Србија и Косово признаваат дека неповредливоста на границите, почитувањето на територијалниот интегритет и суверенитет, како и заштитата на националните малцинства се основни услови за мир, се вели во Договорот за нормализација на односите меѓу двете земји, што вчера го објави Европската унија.
Европската служба за надворешни работи по завршувањето на состанокот меѓу српскиот претседател Александар Вучиќ и косовскиот премиер Албин Курти, го објави синоќа текстот на договорот за нормализација на односите меѓу Србија и Косово, кој е поддржан од сите 27 членки на ЕУ и околу кој постои согласност меѓу двете страни. Договорот на двете страни им беше претставен во септември минатата година, но никогаш досега официјално не беше објавен.
– Задоволство ми е да објавам дека претседателот на Србија, Александар Вучиќ и премиерот на Косово, Албин Курти денеска се согласија дека веќе не се потребни натамошни разговори за предлогот на Европската унија за Договор за патот кон нормализацијата меѓу Косово и Србија – изјави високиот претставник на ЕУ за надворешни работи и безбедносна политика, Жозеп Борел по средбата меѓу Вучиќ и Курти.
Недолго потоа дипломатската служба на ЕУ за првпат го објави целосниот текст на предложениот договор, кој има кратка преамбула и 11 члена.
Во преамбулата се наведува дека договорните страни се „свесни дека неповредливоста на границите и почитувањето на територијалниот интегритет и суверенитет и заштитата на националните малцинства се основни услови за мир“.
Во текстот на договорот се наведува дека двете страни ќе развијат „нормални, добрососедски односи засновани на еднакви права“, дека „заемно ќе ги признаваат документите и националните симболи, вклучувајќи пасоши, дипломи, регистарски таблички и царински печати“.
Двете страни ќе се водат од целите и принципите утврдени во Повелбата на Обединетите нации, особено оние за суверена еднаквост на сите држави, почитување на нивната независност, автономија и територијален интегритет, правото на самоопределување, заштита на човековите права и недискриминација.
Со договорот, Косово и Србија се обврзуваат меѓусебните спорови да ги решаваат исклучиво по мирен пат и да се воздржуваат од закани за употреба на сила.
Страните тргнуваат од претпоставката дека ниту една од двете не може да ја претставува другата во меѓународната сфера ниту да дејствува во нејзино име, а Србија нема да се спротивстави на членството на Косово во ниту една меѓународна организација, се вели во текстот.
Ниту една страна нема да ги блокира или охрабрува другите да го блокираат напредокот на другата на нејзиниот пат кон ЕУ по сопствена заслуга.
Во текстот се вели дека овој договор е важен чекор во нормализацијата на односите, но дека страните треба да го продолжат дијалогот под покровителство на ЕУ, што треба да доведе до правно обврзувачки договор за сеопфатна нормализација на нивните односи.
Страните се согласни дека ќе ја продлабочат соработката на полето на економијата, науката, технологијата, транспортот, поврзаноста, правдата, спроведувањето на законот, поштата, телекомуникациите, здравството, културата, религијата, спортот, заштитата на животната средина, исчезнатите лица, бегалците и други слични подрачја преку склучување на конкретни договори.
„Двете страни се обврзуваат да воспостават посебни аранжмани и гаранции, во согласност со релевантните инструменти на Советот на Европа и потпирајќи се на постоечките европски искуства, со цел да се обезбеди соодветно ниво на самоуправување на српската заедница на Косово и способност за давање услуги во одредени области, вклучително и можност за финансиска поддршка за Србија и директен канал за комуникација на српската заедница со Владата на Косово“, се вели во текстот.
Исто така, се вели дека страните ќе го формализираат статусот на Српската православна црква во Косово и ќе обезбедат силно ниво на заштита на српското верско и културно наследство, во согласност со постоечките европски модели.
Предвидена е размена на постојани мисии, кои ќе бидат формирани во седиштата на владите.
Страните се согласни да формираат заеднички комитет со кој ќе претседава ЕУ, кој ќе го следи спроведувањето на овој договор.
Во последниот член се вели дека страните се обврзуваат да го почитуваат планот за имплементација кој е во анекс на договорот.
