Марс често ги испраќа своите фрагменти кон Земјата во процеси како што се насилни удари од вселената на неговата површина, кои исфрлаат фрагменти од карпи во вселената, а понекогаш и кон Земјата. Тие карпи на Марс откриваат интригантна шема кога се испитуваат на Земјата. Имено, тие изгледаат прилично млади, за разлика од претежно старата површина на Марс, а оваа загатка произлегува од спротивставените определби за нивната возраст.
Тим научници од САД и Велика Британија ја решија мистеријата на староста во студија објавена во списанието Earth and Planetary Science Letters. Изненадувачки, значителен дел од карпите на Марс кои завршуваат на Земјата се релативно млади, со старост измерена во стотици милиони години. Ова откритие исто така фрла светлина врз времетраењето на нивното патување до Земјата и геолошката историја на Марс.
Запознавање со изворот на марсовскиот метеорит
Според одредени хемиски карактеристики, знаеме дека овие метеорити се дефинитивно од Марс… Но, на Марс има десетици илјади ударни кратери, па не знаеме од каде точно доаѓаат метеоритите на планетата. Еден од најдобрите индиции што можете да ги користите за да го одредите нивниот оригинален кратер е староста на примероците, објаснува Бен Коен, вулканолог кој го води истражувањето на Универзитетот во Глазгов.
Во моментов на Земјата има околу 360 примероци на марсовски метеорити, од кои повеќето спаѓаат во категоријата шерготити, еден вид карпа богата со метал формирана за време на вулканска активност. Ова изобилство на примероци од шерготит претставува научен предизвик.
Различни теории за староста на марсовските метеорити
Првично, научниците процениле дека површината на Марс е древна поради бројните кратери. Доколку планетата беше помлада, вулканската активност би ги избришала овие кратери, што го прави логично да се претпостави дека и карпите од Марс исфрлени во вселената би биле стари. Сепак, одредувањето на возраста на шерготитите на Земјата е комплицирано поради нивниот уникатен состав. Претходните проценки сугерираа дека многу од овие карпи се стари помалку од 200 милиони години, што доведе до таканаречениот „шерготитско доба парадокс“.
Предложени се различни теории за да се објасни младата старост на овие карпи, од еден извор за помладите шерготити до идејата дека ударите на површината на Марс можеле да ја променат нивната старост поради екстремното загревање и притисок. Сепак, ниту едно од овие објаснувања не се совпаѓаше со вистинските докази во карпите.
Предизвикот за запознавање
За да ја одредат возраста на шерготитите, научниците користат датирање со аргон-аргон, потпирајќи се на радиоактивното распаѓање на калиумот во аргон. Предизвикот произлегува од потеклото на шерготитите на друга планета и нивното патување низ вселената, потенцијално содржи пет различни извори на аргон, за разлика од карпите на Земјата, кои имаат три извори на аргон.
За да се справат со овој предизвик, Коен и неговиот тим развија метод за корекција на контаминација со аргон од Земјата и од вселената, што потоа совршено се совпаѓаше со други методи, како што е методот на датирање со олово со ураниум.
Научниците датирале седум примероци од шерготит и откриле старост од 161 до 540 милиони години. Оваа аномалија може да е резултат на честите удари на Марс кои ја распаѓаат постарата површина и откриваат помлади карпи, обновени со вулканска активност. Затоа, помладите карпи се со поголема веројатност да бидат исфрлени.
Марс веројатно има вулканска активност и денес и трпи постојано бомбардирање од вселената. Научниците проценуваат дека на Марс секоја година се случуваат повеќе од 200 удари со дијаметар поголем од 4 метри. Повремено, помлади карпи се катапултираат кон Земјата, движејќи се по сложени патеки низ Сончевиот систем, пренесува Zimo.
