Словенечките истражувачи заедно со нивните италијански и германски колеги открија необичен квантен ефект, кој исто така може да има потенцијална примена, на пример за развој на специјални сензори.
Истражувачите од Институтот Јожеф Стефан (IJS) заедно со нивните колеги од Италија и Германија открија необичен квантен ефект во кој својствата на квантниот материјал тантал дисулфид драматично се менуваат ако се вметне во шуплина со оладени огледала. Новиот необичен ефект би можел да има и потенцијална примена, на пример за развој на специјални сензори.
Квантните материјали имаат својство дека нивните макроскопски својства произлегуваат од квантните микроскопски феномени и не можат да се разберат само со помош на класичната физика и хемија, напиша IJS во соопштението за печатот. Како што изјавија, понекогаш се однесуваат сосема спротивно на интуицијата. Особено танталовиот дисулфид е предмет на истражување во последните 30 години, а неговите необични својства, како што е преминот од метал во изолатор, привлекоа уште поголемо внимание во последните девет години благодарение на истражувањето во IJS.
Истражувачите го подготвија дизајнот на експериментот пред неколку години, кога специјално синтетизираа доволно големи кристали за негово спроведување. Материјалот го синтетизира Петра Шутар од ИЈС. По експерименталните резултати, за нив се разговараше две години, а подетално на минатогодишната меѓународна работилница за нерамнотежни квантни феномени во Словенија.
Откритието беше објавено во научното списание Nature
По првите анализирани резултати, во теоретска и експериментална дискусија за експериментот и можните објаснувања се вклучија и раководителот на одделот за сложени материи на IJS, Драган Михаиловиќ и колегата на одделот за теоретска физика, Петер Преловшек. Во една статија што штотуку беше објавена во престижното научно списание Nature, заедно со автори од Италија и Германија, предводени од Даниел Фаусти од Универзитетот во Трст и Ерланген и неговиот студент Џакомо Јарец, открија необичен квантен ефект во кој својствата на квантниот материјал тантал дисулфид значително се менува ако се вметне во шуплина со оладени огледала.
Како што објасни Михаиловиќ за СТА, почетната точка на експериментот беше феноменот на таканаречената вакуумска флуктуација, што укажува на привремени случајни промени во количината на енергија во точка во вселената. Во експериментот, тие создадоа геометриски ограничен вакуум со огледала, што исто така ја ограничи големината на овие енергетски нарушувања. Меѓутоа, кога квантниот материјал тантал дисулфид бил поставен меѓу огледалата, тие забележале невообичаено голема промена во преодната температура помеѓу изолаторот и металот во кристалот.
„Феноменот е невообичаен бидејќи материјалот не е во контакт со околината за време на експериментот, а влијанието на огледалата укажува на силна врска помеѓу електроните во материјалот и квантните флуктуации на електромагнетното поле во вакуумот, што пак ја менува преодната температура“, потенцираат од ИЈС.
Според Михаиловиќ, фактот што користениот квантен материјал покажал одредена чувствителност во експериментот е извонреден успех. Новиот необичен ефект би можел да има и потенцијална примена, на пример за развој на специјални сензори.
Експериментот го отвора патот за истражување на нови квантни ефекти и го става тантал дисулфидот на чело на интересните квантни материјали, нагласи IJS.
