Дали Европската Унија навистина ќе го забрани ретинолот или витаминот А, кој за многумина е светиот грал на козметичките состојки? Какви ограничувања навистина прифати Европската комисија?
Ретинолот е популарен меѓу ентузијастите за нега на кожата поради т.н јас. својства против стареење. Поради неговата способност да ја пилинг или ексфолира кожата, помага да се отстранат мртвите клетки од кожата и го поддржува формирањето на колагенските влакна. Така, помага при нерамномерен тон на кожа, акни, а многу луѓе го претставуваат и како успешен во измазнувањето на брчките.
Според социјалните мрежи, тоа завршило со најавените промени во ЕУ – многу корисници биле загрижени дека со оваа состојка ќе мора да складираат козметички производи.
Но, нема потреба да се грижите, бидејќи нема да има забрана, тоа ќе биде само ограничување на употребата. Европската комисија предложи промена на козметичкото законодавство, со што ретиноидите (ретинол, ретинил палмитат и ретинил ацетат) би се преместиле во т.н. јас. Анекс III. Овој анекс содржи список на супстанции кои козметичките производи можат да ги содржат само под одредени ограничувања, објаснува Тајка Селан, „скинфлуенсер“ која стои зад профилот на Cosmedoc.si, инаку квалификуван козметолог.
Според новиот закон, на козметичките производи ќе им биде дозволено да содржат најмногу 0,3 отсто ретинол или 0,05 отсто еквивалент на ретинол (RE). Во моментов на пазарот сè уште има производи со значително повисоки концентрации на ретинол, дури и до 1%, бидејќи максималната концентрација досега не е одредена. Затоа, овие производи ќе мора да се редиференцираат или компаниите ќе мора да ги отстранат од пазарот.
Промената следи по научното мислење на Комитетот за безбедност на потрошувачите, кој ја испитуваше безбедноста на витаминот А. Витаминот А (ретинол) може да се внесе во телото преку козметички производи и преку храна, додатоци во исхраната или лекови.
Човечкото тело не произведува витамин А по природен пат, но го има во многу намирници како спанаќот и млечните производи. Извор е и храната богата со бета-каротин, кој телото го претвора во витамин А (на пример, зелен лиснат зеленчук, моркови и диња). Горната безбедна граница на внес за возрасни е 3000 µg витамин А дневно. Можни последици од долготрајните прекумерни дози на витамин А се вртоглавица, гадење, главоболка, кома, зголемен притисок на цереброспиналната течност, хронични промени на кожата, жолтица, зголемување на црниот дроб, евентуална цироза на црниот дроб и болни промени на скелетот.
Како што објасни Тајка Селан, во козметичките производи е дозволена употреба на пет неактивни форми на ретиноиди, и тоа ретинил палмитат, ретинил ацетат, HPR, ретинол и ретиналдехид.
Неактивните форми мора да се претворат во активна форма во кожата со цел да се постигне саканиот ефект. Но, бидејќи голем дел од ефектот се губи во кожата со секоја конверзија, тие компензираат со додавање на повисоки концентрации на активната состојка.
Со измените во законодавството, тие сакаат да обезбедат безбедна изложеност на витамин А во ЕУ. Бидејќи тој секојдневно се консумира со храна, а исто така потенцијално се внесува во телото преку додатоци во исхраната или козметички производи, витаминот може да почне да се акумулира во телото во случај на прекумерна изложеност.
Во такви случаи, при оценувањето на безбедноста, властите го земаат предвид најлошото можно сценарио, што значи дека претпоставуваат дека потрошувачот секојдневно користи неколку производи што содржат ретинол или ретинил естери, на пример крем за лице, лосиони за тело, производи за лице или производи за миење. Ако ова беше вистина, козметичките производи би придонеле за 85 отсто од максимално дозволениот внес на витамин А, но ваквото сценарио е многу малку веројатно.
По ратификацијата на регулативата ќе започне преодна фаза. Компаниите ќе имаат 18 месеци да престанат да произведуваат производи со повисоки концентрации на ретинол од дозволеното и 36 месеци да ги повлечат постоечките производи од полиците. Така, потрошувачите веројатно ќе ги забележат првите промени дури во 2025 и 2026 година.
Забраната за употреба на ретинол во козметиката затоа е само мит, а ограничувањето на употребата е факт кој нема значително да влијае на нашата кожа, бидејќи долгорочните студии покажуваат дека практично нема разлика во ефектите од помалите и повисоките концентрации на ретинол. Затоа, целта на регулативата е само да ги заштити потрошувачите од потенцијално прекумерно внесување на витамин А во нашиот систем.
