Импресивна анимација на НАСА: црна дупка, наспроти која Сончевиот систем е џуџе
НАСА објави анимација која ни помага да разбереме колку се големи и лесни најмистериозните објекти во вселената. Ќе ве изненади.
Иако сите што слушнале или прочитале за црните дупки имаат идеја за тоа што се овие објекти, само неколку луѓе имаат идеја за нивната големина. Научниците знаат дека црните дупки се големи и мали. Нивната големина се мери со маса, обично во споредба со масата на Сонцето.
Помалите црни дупки имаат само неколку пати поголема маса од Сонцето, најголемата, т. i. супермасивни црни дупки и неколку милиони маси на Сонцето. Сите овие маси се исцедени на многу мал простор. Затоа црните дупки се и најгустите објекти во универзумот. Тие се толку компактни што можат да се опишат само со помош на математиката – како сингуларност, точка со бесконечна густина. Во исто време, никој не знае, но тоа е вистина, бидејќи не знаеме да ја замислиме бесконечноста и тоа е „одвлекување“ во физиката и математиката, но математичкиот модел многу добро кореспондира со резултатите добиени од набљудувањата.
Според податоците од вселенскиот телескоп Хабл, научниците знаат дека има повеќе од 100 супермасивни црни дупки во универзумот, објасни теоретскиот физичар Џереми Шнитман од Центарот за вселенски летови Годард на НАСА.
Повеќето супермасивни црни дупки се блиску, но во центарот на галаксиите. Како што можете да видите, дури неодамна дознавме дека научниците успеале да ја нарачаат првата фотографија од една од нив, а целата наша планета служела како „телескоп“. Денес, со помош на вселенски телескоп, можеме да добиеме многу попрецизни слики од овие мистериозни тела, а нивната големина може лесно да се одреди со помош на „сенката“. Сенка е термин поврзан со таканаречениот „хоризонт на настани“, сферична област околу црната дупка, од која ништо не може да избега откако ќе влезе во неа. Дури ни светлина. Сенката е приближно двојно поголема од областа околу црната дупка, а вклучува и светлина, која е свиткана околу неа поради џиновското гравитациско влечење на црната дупка, што го гледаме на сликата на црната дупка како црна круг, односно сенка.
Големината на таа сенка е таа што изненадува. Новата анимација на НАСА покажува десет супермасивни црни дупки кои ги зафаќаат центрите на нивните галаксии домаќини, вклучувајќи го и Млечниот Пат.
Аголот прво покажува црна дупка во џуџестата галаксија J1601, со маса од околу 100.000 Сонца. Целиот тој сон е толку компримиран што целата сенка на црната дупка е помала од нашето Сонце. Следна е црната дупка од галаксијата Цирцинус. Дијаметарот на неговата сенка е толку голем што едвај можевте да ја стиснете помеѓу Земјата и Венера, која е најблиску.
Сенката на една од супермасивните црни дупки претставени во анимацијата, наречена 7727 (со маса од 150 милиони Сонца), е веќе толку голема што може да се спореди со мерењето на целиот наш Сончев систем. Сепак, тоа не е крајот.
Црната дупка во нашата најблиска галаксија, Андромеда, која има маса од 140 милиони Сонце, лесно може да го компресира целиот наш Сончев систем. Само дополнение: нашиот римски пат и Андромеда ќе течат и ќе влеземе само лесно, така што големата црна дупка ќе го пропушти нашиот Сончев систем за време на трката. Сепак, не треба да се плашите премногу од овој настан. Тоа ќе се случи за приближно 4,5 милијарди години.
На самиот крај, анимацијата ќе ја прикаже најголемата досега позната црна дупка, наречена TON 618, која е толку голема што нашиот Сончев систем е џуџест од неа. Сепак, не треба ни да се плашиме од ова чудовиште. Имено, тој лежи во галаксија која е оддалечена од нас повеќе од десет милијарди светлосни години. За оние кои можеби не знаат – тоа е растојанието што светлината го поминува за десетици милијарди години. Од наша гледна точка, веќе беше блиску до работ на видливиот универзум.
