Доаѓаат првите студени денови, а пред почетокот на грејната сезона Владата одлучува што ќе прави со регулирањето на цените на струјата и природниот гас, што од минатата година ги ублажува поскапувањата на овие два енергенси. Иако ризиците остануваат, состојбата е многу подобра од лани, поради што во новата година нема да има регулирање на гасот за домаќинствата, а пазарните цени повеќе ќе се почувствуваат и кај струјата. Разгледавме зошто и што значи тоа за нашите дознаки.
Владата со новата година го намалува опфатот на регулирање на цените на енергијата, што ќе важи само за домаќинствата и заштитените потрошувачи и само за електричната енергија.
Според СТА, владата се очекува да ја одобри регулативата, за која вчера расправаше владината комисија за економија, следната недела.
Цените на струјата продолжуваат да се регулираат
Кај струјата, привремено намалените давачки веќе истекуваат постепено годинава, а регулирањето на цената на струјата исто така ќе истече на 1 јануари. Се очекува владата да го продолжи, но не во иста форма.
Сегашната, регулирана цена на струјата за домаќинствата е 118 евра за мегават час (MWh) за време на повисоката тарифа (помеѓу 6:00 и 22:00 часот) и 82 евра за време на пониската тарифа (помеѓу 22:00 и 18:00 часот: 00 часот).
Според новата регулатива, регулираните цени ќе важат за 90 отсто од потрошувачката, додека 10 отсто од потрошувачката ќе одредува добавувачот врз основа на набавната цена.
Цените на струјата на големо за следната година зависат од тоа кога трговецот ја дал струјата под закуп, но според експертите тие треба да бидат повисоки од регулираните, што значи дека струјата на фактурата ќе поскапи. Но бидејќи тоа ќе важи само за една десетина од количините и бидејќи струјата претставува само една третина од сумата на сметката, ова зголемување (со иста потрошувачка) не се очекува да биде големо. Оние кои ќе успеат да заштедат десетина од потрошувачката ќе имаат исти цени како лани.
Дури и за малите и средни компании и малите деловни корисници, регулативата повеќе нема да важи.
Капа со бубачка
Со врзување на дел од потрошувачката со пазарните цени, Владата го отстранува недостатокот на сегашната регулатива, која е на сила од септември минатата година. По неговото спроведување, некои членови на кризната група, која формулираше мерки во енергетската криза, предупредија дека намалувањето на цената без истовремено ограничување на потрошувачката ја одзема мотивацијата за штедење. За ова пишувавме во написот Капа со грешка: дали оваа зима масовно ќе користиме струја за греење?.
Според генералниот директор на генералот Енерџи Дејан Параван, предупредувањата се оствариле. „Бидејќи немаше сигнал за цена, корисниците од домаќинствата не ја намалија потрошувачката“, рече тој минатата недела на настанот на Здружението на купувачи на Словенија.
Природниот гас треба да поевтини
Ќе се прекине и ограничувањето на цените на бензинот, кои од септември минатата година беа на 73 евра за мегават час без ДДВ.
Валентина Преволник Рупел
Цените на австриската берза во текот на денот се флуктуираат многу пониски во поголемиот дел од оваа година, меѓу 30 и 45 евра за мегават час, што отвора прашања дали трговците профитирале дури и со регулираната цена. Но, најголем дел од бензинот за оваа година трговците требало да го купат уште пред една година, кога состојбата беше неизвесна, а цените беа соодветно повисоки. Пред една година, на крајот на ланскиот октомври, форвард цените за овогодинешните договори беа 150 евра за MWh.
Годинава е поинаку, цените многу се смирија. Цените на форвард договорите за првиот квартал наредната година се движат од 30 до 50 евра за MWh во текот на целата година.
Со новата година, пак, ќе се намалат и цените на уплатниците. Gen-I, која има 23,9% пазарен удел и со тоа е втор најголем снабдувач на природен гас (по Енергетика Љубљана, која има 27,1%), штотуку го објави ценовникот за следната година. Од јануари цената ќе биде пониска, поточно 58 евра за мегават час.
Енергетика Љубљана се уште го нема објавено ценовникот, ниту пак третиот по големина трговец Петрол, кој има 15,1% пазарен удел.
