Порталот „Лажни вести трагач“ објави анализа на табелата на ботови на Српската напредна странка кај нас. Текстот го пренесуваме во интегрална верзија од овој портал:
Пред неколку дена Твитер профилот @protivdictature објави табела во која – како што се наведува – се наведени „сите ботови“, заедно со „име, презиме, област, место и линкови до сметките на Твитер“.
Дали оваа табела на онлајн активисти на СНС е веродостојна? Со оглед на количината на податоци, но и одредени (видливи) неточности при внесувањето, невозможно е да се тврди дека сето наведено е точно. Сепак, судејќи по првичните реакции и информации, вклучително и информациите до кои дојде редакцијата на порталот „Лажни вести трагач“, нема простор за поголеми поплаки за автентичноста. Во овој текст ќе се користат термините „бот“ и „ботинг“, препознатливи во домашната јавност, иако поадекватен термин за опишаниот вид активност би бил „астротурфинг“, пишува овој портал.
Од твитирање до „удирање на добрите и лошите страни“
Новинарите на порталот контактирале со едно од лицата чие име е на списокот. Тој потврди дека се точни неговите лични податоци (име, презиме, област и општина), како и информации за нарачките за кои е задолжен. Во кратката размена на пораки тој наведува дека не бил дополнително платен за „ботирање“, но со тоа ја „оправдува“ својата позиција во локална институција. Тој е квалификуван за работното место што го добил и има завршено постдипломски студии.
Неговите активности на Твитер, Инстаграм, Фејсбук и Тикток се афирмативни: тој сака и споделува содржини поврзани со SNS, но не учествува во дискусии со други корисници. Иако од него било побарано да делува поагресивно, тој не се согласил на тоа. Неговата изведба, вклучително и „удирање плус и минуси“ на порталите, се следи и се бодува преку централна платформа. БИРН во оваа анализа пишуваше за системот за управување со „бот сметка“ во 2020 година.
Твитер пред три години објави дека отстранил 8,5 илјади сметки кои биле во служба на Српската напредна странка. Од тие сметки беа објавени повеќе од 40 милиони твитови, а Даниел Буш од Интернет опсерваторијата Стенфорд спроведе темелна анализа на карактеристиките на „ботови“.
Според новата табела, која датира од 27 јуни годинава, Српската напредна странка располага со околу 4.800 бот-сметки на Твитер, додека бројот на такви сметки на Facebook, Instagram и Tiktok е прилично униформен и изнесува околу 3.200.
Како што може да се види, едно лице обично е задолжено за управување со повеќе сметки и се претставува под различни лажни идентитети. Новинарите го утврдија вкупниот број на поединци вклучени во овој систем и достигнаа 3.162 лица, преку пребарување на бројот на единствени комбинации на полињата „име и презиме“ и „општина“. Оваа оценка треба да се земе со мала резерва, бидејќи постои можност двајца различни луѓе од иста општина да имаат исто име и презиме.
Крушевац на челната позиција
Судејќи според податоците од табелата, најактивно бот хотспот е во Крушевац (87 лица), потоа Шабац (70) и Лесковац (63). Просечниот број на ботови по активна општина/град е дваесет, со тоа што – ако им се верува на податоците – сите општини на Косово и Метохија, како и Босилеград, Црна Трава, Дољевац, Гаџин Хан, Прешево, Трговиште и Tutin моментално се без ботови.
Тракер за лажни вести
Ако го погледнеме вкупниот број на бот-сметки на сите мрежи, најактивен е Шабац (390), потоа Крушевац (355) и Лесковац (277). Од активните општини само Чајетина, Медвеѓа и Мајданпек имаат едноцифрен број на бот-сметки.
Тракер за лажни вести
Подготвена е скратена табела со 20-те најактивни општини во двете категории, додека целата табела може да се преземе овде.
Тракер за лажни вести
Број на ботови „по глава на жител“
Конечно, за бројот на ботови „по глава на жител“ се интересираа и новинарите на порталот „Лажни вести трагач“. Тие ги споредија информациите од табелата со податоците од последниот попис. На врвот на табелата се изедначени Мали Зворник и Нови Кнежевац (0,32%), а потоа следат Бела Црква (0,31%), Чока (0,30%) и Србобран (0,28%).
