Поранешниот американски претседател Доналд Трамп изјави дека ќе биде уапсен во вторник по обвиненијата што произлегуваат од истрагата за исплата на 130.000 долари на порнографската актерка Сторми Даниелс во 2016 година.
Ако Трамп навистина биде уапсен, тоа ќе биде прв пат во американската историја поранешен претседател да биде обвинет за кривично дело.
Би-Би-Си ги презентира клучните прашања за овој случај.
За што е обвинет Трамп?
Ѕвездата на филмовите за возрасни, Сторми Даниелс, контактираше со медиумите во 2016 година и понуди да ја сподели приказната за нејзината прељубничка афера со Доналд Трамп во 2006 година. Кога тимот на Трамп дознал, неговиот адвокат Мајкл Коен и платил на Даниелс 130.000 долари за да ја спречи да излезе на берзата.
Тоа само по себе не е незаконско. Меѓутоа, кога Трамп му ги вратил парите на Коен, тој на извештајот за уплатата навел дека се работи за правни такси. Обвинителите велат дека со тоа Трамп фалсификувал деловни сметки, што е прекршок или – во државата Њујорк – кривично дело.
Обвинителите, исто така, би можеле да тврдат дека потегот го прекршил изборниот закон, бидејќи обидот на Трамп да ги скрие исплатите на Даниелс бил мотивиран од тоа што не сакал потенцијалните гласачи на тогашните претстојни претседателски избори да дознаат дека тој имал афера со неа. Прикривањето кривично дело со фалсификување на евиденција е потешко кривично дело отколку само прекршок.
Дури и оние кои повикуваат Трамп да биде кривично гонет, признаваат дека ова не е јасен случај. Има малку преседани за таков случај, а сите досегашни обиди за кривично гонење на политичари кои јасно не ги одвоија средствата за кампањата и личните финансии пропаднаа.
„Ќе биде тешко“, рече Кетрин Кристијан, поранешен финансиски обвинител на окружниот обвинител во Њујорк.
Дали ќе бидат поднесени пријави?
Одлуката за поднесување обвиненија е на окружниот обвинител на Њујорк, Алвин Брег. Тој свика порота да истражи дали има доволно докази за да се подигне обвинение, а само тој знае дали – и кога – тоа навистина ќе биде поднесено.
Минатата недела адвокатите на Трамп изјавија дека на поранешниот претседател му била дадена шанса да се појави пред големата порота, што е знак дека истрагата е при крај.
Адвокатите ги отфрлија наводите дека тие или самиот Трамп имале информации за обвинението, велејќи дека коментарот на Трамп – дека ќе пристигне во вторник – се заснова на медиумско покривање.
Сепак, има и други знаци дека истрагата полека привршува. И Мајкл Коен и неговиот поранешен правен советник Роберт Костело, кој стана негов најжесток критичар, ќе сведочат во понеделник.
Костела беше повикан од тимот на Трамп во обид да го дискредитира сведочењето на Мајкл Коен.
Што ако Трамп биде уапсен?
Доколку Трамп биде обвинет, неговите адвокати сугерираат дека неговото апсење ќе ја следи стандардната процедура. Тоа значи дека Трамп ќе мора да патува од својот дом на Флорида и да се појави на суд во Њујорк, како и да обезбеди отпечатоци од прсти и фотографија за апсење.
Ваквиот потег би бил историски преседан и со себе носи многу безбедносни ризици, поради што е нејасно како сето тоа треба да се одвива. Најверојатно ќе има преговори меѓу тимот на Трамп и канцеларијата на окружниот обвинител.
Откако ќе се отвори случајот и ќе се додели судија, ќе бидат познати и другите детали како времето на започнување на судењето и можните ограничувања за патување, како и кауцијата за обвинетите.
Прекршочната пресуда би резултирала со парична казна. Доколку биде прогласен за виновен за кривичното дело, Трамп би можел да се соочи со најмногу четири години затвор, иако некои правни експерти предвидуваат дека дури и тогаш е поверојатна финансиска казна и дека е многу малку веројатно Трамп да одлежи зад решетки.
Ќе има ли протести?
Откако на социјалните мрежи објави дека обвинението против него ќе биде објавено во вторник, Трамп постојано ги повика своите поддржувачи да организираат масовни протести: „Не можеме повеќе да го дозволиме ова. Тие ја убиваат нашата нација, а ние само седиме и гледаме“.
Неговата реторика потсетува на гневните говори што ги одржа пред нападот на американскиот Капитол на 6 јануари 2021 година, што предизвика страв од потенцијално насилство.
Окружниот обвинител Брег е во постојан контакт со NYPD и обезбедувањето на судот, рече тој во писмото до неговата канцеларија објавено до медиумите во неделата.
„Нема да толерираме никаков обид за заплашување на нашата канцеларија или поткопување на владеењето на правото во Њујорк“, напиша Браг во писмото. „Нашите партнери за спроведување на законот ќе се погрижат сите веродостојни закани да бидат целосно истражени и да се спроведат сите неопходни безбедносни мерки.
Меѓутоа, во моментов нема докази дека би можело да има организирани масовни протести од размери што ј
