Американскиот претседател Џозеф Бајден и австралискиот и британскиот премиер Ентони Албенез и Риши Сунак најавија дека Австралија ќе купи нуклеарни подморници од САД за да ја модернизира својата флота поради зголемената загриженост за влијанието на Кина во Индо-Пацификот.
Бајден се состана со Албанец и Сунак во Сан Диего, 18 месеци по склучувањето на нуклеарното партнерство на АУКУС. Кина тврди дека AUKUS го прекршува Договорот за неширење на нуклеарно оружје.
Американскиот претседател нагласи дека подморниците „се на нуклеарен погон и немаат нуклеарно оружје“.
„Подморниците нема да имаат никакво нуклеарно оружје“, рече тој на церемонијата во воената база во Сан Диего.
Албанец рече дека договорот претставува најголема поединечна инвестиција во одбранбените капацитети на Австралија досега.
„Тоа е, исто така, прв пат во 65 години САД да ја споделат својата технологија за нуклеарен погон“, рече австралискиот премиер, заблагодарувајќи им се на САД.
Сунак го нарече AUKUS „најзначајното мултилатерално одбранбено партнерство во неколку последни генерации“.
Во заедничката изјава, лидерите рекоа дека нивните земји работеле со децении на одржување на мирот, стабилноста и просперитетот ширум светот, вклучително и во индо-пацифичкиот регион.
Австралија купува три, а можеби и до пет подморници од класата Вирџинија под AUKUS.
Следната генерација на подморници ќе се гради во Велика Британија и Австралија, со американска технологија и поддршка.
Бајден се состана одделно со Сунак и Албанес, што беше можност да се координира стратегијата за војната во Украина, глобалната економија и други теми.
Кина: Погрешен и опасен пат
Кинеското Министерство за надворешни работи денеска оцени дека САД, Австралија и Велика Британија продолжуваат да одат по „погрешен и опасен пат за сопствените геополитички интереси“.
Портпаролот на кинеското Министерство за надворешни работи, Ванг Венбин, рече дека договорот е резултат на „типичен менталитет од Студената војна“.
Како што наведе тој, договорот „само ќе ја мотивира трката во вооружување, ќе му наштети на меѓународниот режим за неширење на нуклеарното оружје и ќе им наштети на регионалната стабилност и мир“.
„Последната заедничка изјава на САД, Велика Британија и Австралија покажува дека трите земји отидоа уште подалеку по погрешниот и опасен пат за сопствениот геополитички интерес, целосно игнорирајќи ја загриженоста на меѓународната заедница“, рече Ванг.
Портпаролот го повтори ставот на Кина дека AUKUS претставува „сериозен ризик од ширење на нуклеарното оружје, како и сериозно кршење на Договорот за неширење нуклеарно оружје“.
„Трите земји тврдат дека ќе се придржуваат до највисоките стандарди за неширење на нуклеарното оружје, што е чиста измама“, изјави портпаролот на кинеското Министерство за надворешни работи.
Тој додаде дека САД, Велика Британија и Австралија ја „тераат“ Меѓународната агенција за атомска енергија да го поддржи договорот на трите земји.
