Би-Би-Си Панорама ексклузивно откри нови докази за кинеската шпионска програма за балони – вклучувајќи летови над Јапонија и Тајван. Јапонските власти потврдија дека балоните летале над нејзина територија, велејќи дека се подготвени да ги соборат во иднина.
Кина директно не се осврна на доказите презентирани од Би-Би-Си.
Американско-кинеските односи беа во состојба на превирања на почетокот на оваа година, кога наводниот кинески шпионски балон беше соборен во близина на американскиот брег, потсетува Би-Би-Си во најновиот напис за наводна шпионажа.
Кина тврдеше дека балонот виден над северозападниот дел на САД кон крајот на јануари бил цивилен воздушен брод што се користел за научни истражувања како што е метеорологијата – и дека тоа бил случаен и изолиран настан.
Џон Калвер, поранешен аналитичар на ЦИА за Источна Азија, изјави за Панорама дека ова „не е само еднократен, туку тековен напор од најмалку пет години наназад“. Тој рече дека кинеските балони се „специјално дизајнирани за овие мисии со долг дострел“, а некои „се вели дека го обиколиле светот“.
Работејќи со Synthetaic, компанија за вештачка интелигенција која пребарувала огромни количества сателитски податоци, Би-Би-Си пронајде повеќе слики од балони кои ја преминуваат Источна Азија.
Основачот на компанијата, Кори Јасколски, пронашол докази за балон кој прелетал над северна Јапонија на почетокот на септември 2021 година. Овие слики не биле објавени досега.
Г-дин Јасколски исто така верува дека доказите сугерираат дека овој балон бил лансиран длабоко во Кина, јужно од Монголија. Би-Би-Си не можеше да го потврди ова.
Јапонија е близок сојузник на САД и повеќе американски сили се стационирани таму отколку во која било друга странска земја.
Јуко Мураками, од јапонското Министерство за одбрана, изјави за Би-Би-Си дека владата „ги презема сите мерки на претпазливост за да ја следи ситуацијата на дневна основа“ и дека дури ќе биде подготвена да соборува балони за да ги заштити „животите и имотот на луѓето на територијата на Јапонија“.
Американскиот Стејт департмент објави дека верува оти кинеските балони се опремени да собираат разузнавачки сигнали. Се истакнува дека леталото што го открило над САД имало „повеќе антени, веројатно способни за собирање и геолокација на комуникациите“.
За да истражи дали Кина лансирала други балони, тимот на Би-Би-Си Панорама најпрво ги пребаруваше социјалните мрежи и извештаите за вести низ целиот регион за да открие НЛО на небото.
Тие пронајдоа две фотографии направени од тајванската метеоролошка служба на кои е прикажан балон над главниот град Тајпеј кон крајот на септември 2021 година.
Господинот Јасколски потоа ги спореди со сателитски снимки. „Во рок од 90 секунди, го најдовме балонот на брегот на Тајван“, вели тој.
Тајванската влада изјави за Панорама дека верува дека се работи за метеоролошки балон, но г-дин Јаколски не се согласува.
„Само врз основа на дијаметарот на балонот и фактот дека работните височини изгледаат слично… многу личи на балонот што прелета над САД, над Јапонија“, вели тој.
Тајван, кој е под демократска управа, долго време е на удар на Кина.
Минатата година кинеската војска започна тест за напад од големи размери.
Американскиот претседател Џо Бајден претходно изјави дека САД ќе го бранат Тајван доколку Кина ја нападне земјата.
Како вештачката интелигенција помогна да се лоцираат балоните
Кори Јасколски започна со скица за тоа како мисли дека ќе изгледа балонот од вселената. Тој потоа го внесе овој преглед во неговиот софтвер за вештачка интелигенција, заедно со грубите координати каде последен пат бил виден.
Тој, исто така, анализирал модели на ветер за да ја следи траекторијата на балонот и да го пронајде неговото потекло.
Работејќи со сателитски снимки обезбедени од Planet Labs, Кори ги внесувал сите информации во неговиот софтвер, познат како RAIC (брза автоматска категоризација на слики), за да ги лоцира балоните.
Балоните за надзор се огромни – со големина на неколку автобуси – и носат софистицирана опрема способна да собира големи количини на податоци за целите подолу.
Но, фотографирани од сателит од вселената, тие се појавуваат како мали бели дамки.
Истражувањето на Јасколски покажува дека балонот што прелета над САД во февруари во еден момент се наоѓал на околу 130 километри од нуклеарната воздухопловна база во државата Монтана.
Тој, исто така, ја нацртал патеката на летот на балонот до најверојатната локација за лансирање – островот Хаинан во Јужното Кинеско Море.
„Изгледа дека имаше облаци при лансирањето. И кога би лансирал балон, би избрал облачен ден за да ја намалам можноста за откривање“, објасни тој.
Кинеската амбасада во Лондон ги обвини САД дека испуштиле голем број балони на висока надморска височина, кои непрекинато го обиколувале светот и илегално го надлетувале кинескиот воздушен простор.
Се вели дека „Кина е одговорна земја“ која секогаш постапува „строго во согласност со меѓународното право и го почитува суверенитетот и територијалниот интегритет на сите земји“. Се додава дека ги отфрла „неоснованите обвинувања за клевета и напад на Кина“.
