Врвните функционери од Соединетите Држави и ЕУ се состанаа со нивните руски колеги на необјавени итни разговори во Истанбул, наменети за решавање на ќорсокакот околу Нагорно-Карабах, само неколку дена пред Азербејџан да започне воена офанзива минатиот месец за да ја заземе отцепената територија од контролата на етничките Ерменци, открива висок дипломат за бриселскиот портал Политико.
Написот вели дека состанокот, кој се случил на 17 септември се фокусирал на тоа „како да се придвижат крвавите камиони“ со хуманитарна помош и да се обезбеди снабдувањето со храна и гориво да биде доволно за околу 100.000 жители и покрај девемесечното противење на Азербејџан. Состанокот, се вели, претставувал редок, „ако не и неуспешен контакт меѓу Москва и Западот“ откако започна војната во Украина.
Конфликтот во Нагорно-Карабах се случи на 19 септември, кога Азербејџан ја лансираше својата молскавична 24-часовна офанзива. Конвојот на автомобили со кој повеќе од 100.000 Ерменци бегаа кон Ерменија во следните неколку денови во медиумите беше наречен егзодус и етноцид. Подоцна, на 24 септември пристигна првата хуманитарна помош, а ЕУ додели 5 милиони евра.
САД биле претставени од Луис Боно, висок советник на Вашингтон за преговорите за Кавказ, додека ЕУ го испратила Тоиво Клаар, нејзин претставник за регионот. Русија ја претставувал Игор Ховаев, кој служи како специјален пратеник на Путин за односите меѓу Ерменија и Азербејџан.
Портпаролот на американскиот Стејт департмент одби да го коментира состанокот, велејќи само дека „не коментираме приватни дипломатски разговори“.
Сепак, американски функционер запознаен со ова прашање, кој доби анонимност да разговара за чувствителни дипломатски прашања, објаснил дека дискусиите настанале поради разбирањето дека Кремљ сè уште има влијание во регионот.
Треба да бидеме способни да работиме со Русите на ова, бидејќи тие имаат влијание врз партиите, особено кога сме во несигурен момент во моментов – изјавил американскиот функционер.
Официјален претставник на ЕУ за Политико рекол дека ние веруваме дека е важно да се одржуваат каналите на комуникација со релевантните соговорници за да се избегнат недоразбирања“.
Службеникот, исто така, забележал дека ЕУ се обидела да ги задржи линиите со Москва отворени на многу фронтови во „изминативе години“, вклучително и во разговорите со Ховаев и рускиот заменик-министер за надворешни работи Михаил Галузин.
Плусинфо веќе пишуваше за затегнатите односи меѓу ЕУ и Азербејџан, но и за тоа дека нафтоводот во Баку останува битна точка за Москва. Еднодневната војна во Нагорно-Карабах ја стави на коцка одлуката на ЕУ дали да дозволи увоз на дупло повеќе кубни метри гас од Азербејџан за претстојната зима, како што беше договорено.
Во врска со конфликтот, Азербејџан инсистира дека има право да преземе акција против „илегалните вооружени формации“ на својата меѓународно призната територија и вети дека ќе ги „реинтегрира“ оние што останале зад себе.
Претседателот на Европскиот совет, Шарл Мишел, ја опиша воената операција како „погубна“, додека американскиот државен секретар Ентони Блинкен се приклучи на повиците до Азербејџан „да се воздржи од дополнителни непријателства во Нагорно-Карабах и да обезбеди непречен хуманитарен пристап“.
