Замор, слабост, исцрпеност, слаб имунитет… Сите сакаме да ги избегнеме овие проблеми и да се заштитиме од вирусите кои дивеат, да го зајакнеме телото за да можеме нормално да функционираме. Потоа се наметнуваат суплементи како лесно и брзо решение. Но, дали овие додатоци во исхраната носат само добро или можат да ни нанесат поголема штета?
Прво, треба да се потсетиме каков е всушност нашиот имунитет и што го прави силен.
„Нашиот имунитет е сложен систем во кој учествуваат имуните клетки и цела низа супстанции и сигнални молекули. За да биде соодветен имунолошкиот одговор на туѓ агенс, или антиген, многу е важна урамнотежена исхрана, редовна физичка активност, како и редовен сон“, вели д-р Бајец.
А токму занемарувањето на исхраната, недоволната физичка активност, несоодветниот сон и обидот сето тоа да се замени со некритичко посегнување по суплементи се најчестите грешки што ги прават луѓето кога сакаат да го подобрат здравјето на својот имунолошки систем сега и веднаш.
Ниту еден додаток не може да ја замени здравата исхрана, вежбањето и спиењето
„Без соодветна исхрана, редовна физичка активност и доволно квалитетен сон, нема здрав имунитет и не постои додаток кој може да ги замени овие фактори“, вели тој.
Од друга страна, суплементите имаат свое место на примена, но тоа мора да се контролира.
„Како лекар секогаш заземам став дека е неопходна консултација со лекар пред воведување на било каква суплементација. Има одредени состојби и болести кога некои суплементи воопшто не треба да се земаат, некои треба да се земаат со претпазливост, а некои додатоци може да се користат без страв“, додава тој.
Калциумот може да го зголеми ризикот од камења во бубрезите
Докторот наведува за кои конкретни примери станува збор.
„На пример, утврдено е дека кај пушачите, како и кај поранешните пушачи, земањето бета каротен во форма на суплементи може да го зголеми ризикот од развој на рак на белите дробови. „Исто така, калциумот од храната не го зголемува ризикот од камен во бубрегот, додека студиите покажаа дека калциумот во суплементите, кај оние кои веќе имаат предиспозиција за бубрежна калкулација, дополнително може да придонесе за формирање на камења“, вели докторката.
Дополнително, соговорникот на порталот Нова.рс вели дека има и примери каде одредени лекови можат да го намалат нивото на одредени витамини и минерали, па тоа мора да се земе предвид.
„Еден таков пример е метформин, лек кој се користи за регулирање на нивото на шеќер во крвта, што може да доведе до недостаток на витамин Б12 кај пациентите кои го користат овој лек и во овие ситуации мора да се размислува за соодветна компензација и дополнување на витаминот кој е дефицитар. “, додава тој.
Бајец вели дека ова се само дел од примерите за сложеноста на земање суплементи, поради што не треба да ги земате некритички и самоиницијативно, туку секогаш во консултација со вашиот лекар, кој има увид во вашата севкупна здравствена состојба, како и терапијата што можеби ја земате.
Кое е вистинското време за кој додаток
Едно од честите прашања е дали постои вистинско време за земање одредени суплементи.
„Може да наидете на совет дека витамините растворливи во вода, т.е. Витамините растворливи во вода, како што се витаминот Ц и витамините од групата Б, треба да се земаат наутро, додека липосолубилните, т.е. витамини растворливи во масти, кои вклучуваат витамини А, Д, Е и К, треба да се земаат навечер. Сепак, нема да биде грешка навечер да земате витамини растворливи во вода, а наутро витамини растворливи во липо. Генерално, сите витамини може да се земаат во секое време од денот“, објаснува докторката.
Витаминот Д има посебно место во приказната за суплементите.
„Со оглед на тоа дека живееме во епидемија на дефицит на витамин Д и дека многу луѓе користат суплементација на овој витамин, не е на место да се истакне дека неговата подобра апсорпција се постигнува доколку се зема со оброк кој содржи здрави извори на масти“, вели докторот.
Да паузирате или не
Доктор Бајец открива и дали има некакво ограничување во земање суплементи – дали треба да се одморите по одредено време?
„Кога станува збор за должината на континуираното земање суплементи, може да се дојде до информација дека треба да се прават паузи од еден месец на секои шест месеци. Сепак, како и секогаш во медицината, едно правило не важи за сите и може да варира од случај до случај. Она што е сигурно – доколку суплементите се правилно дозирани и адекватно препишани од вашиот лекар, тогаш може да се земаат континуирано без пауза, се разбира, секогаш по совет на вашиот лекар и со редовни контроли“, заклучува тој.
