Два дена откако Русија се повлече од договорот за извоз на жито преку Црното Море, Москва објави дека бродовите што пловат во близина на украинските пристаништа ќе бидат третирани како потенцијални превозници на воен товар и како сојузници на Киев.
Бродовите што ќе пловат во близина на украинските пристаништа ќе се сметаат за потенцијални превозници на воен товар, соопшти денеска Москва, два дена откако Русија се повлече од договорот за извоз на жито преку Црното Море.
„Од 20 јули 2023 година во 00:00 часот по московско време, сите бродови во Црното Море, кои ќе пловат до украинските пристаништа, ќе се третираат како потенцијални носители на воен товар“, соопшти руското Министерство за одбрана, додавајќи дека ќе има Земјите чии знамиња бродовите ќе бидат обилни, се сметаа за учесници во конфликтот во Украина на страната на Киев.
Во понеделникот Русија се повлече од меѓународниот договор за извоз на жито до дополнително известување. Таа, како што објасни, е подготвена да ја обнови соработката штом ќе се исполнат бараните услови. Тие вклучуваат, меѓу другото, отстранување на бариерите за извоз на руско жито и вештачко ѓубриво и повторно воспоставување на извоз на руски амонијак.
Рускиот претседател Владимир Путин подоцна повторно нагласи дека Русија е подготвена да се врати на договорот доколку меѓународната заедница целосно ги исполни нејзините барања, пренесува француската агенција АФП.
„Продолжувањето на договорот за житото во неговата сегашна форма ја изгуби секаква смисла“, рече тој на владиниот состанок и додаде дека во Москва ќе ја „испитаат можноста“ за враќање на договорот, но само доколку „сите принципи се целосно земени во предвид и исполнети, врз основа на што Русија се согласи да соработува“.
Во светло на ова, Внович го спомена повлекувањето на санкциите за снабдување со руско жито и вештачко ѓубриво на светските пазари. Тој, исто така, ги обвини западните земји дека го користат договорот за политички изнуди и како алатка за „збогатување на корпорациите и шпекулантите на глобалниот пазар на жито“.
Западните земји, вклучително и Словенија, ја критикуваа одлуката на Русија. Тие ја повикаа Москва да ја промени својата одлука и да ја продолжи соработката во договорот за да се избегне влошување на глобалната безбедност на храната. Вака заклучија конфликтните страни со посредство на Обединетите нации и Турција во јули минатата година и трипати го продолжуваа.
Украинскиот претседател Володимир Зеленски изјави во понеделникот, по повлекувањето на Русија од договорот, дека Украина е подготвена да продолжи да извезува жито преку Црното Море без руски безбедносни гаранции. Според неговите зборови, компаниите кои поседуваат бродови не се плашат, па изразиле подготвеност да продолжат со извозот.
Пет членки на ЕУ го повикаа Брисел да ги продолжи ограничувањата за увоз на украинско жито
Полска, Словачка, Унгарија, Романија и Украина денеска ја повикаа ЕУ да ги продолжи ограничувањата за увоз на украинско жито, чиј рок истече на 15 септември. Тие земји се соочија со проблеми пред воведувањето на рестрикциите поради прекумерните количини жито од Украина. Министрите за земјоделство на ЕУ петте во заедничка изјава повикаа ограничувањата да се продолжат до крајот на летото. Полскиот министер за земјоделство Роберт Телус појасни дека петте земји се уште се „многу отворени“ за транзит на украинско жито во трети земји.
Полскиот премиер Матеуш Моравјецки денеска ја повика и Европската комисија да ги продолжи ограничувањата. „Европската комисија или ќе се согласи да подготви регулатива за продолжување на оваа забрана, но ние самите ќе го направиме тоа“, рече тој. Тој објасни дека ова не е потег на Полска – инаку жесток поддржувач на Украина – „против Украинците“, туку потег „за полските кметови“, пренесува француската новинска агенција АФП.
Во Киев поканата на петмината не беше прифатена со разбирање. Вицепремиерката одговорна за економски прашања, Јулија Свириденко, тоа го нарече „не многу пријателски чекор“ и „дискриминација на Украина“, пренесува германската новинска агенција ДПА.
Европската комисија на почетокот на мај воведе ограничувања за увоз на украинско жито во пет земји-членки, а потоа ги продолжи до 15 септември на почетокот на јуни. Според тоа, увозот на пченица, пченка, маслодајна репка и семки од сончоглед е дозволен во сите земји-членки на ЕУ, освен Полска, Унгарија, Словачка, Бугарија и Романија. Во овие пет земји-членки може да се увезе жито, само доколку е наменето за транзит до други членки на Унијата или трети земји.
Брисел го ограничи увозот откако соседите на Украина се најдоа во неволја поради прекумерниот увоз на украинско жито, за што ЕУ ги укина царините во јуни минатата година. Имаше акумулација на залози, поради што е на плоштад договорија многу жито по толку ниски цени што ги нарушија пазарните услови.
