Во Индискиот Океан постои „гравитациска дупка“ – место каде што гравитационата сила на Земјата е послаба, нејзината маса е помала од нормалната, а нивото на морето се намалува за повеќе од сто метри. Оваа аномалија, која долго време ги збунуваше геолозите, конечно е објаснета.
Истражувачите од Индискиот институт за наука во Бенгалуру, Индија, открија она што тие веруваат дека е веродостојно објаснување за формирањето на гравитационата дупка: облаци од магма кои доаѓаат од длабоко во планетата, слични на оние што доведуваат до формирање на вулкани, пренесува CNN.
За да дојдат до оваа хипотеза, тие користеле суперкомпјутери за да симулираат како можела да се формира областа, уште пред 140 милиони години. Наодите, детални во студијата објавена неодамна во списанието Geophysical Research Letters, се фокусираат на антички океан кој повеќе не постои.
Океанот што исчезнува
Луѓето се навикнати да ја сметаат Земјата за совршена сфера, но тоа е далеку од вистината.
„Земјата во основа е груткаст компир“, вели коавторот на студијата, Атри Гош, геофизичар и вонреден професор во Центарот за наука за Земјата при Индискиот институт за наука.
„Значи, технички тоа не е сфера, туку она што ние го нарекуваме елипсоид, бидејќи додека планетата ротира, центарот се испакнува нанадвор“.
Нашата планета не е хомогена по својата густина и нејзините својства, некои области се погусти од другите и тоа влијае на површината на Земјата и нејзината гравитација, објасни Гош.
„Ако истурите вода на површината на Земјата, површината што ја зафаќа водата се нарекува геоид – и тоа е контролирано од разликите во густината на материјалите во планетата, бидејќи тие ја привлекуваат површината на многу различни начини, во зависност за тоа колку маса има под него“, вели научникот.
„Гравитационата дупка“ во Индискиот Океан, официјално наречена дното на геоидот на Индискиот Океан, е најниската точка во тој геоид и неговата најголема гравитациска аномалија, создавајќи кружна депресија која започнува веднаш од јужниот врв на Индија и покрива околу 3 милиони квадратни километри. Аномалијата беше откриена од холандскиот геофизичар Феликс Андрис Венинг Мајнес во 1948 година, за време на гравитационото истражување од брод, и оттогаш останува мистерија.
„Тоа е убедливо најголемото намалување на геоидот и не е добро објаснето“, рече Гош.
За да најдат потенцијален одговор, Гош и неговите колеги користеле компјутерски модели за да го вратат часовникот 140 милиони години наназад и да ја видат поголемата, геолошка слика.
„Имаме некои информации и одредени верувања за тоа како изгледала Земјата тогаш. Континентите и океаните беа на многу различни места, а структурата на густината беше исто така многу различна“, објасни таа.
Од таа почетна точка, тимот има спроведено 19 симулации до денес, имитирајќи го движењето на тектонските плочи и однесувањето на магмата, или стопената карпа, во мантија – дебелиот слој од внатрешноста на Земјата што се наоѓа помеѓу јадрото и кората. Во вкупно шест сценарија, формирана е геоидна ниска слична на онаа во Индискиот Океан.
Различниот фактор во сите шест модели беше присуството на облаци од магма околу основата на геоидот, за кои, заедно со блиската структура на мантија, се верува дека се одговорни за формирањето на „гравитационата дупка“, објасни Гош.
„Индија беше на сосема друго место пред 140 милиони години, а имаше океан помеѓу индиската плоча и Азија. Индија почна да се движи кон север и додека го стори тоа, океанот исчезна и јазот со Азија се затвори“, додаде таа.
