За време на Советот за општи работи на ЕУ, Германија и Франција ќе ги презентираат резултатите од работата на група експерти со предлози за функционирање на ЕУ со 30 или повеќе членки.
Предлогот предвидува ревизија на Договорот за ЕУ и редефинирање на процедурите, со цел да се заштити владеењето на правото, да се спроведат институционални промени и да се „продлабочи и прошири ЕУ“, пренесува РТЦГ.
Квалификувано мнозинство за поглавја, проширување едногласно
Една од најпредизвикувачките реформи е промената на начинот на одлучување во Советот. Во германско-францускиот предлог за реформи се наведува дека пред следното проширување, сите политички одлуки треба да се носат со квалификувано мнозинство, освен „уставните одлуки“ како што се измена на Договорот за ЕУ, прифаќање на нови членки на ЕУ.
Во преговорите за проширување, ратификацијата на секое преговарачко поглавје треба да се изврши со квалификувано мнозинство, со цел да се поедностави процесот на проширување, но за конечната ратификација на пристапниот договор би било потребно едногласност.
„За да го врати кредибилитетот, ЕУ треба да постави цел да биде подготвена за проширување до 2030 година, а кандидатите за пристап треба да работат на исполнување на критериумите за пристапување во ЕУ до овој најран датум за влез“, се вели во препораките.
Таквата меѓусебна определба, како што е наведено, би ја зголемила довербата во пристапниот процес, кој беше поткопан од недостатокот на посветеност и напредок во изминатите неколку години.
„Новото политичко раководство по европските избори во 2024 година треба целосно да се посвети на оваа цел и на реформскиот процес потребен за да се постигне. Заеднички самит со политичкото раководство на сите земји кандидати, исто така, може да придонесе за обновено чувство на динамика“, се наведува во препораките.
Главните предуслови за членство остануваат почитувањето на основните права, геополитичкиот принцип на усогласување со надворешната и безбедносната политика на ЕУ, решавањето конфликти, принципот на дополнителна техничка и финансиска поддршка и демократскиот легитимитет.
Направете го буџетот условен со владеење на правото
Експертите препорачуваат Регулативата за условување на буџетот да се направи инструмент за санкционирање на кршењето на владеењето на правото и, поопшто, систематското кршење на европските вредности како што се демократијата, слободните и фер избори, слободата на медиумите или систематската злоупотреба на основните права.
Се предлага да се измени членот 7 од Договорот за ЕУ (клаузула за суспензија) во одлучувањето на тој начин што едногласноста -1 да се замени со четири петтинско мнозинство на Европскиот совет. Се предлага и да се воведат автоматски санкции пет години по предлогот за поведување на постапката, во случај Советот да не реагира.
Предлогот го дефинира и правилото на реципроцитет, што подразбира дека во случај на постојано кршење на владеењето на правото, земјата не може да остане членка на ЕУ.
Прилагодете ги институциите на поголем број членови
Со цел институциите да се прилагодат на проширувањето, документот предлага задржување на постоечкиот број на ограничени места во Европскиот парламент (751), или помал број пратеници, за што не е потребна измена на Договорот.
Кога станува збор за претседавањето со Советот на ЕУ, наместо досегашниот формат на претседавање со „три земји“, експертите предлагаат квинтет земји-членки, од кои секоја покрива половина од институционалниот циклус, како и реформа на метод на гласање.
Експертите се залагаат за ставот дека во проширената ЕУ не би било можно да се задржи принципот „еден комесар – една земја членка“. Затоа предлагаат да се намали бројот на комесари или да се воведе хиерархија според која би имало „Водечки комесари“ и „комесари“, задолжени за истото ресор, кои би ротираат на средината на мандатот.
