсектите се прави и доколку сакате да следите што се случува во природата со одреден вид, но тоа секако не е случај со оваа единка“, додаде таа.
Вошките се инсекти кои припаѓаат на семејството на инсекти Aphididae, се хранат со различни растителни видови и ги оштетуваат со храната. Вошките вошки можат да пренесат растителни вируси на растенијата (врски архивирани овде и овде).
Фил Лунибос, почесен професор на Лабораторијата за медицинска ентомологија на Универзитетот во Флорида, како и Џулијан Дупуис, професор по ентомологија на Универзитетот во Кентаки, во одделни е-пошта во октомври 2023 година изјавија за AFP дека снимката не покажува комарец и дека инсектот најверојатно била растителна вошка.
„Сигурно ова е вистинска вошка (од редот Hemiptera)“, изјави Џулијан Дипуис за AFP во е-пошта на 2 октомври 2023 година, осврнувајќи се на научниот редослед на инсекти. Инсектите кои спаѓаат во оваа категорија имаат неколку клучни карактеристики (архивирани овде) вклучувајќи ги и предните крила кои се вкрстуваат за да формираат „Х“ на грбот.
Иако има илјадници видови вошки, вообичаено е некои да имаат обрасци (архивирани овде) кои наликуваат на оној што се гледа на видеото.
Нејасно е на што се однесува референцата за Памбуковица во објавата на српски јазик на Инстаграм. Пребарувањето на интернет за вести во кои се споменува селото, ограничено до септември 2023 година, кога објавата беше споделена, не даде резултати.
Србија забележа огромен број на комарци во 2023 година (врската е архивирана овде), што предизвика загриженост и ширење на неточни информации. AFP Činjenice објасни во јули 2023 година дека фотографијата што кружи на социјалните мрежи не покажува „нов смртоносен убод од комарец“, пишува ADMO.
Проектот АДМО е кофинансиран од Европската Унија, од програмата Дигитална Европа.
