Новата пратеничка на левицата Ивана Кекин гостуваше во редакцијата N1 каде зборуваше за проблемите во хрватското здравство и реформата на министерот Берош, која, како што вели – користејќи ја реториката на Андреј Пленковиќ, ја нарече – нереформска.
„Министерот Берош рече дека партијата го избрала патот, одговарајќи на неговата партиска и професионална колешка Дијана Задровец, која потоа извршила притисок врз него во нејзината амбиција да стане директор на Сестрите на милосрдието КБЦ. Тој рече – партијата, Андреј, избра пат – и резултатите од тој пат ги гледаме во овие законски предлози што министерот ги нарекува реформи, но јас би ги повикал, да се вратат на реториката на Пленковиќ, нереформирање затоа што навистина не реформи или навлегување кон ниту едно потекло на проблемите што ги имаме во здравството“, вели Кекин.
Министерот вели дека лекарите живеат многу добро и дека не знае зошто протестираат. Кекин одговара: „Можеби министерот може да погледне како живеат неговите сопартијци, кои главно се на многу високи позиции во хрватското здравство. Ќе ве потсетам дека 75% од менаџерите во хрватскиот здравствен систем се или ХДЗ или што е можно поблиски поврзани со ХДЗ. Но, генерално, хрватските лекари работат многу, работат прекувремено, а како што вели – платите во примарното здравство се споредливи со оние во ДМ, да не зборувам – сега го вклучува и фактот дека почнале да им враќаат на лекарите прекувремена работа. . Врховниот суд им кажа дека мора да платат за тоа. Мислам дека тоа не е нешто со што министерот треба да се фали“.
Таа објасни зошто лекарите заминуваат од Хрватска: „Да работевме 24/7 и бевме на повици 31 ден во месецот, ќе имавме многу на нашата тековна сметка. Во времето на Андреј Пленковиќ од земјава си заминаа 600 лекари – премиерот и Звонко за тоа не зборуваат на нивните тобогани. Кога ги прашаа зошто си заминуваат, мнозинството не ги наведоа финансиските приходи како главна причина, туку демотивацијата, чувството дека не можат да преведат, дека не можат да добијат квалитетно образование, дека нивните докторати и напорната работа не значат ништо. затоа што во хрватскиот здравствен систем се искачуваа по партиска линија, а не по степен на способност. И така е 30 години и затоа се доведовме до колапс на системот“.
„Министерот знае што звучи добро, но кога ќе ја погледнете неговата сметка, тоа што го кажува и што го пишува се целосно неуспешни. Во примарната здравствена заштита во моментов имаме 2.190 лекари. Од нив, 36% – 790 од нив заминуваат во пензија во следните пет години. Имаме 290 луѓе на специјализација. Значи, сите овие луѓе да завршат со специјализација и да останат да работат во Р. се смета за горна граница. Наместо министерот да ги даде сите карти за зајакнување на основните, бидејќи без основно не можеме да направиме никаква реформа, тој ни кажува приказни дека ги менува основните, а во предлог-законот нема ниту една точка за која здруженијата велат дека би била прифатливо за нив.“ истакнува Кекин.
Кога станува збор за гинекологија, вели: „Тоа и педијатријата се исто така дел од примарната здравствена заштита. Јас лично веќе не познавам жена која има приватен гинеколог затоа што сите одиме на приватен гинеколог затоа што немаме каде да се регистрираме преку јавното здравство и тој систем е во целосен колапс. Во моментов имаме луѓе во примарната здравствена заштита на матичните лекари кои не ја завршиле специјализацијата, а се дојдени од факултет и додека чекаат специјализација и за тоа време работат како матични лекари. Ако немаат доволно знаење – што е нормално после факултет без искуство – тие навистина служат како свртници. Несигурни сте, не сакате да згрешите, па ви се препишуваат многу специјалистички прегледи кои се сосема непотребни. И тоа ви создава огромни листи на чекање, кои министерот планира да ги реши со испраќање пациенти кај приватни лекари, а даночните обврзници да плаќаат за тоа“.
На крајот, таа го истакна проблемот со менталното здравје кај младите: „По пандемијата, потешкотиите со менталното здравје кај младите се зголемија за 300%, додека стапката на обиди за самоубиство се зголеми за 290% пред една година. Ако имате зголемување на нешто толку големо – дури и хемороиди – тоа е јасен знак дека треба итно да дејствувате. За време на својот мандат, министерот Берош не обезбеди никаков кревет за деца со ментални проблеми. Во моментов имаме 56 психијатри за деца и адолесценти за 50 илјади деца на кои им е потребна“.
Хрватите имаат втора највисока стапка на смртност во Европската унија од малигни заболувања
Многу критики беа упатени од примарната здравствена заштита кога министерот почна да промовира систематски прегледи, бидејќи велат дека и онака во редовно известување над 95% од пациентите имаат. Има и други работи што треба да се сменат, истакнува Кекин: „Имаме насочени превентивни програми за рано откривање на карциноми кои се вообичаени кај населението. Тоа тогаш има смисла. Овие видови на рак ги фаќате во рана фаза. Вашиот третман е поевтин и успешен. На пример, во Словенија скринираат за рак на дебелото црево, покривајќи 65% од населението – феноменални резултати. Колку покриваме – 20 проценти. Министерот не се занимаваше со тие превентивни програми“.
Таа предупреди на голем проблем во превенцијата на малигните заболувања во Република Хрватска: „Денес плаќаме шест пати повеќе лекови за лекување на малигни заболувања отколку пред десет години. Тогаш плаќавме од 600 до 700 милиони куни, сега плаќаме 3 милијарди и 400 милиони куни годишно. Значи плаќаме 11% повеќе од просекот на ЕУ. Истовремено, хрватските граѓани имаат втора највисока стапка на смртност од малигни заболувања во Европската унија. Значи, само Унгарија има полоша стапка на преживување од нас. Сега ме интересира – каде се парите? Ако плаќаме повеќе од просекот на ЕУ, зошто умираме порано од просекот на ЕУ?
„Навистина не очекувам ништо повеќе од министерот Берош. Тој е големо разочарување“, заклучува Кекин.
