Акриламид е хемиско соединение за кое се смета дека го зголемува ризикот од развој на рак. Пронајден е во чипови од Србија, како што потврди Европската комисија на својата веб-страница.
Ова соединение природно се формира при термичка обработка на храната, на високи температури и храна која содржи скроб.
Акриламидот се формира од шеќер и амино киселини, главно онаа наречена аспарагин, кои природно се присутни во многу храна.
Потенцијалните канцерогени ефекти на акриламидот врз здравјето на луѓето почнаа да се дискутираат во 2002 година, кога истражувањето спроведено во Шведска покажа дека со пржење и печење компири и житни производи, тој се создава во самата храна.
„Се претпоставува дека акриламидот се формирал на покачени температури за време на преработката на храната, што значи печење и пржење над 120 степени Целзиусови со намалено присуство на влага, што беше индицирано во претходните студии на стаорци хранети со пржена добиточна храна. Во трудот е претставена анализата на акриламидот формиран при загревање на различни човечка храна. „Нивоата на акриламид во храната се анализирани со различни методи, а добиените резултати се сметаат за доказ дека ова соединение се произведува со пржење“, се наведува во студијата.
Студиите со лабораториски загреана храна открија температурна зависност од формирањето на акриламид. Умерени нивоа на акриламид се измерени во повторно загреана храна богата со протеини и повисоки нивоа во храна богата со јаглени хидрати како што се компири, цвекло, како и одредени загреани комерцијални производи од компири и тост леб.
Го зголемува ризикот од развој на рак
Бидејќи е познато дека акриламидот го зголемува ризикот од рак кај животните, истото соединение се наоѓа во широк спектар на прехранбени производи што луѓето ги користат секој ден. Како резултат на тоа, загриженоста е во пораст.
Присуство во храната
Најголеми извори на акриламид се: пржени компири, бисквити, грицки, леб и кафе, но и други намирници кои содржат скроб и житарки.
Исто така, важно е да се истакне дека ова соединение не може да се избегне во исхраната, но може да се намали. Количината на акриламид зависи од квалитетот на суровините што се користат за производство на храната и зависи од производителот.
Овој проблем долго време е во фокусот на Европската агенција за безбедност на храна ЕФСА, а од 2015 година стана и јавно здравствен проблем, токму поради резултатите од спроведените студии кои укажуваат на неговата канцерогеност.
Дозволените вредности кои можат да се внесат во организмот преку храната сè уште не се пропишани, само е дадена границата на изложеност на ова соединение, кое може да биде опасно по здравјето.
Останува на самите потрошувачи да ја намалат употребата на производи кои содржат акриламид и да ја намалат нивната изложеност на ова опасно соединение.
