Првата годишнина од руската инвазија на Украина доведе до пораст на лажните тврдења за војната на социјалните мрежи, па некои објави предизвикаа милиони реакции. Голем број американски десничарски кориснички сметки со голем број следбеници соопштија серија неосновани тврдења кои сугерираат дека целата војна во Украина можеби е измама од западните медиуми и националните влади, пишува Би-Би-Си.
Меѓу оние кои ги шират најпопуларните тврдења се некои корисници кои претходно беа суспендирани од Твитер и пуштени назад на платформата откако Илон Маск ја презеде социјалната мрежа.
„Војната е лажна“. Не, не е.
Едно лажно тврдење кое станува сѐ попопуларно на Твитер и на другите платформи сугерира дека целата војна била некако лажирана. Како доказ, некои истакнати десничарски извештаи во САД го наведоа наводното непостоење снимки од првата борбена линија.
Во својата објава, коментаторот се пожали на „недостиг на воени снимки“, пишувајќи дека „мириса на измама“. Друг Твитер инфлуенсер со 1,4 милиони следбеници тврди дека „нема снимки“ и „нема детални ажурирања“ за воените случувања.
Таа објава подоцна беше споделена од поранешниот советник за национална безбедност на САД, Мајкл Флин, кој додаде: „Предизвикувам кого било да каже како овој корисник не е во право“.
Сепак, војната во Украина е добро документирана. Покрај изјавите на очевидци, Би-Би-Си и другите глобални радиодифузери кои исто така истражуваа лажни приказни за некои од клучните настани во конфликтот, доставија бројни снимки од украинската линија на фронтот. Постојат и докази од влади и агенции ширум светот кои потврдуваат дека војната е реална. Социјалните мрежи од самиот почеток беа преполни со видеозаписи од војната, од кои многу новинари потврдија дека се вистинити.
„Оштетувањето на облакодерите во Киев е лага“. Не, не е
Два дена по руската инвазија, снимката од облакодер во Киев со огромна дупка откако е погоден од проектил го обиколи светот. Новинарите детално ги следеа последиците од штетите од местото на настанот. Во изминатите неколку дена на социјалните мрежи се појавија слики од облакодерот кој во меѓувреме е поправен и делумно реконструиран.
Сликата доведе до тврдења дека зградата никогаш не била погодена или дека целата војна била измама, бидејќи – како што се вели во објаснувањето – би било невозможно да се обнови зградата во текот на конфликтот кој трае. Десничарски подкастер и активист против вакцините, чија претходно забранета сметка неодамна повторно беше активирана од Твитер, беше меѓу оние кои го споделија тврдењето.
Меѓутоа, освен редовните руски ракетни напади, Киев не беше на првата линија на војната од крајот на март 2022 година, кога руските сили се повлекоа од градот и неговата околина за да се фокусираат на источна Украина.
Процесот на санација и реконструкција започна во мај минатата година, за што детално известуваа украинските медиуми, со слики од зградата во изградба во текот на летото и есента.
Лажна снимка од труп кој се движи
Видеозаписот кој наводно прикажува новинар од Украина како стои пред редовите тела во вреќи, при што едно од телата „се поместува“, е прегледано милиони пати во изминатите неколку дена.
Ова доведе до тврдења како тоа е „доказ“ дека актери биле ангажирани да глумат мртви тела за да го поддржат западниот наратив за украинската војна. „Престани да се движиш – треба да си мртов!“, тврди популарниот твит од десничарски кориснички профил. Видеото со слични тврдења беше споделено од неколку други десничарски инфлуенсери на Фејсбук и TикТок.
Видеото е преземено од извештај на австриски весник за климатските протести во Виена на почетокот на февруари минатата година, пред да започне руската инвазија, во која активистите сакаа да ја истакнат опасноста од емисиите на јаглерод по човечкиот живот.
Ова видео не само што е лажно, туку повторно се појавува. Претходно беше споделено како „доказ“ дека смртните случаи од Ковид се лажни. Тогаш, како и сега, не е тоа за што се претставува.
„Двојникот на Зеленски“. Тоа е неговиот телохранител
Вирални фотографии и видео споделени на интернет тврдат дека го покажуваат „случајното“ откривање на двојникот на украинскиот претседател Володимир Зеленски.
Милиони корисници го видоа тврдењето дека украинскиот претседател има „таен двојник“ кој по грешка се појавил на снимка на полската телевизија, очигледно облечен во иста облека како и претседателот. Други објави го прикажуваат истиот човек во позадина за време на посетата на американскиот претседател Џо Бајден на Киев минатата недела.
Сепак, човекот за кој станува збор е лесно да се идентификува како Максим Доњец, личниот телохранител на претседателот Зеленски. Според Ројтерс, Доњец беше шеф на безбедносниот тим на претседателот од мај 2019 година. Негови фотографии како го следи украинскиот претседетел во јавноста во различна облека можат лесно да се пронајдат на интернет.
