Воениот фоторепортер Зоран Мариновиќ во живо зборуваше за Newsnight N1 Croatia од сирискиот град Камишли. Тој зборуваше за децата на борците на ИСИС од Србија и БиХ кои сега живеат во бегалски кампови со своите мајки.
„Сите овие деца, повеќето од нив дојдоа во Сирија кога беа многу мали, кога имаа една или две години. Повеќето се од Босна и Санџак, а денеска имав можност да се сретнам, а оваа информација морам да ја проверам, со момче од Загреб“, вели Мариновиќ.
Тој рече дека нивните татковци дошле во Сирија по идејата за исламски калифат, место каде што ќе се живее шеријатот и Куранот, но на крајот се испаднало поинаку.
Имам впечаток дека сите овие луѓе беа измамени, предадени и на крајот оставени таму“, рече Мариновиќ.
Тој вели дека како новинар не сакал да се вклучи во оваа приказна, дека требало само да известува што точно се случува на теренот, „бидејќи во спротивно тука нема новинари од регионот, бидејќи теренот е многу, многу опасно“.
„Но, како човек, не можам да ја свртам главата и да се преправам дека тоа не е моја работа. Навистина, шокантни сцени, тешки, мислам дека таму има затворени луѓе, кои со таа нивна идеја, никогаш не би сакал да кажам, со таа болна идеја, не се ниту виновни, ниту должни да се заглават таму. Повеќе или помалку, повеќето европски земји не сакаат да имаат ништо со овој проблем, не сакаат да се занимаваат со него. Тие се ослободија од тие луѓе на сличен начин како Велика Британија која им го одзеде државјанството. Босна се обиде да донесе околу сто деца и жени на борците на ИСИС, како експеримент, но не знам колку беше успешен“, рече Мариновиќ.
„Во кампот сè функционира како во калифатот“
Тој рече дека во кампот останале голем број деца и веќе никој не се грижи за нив.
Тој рече дека веќе некое време се обидува да ги предупреди земјите дека во бегалските кампови има стотици жени и деца без државјанство и дека им е многу потребна помош.
Тој ги опиша тешките проблеми со кои се соочуваат децата и жените во тие кампови и како децата на возраст од пет и шест години веќе фрлаат камења по новинарите и армијата, додавајќи дека може само да замисли што ќе се случи ако тие деца пораснат во тие кампови и колку ќе бидат големи.тогаш ќе биде проблем за Европа.
„Тие детски лица денес лесно можат да станат нешто од што се плашиме утре“, рече Мариновиќ.
Тој рече дека децата и жените се во два табора меѓу кои има голема разлика. Во двата табора има жени од Европа, но и жени од регионот. Тој ја опиша и ситуацијата во камповите и рече дека со еден камп управуваат сопругите на поранешните и загинатите водачи на борците на ИСИС кои одлучуваат за се и дека ситуацијата во тој камп е многу тешка.
Тој рече дека се обидел да дојде до Дора Билиќ, за која мислел дека е во тој логор и рекол дека во тој логор има и други жени од Балканот, кои сакале да останат таму поради идејата за калифатот.
„Во тој логор е воспоставен нов калифат и во него сè функционира на ист начин како и во калифатот“, рече Мариновиќ и го спореди со градот Раку, кој некогаш бил главен град на Исламскиот калифат.
„Не можете да ги напуштите логорите, но децата не се во затвор“
Тој, исто така, вели дека цело време кога бил во Сирија и ги следел воените случувања во таа земја, никогаш не видел жени од калифатот да земат оружје, а камоли деца и дека државите треба да им помагаат на своите граѓани.
Тој рече дека не е можно да се напуштат камповите, но дека овие жени и деца не се во затвор. Тој опиша дека живеат во шатор и условите во шаторите со минимални потреби каде живеат жени и деца, на летни температури од 40 степени, а во зима под снег.
„Не е затвор, нема ќелии таму, никој не ти кажува што треба да правиш, но не можеш да го напуштиш кампот, децата немаат образование и условите за нормален живот не се можни. А во секој од тие кампови има по 100.000 луѓе“, рече Мариновиќ.
Тој зборуваше и за хрватската државјанка Дора Билиќ.
До денес мислев дека таа е единствена овде, има свои деца и одамна одбива секаква хрватска помош“, изјави Мариновиќ.
Тој раскажа разговор со девојчиња кои биле донесени во Сирија кога имале 7, 8, 9 години, а денес имаат 15-18 години и кои воопшто не знаат што сакаат да бидат.
„Тие воопшто немаат поглед на светот. Не знаат што значи да се биде фудбалер, автомеханичар или пилот“, вели Мариновиќ.
Тие деца се всушност многу, многу добри, истакна Мариновиќ.
„Децата ќе изгубат контакт со реалноста“
Тој истакна дека овој проблем треба да се реши што поскоро, бидејќи овие деца можат да станат многу поголем проблем.
„Доколку не се реши, децата ќе изгубат контакт со реалноста, би можеле да бидат порадикални и побрутални од нивните татковци и искрено се надевам дека тоа нема да се случи“, изјави Мариновиќ.
Тој додаде дека на децата и на жените може да им помогне само државата, бидејќи немаат никакви документи, а ако имаат, вели тој, одамна е истечен.
Курдите сакаат по секоја цена тие странски државјани да си заминат од овде“, вели Мариновиќ и објаснува и дека тоа е поради цената на осигурувањето и храната за 150.000 луѓе.
Тој објасни и зошто толку многу странци останале во Курдистан.
„Сите знаеја кога калифатот почна да се распаѓа дека само Курдите најдобро ќе се однесуваат со нив. Курдите се подготвени да соработуваат и тие се подготвени да ги ослободат овие луѓе штом некоја држава тоа го побара од нив“, рече Мариновиќ и посочи дека има и такви кои можат да се вратат и кои се целосно дерадикализирани.
Тој исто така рече дека има помал број на оние кои сè уште ја следат идејата за калифатот и кои не се подготвени да ја прифатат вистината.
Тој ја опиша својата борба со дезинформациите со кои се среќава секој ден.
На работ на моите сили сум и уморен сум“, изјави на крајот Мариновиќ.
Тој додаде дека „време е оние деца, кои не се виновни за ништо, кои се целосно невини, да се вратат со своите мајки по пет-шест години“ и дека нема причина тие се уште да бидат таму.
