Одамна во науката се претпоставуваше дека децата кои живеат во градовите растат побрзо и поздраво од децата на село, но новото научно истражување покажува дека овој тренд се променил во последните три децении.
Глобална студија објавена во списанието Nature покажа дека просечната висина на урбаните деца и адолесценти на возраст меѓу 5 и 19 години сега е малку пониска од онаа на нивните врсници во руралните области во повеќето земји, а оваа разлика е особено забележлива во богатите земји. како што се САД, Велика Британија и Франција.
Онаму каде што историски видовме прилично јасна корист од живеењето во градовите, таа придобивка малку се намали со текот на времето, вели Хонор Биксби, коавтор на студијата и научник од Универзитетот во Есекс во Англија. Тој додава дека може да се смета за позитивно што висината на децата од руралните средини навистина се израмнува со онаа на децата од град. Од друга страна, научниците се уште се обидуваат да разјаснат зошто токму тоа се случува, пишува Zimo.
„Урбана предност“
Градовите долго време се поврзуваат со подобро здравје, што научниците го нарекуваат „урбана предност“, поради подобриот пристап на луѓето до квалитетна здравствена заштита, образование, безбедност и исхрана. Бариерите за овие ресурси можат особено да влијаат на клучниот ран развој на децата.
Оваа рана фаза од животот навистина го поставува тонот за здравјето во зрелоста и подоцнежниот живот. Висината и индексот на телесна маса (БМИ) особено се гледаат како антропометриски мерки за раст и развој, бидејќи висината и тежината се под влијание на квалитетот на исхраната, како и здравата животна средина, вели Биксби, кој работел на студијата заедно со повеќе од 1.500 научници од соработката со факторите на ризик за незаразни болести, светска мрежа на научници и лекари.
Студијата опфатила податоци на 71 милион луѓе
Студијата анализирала податоци од 71 милион учесници од 2.325 студии за населението спроведени помеѓу 1990 и 2020 година во 200 земји и територии. Во 1990 година, децата кои живееле во градовите биле повисоки од оние во руралните области, иако во повеќето земји со високи приходи разликата била занемарлива. Сепак, до 2020 година, додека висината генерално се зголеми за децата во урбаните и руралните области, децата во градовите забележаа помал пораст на висината во повеќето земји, покажа новото истражување.
Она што се покажа како одличен резултат, особено што се покажа дека разликите во БМИ се всушност далеку помали, е висината. Кога зборуваме за малиот урбан недостаток, мислиме дека просечната висина на населението што живее во градовите е малку помала од просечната висина на некој што живее во рурална област во истата земја, објаснува Биксби.
Што ја предизвика промената на трендот?
Промената може да значи и дека јазот во здравствените ресурси меѓу двете популации се намалува. Но, дали ова е поради тоа што здравјето на луѓето во градовите се влошува или затоа што здравјето на оние во руралните средини се зголемува е прашање кое научниците сè уште се обидуваат да го одговорат.
Исто така, тешко е да се одреди дали промените се поттикнати од социо-економски фактори, промени на населението или комбинација од тие фактори, рече Махеш Кара, доцент по политика за глобален развој на Универзитетот во Бостон, кој не беше вклучен во новата студија.
Природната миграција како причина?
Природната миграција и ширењето на урбаниот развој се фактори кои би можеле да влијаат на тоа кој живее во градовите денес. Според извештајот на Обединетите нации од 2018 година, 55 отсто од светското население тогаш живеело во урбани средини.
За прв пат во историјата на човештвото, повеќето луѓе живеат во урбани средини, но ова сега го менува релативниот состав на оние што живеат во рурални наспроти урбани средини. Се менува и составот бидејќи има голема миграција од руралните во урбаните средини. Луѓето се многу помобилни денес и станува тешко да се одвојат овие просечни ефекти, објаснува Кара.
Биксби, сепак, вели дека миграцијата можеби е основата на некои од промените, но веројатно не е главниот фактор зад новооткриените трендови. „Вистината е дека едноставно немаме податоци за правилно квантифицирање на улогата на миграцијата во нашето истражување“, нагласува Биксби. И Кара се согласува дека миграцијата веројатно не е главниот двигател на промената на висината на децата и адолесцентите во градовите.
Цинично е да се замисли дека поболните луѓе се селат од руралните во урбаните средини затоа што знаат дека урбаните области обезбедуваат подобра грижа, објаснува Кара. Ова, теоретски, би можело да го намали нивото на здравје во градовите и да го намали јазот меѓу населението, но само ако урбаните области паднат во однос на нивниот напредок, додава Кара.
Во најголем дел, очигледно е дека и во урбаните и во руралните средини, здравјето се подобрува, а БМИ и висината се зголемуваат. Но, овие параметри растат побрзо во руралните средини отколку во урбаните средини, и ова е конвергенција во која сега може да се види или подобро здравје или подобар избор на составот на луѓето кои престојуваат во руралните средини, објаснува Кара.
