„Кој спасува еден живот, го спасил целиот свет“, се зборовите од древниот Талмуд кои зборуваат за херојство. Најчесто се споменуваат кога се зборува за животот на една личност. Меѓутоа, што ако ја искористиме оваа мудрост за да го опишеме спасувањето на кучешкиот живот, што не води до приказна за важноста на одлуките што „тркалото на судбината“ ги става пред нас и нивното влијание врз иднината.
Тоа е приказната за хероината – Тора, куче трагач, единствената во планинската спасувачка служба која е позајмена на Републичката управа за цивилна заштита на Република Српска. Заедно со 30 спасувачи, Тора помина 10 дена во Кахраманмараш, град разурнат од земјотрес на југот на Турција. Во некои од повеќе од 950 урнати згради, Тора бараше преживеани и заедно со стотици други кучиња трагачи на теренот, беше единствената надеж за оние кои имаа среќа да го надминат својот живот во катастрофата.
Тора, заедно со членовите на Цивилната заштита, е херој, бидејќи спасувајќи еден живот, тие го спасија светот. Благодарение на нив е спасен 11-годишниот Ирмак по шест дена под урнатините. Девојчето било пронајдено во подрумот на зградата каде што живеела на вториот кат. А тоа говори и за силината на катастрофата што ја погоди Турција, а за трагедијата сведочи и фактот дека Ирмак била единствената преживеана во нејзиното семејство.
Ториевците предвидуваа поинаква судбина
Учиме за животот и за патиштата што ги создава животот со тоа што дознаваме дека животот на една девојка го спасил кучето кое било целосно отфрлено. На самиот почеток на животот, некои луѓе Тори предвидуваа сосема поинаква судбина.
Таа заедно со нејзината сестра Тора беше подарок од Противпожарната бригада на Мостар на Територијалната спасувачка и противпожарна бригада на Бања Лука. Нејзиниот тренер и човекот чија волја ја натера да преживее – Александар Наумовиќ вели дека Тора дошла во ГСС затоа што луѓето од противпожарната служба не знаеле што да прават со неа и нејзината сестра и затоа што немало услови за нивниот престој во Противпожарната служба.
„Од нула до херој. Од трње до ѕвезди“, низ насмевка вели Наумовиќ опишувајќи го животниот пат на кучето на кое му посвети повеќе од пет години живот и работа.
Во моментот кога ја запознал, Тора имала околу шест месеци и била во многу лоша состојба.
После тоа завршија на свињарник, состојбата кога стигнаа им беше толку мизерна што беа згмечени, измачувани, да не зборуваме гладни, со криви нозе и премногу стари за работа“, вели тој за кучето што на почетокот го видел Г.С.С. само како маскота на станицата.
Наумовиќ, верувајќи дека може, а поради сопствената љубопитност, почнал да ја тренира Тора кога имала една година. Знаејќи дека е премногу стара за да тренира, но имајќи доверба, почнал со основни вежби, а му биле потребни најмалку шест месеци само да ја научи да лае.
И успеа во тоа. Со помош и совет од колегите од ГСС Хрватска, тој напуштеното куче го претвори во херој кој може да замени до 30 луѓе во потрагата. Тора учествуваше и во претреси на домашно тло, каде исто така имаше успех, но никогаш во услови како оние во Турција, кои Наумовиќ ги опишува на најкраток можен начин – хорор.
„Во местата каде што работевме беше тешко да се работи бидејќи имаше многу луѓе на самиот објект, во околината на објектот. Кучето ги открило нивните мириси. Често ми се случувало да ја пуштам во дупка да излезе бидејќи купила живи и во околината луѓе кои само гледале што се случува таму“, ни раскажува тој.
Го спаси малото девојче од урнатините
На локацијата каде Тора го пронашла 11-годишниот Ирмак, спасувачите не очекувале дека ќе најдат преживеани поради условите за уривање на зградата. Наумовиќ вели дека при вакво уривање на згради кои се урнале како кула од палачинки, шансите да се преживее се минимални, бидејќи и над Ирмак имало шест метри срамнети со земја подови, бетон и шут.
Меѓутоа, Бог, судбината, вселената – животот имаа поинаков план. На дното на поранешната зграда, Тора ги означила првите починати членови на семејството на 11-годишно девојче, но набрзо се слушнале и знаци на живот.
„Кога кучето обележа, ги слушнаа гласовите на тоа дете кое дава одредени сигнали за помош. Потоа започна ископувањето. Јас и Тора дојдовме на местото на настанот и го направивме истражниот дел. Таа ја покажа приближната локација на тоа мало девојче и телото на нејзиното семејство“, рече Наумовиќ.
После тоа започна акцијата која траеше четири часа и заврши успешно. После тоа добивме лекција за хуманоста и животот. Лекција која најдобро укажува на важноста на одлуките што ги носиме во моментот. Затоа што којзнае каков ќе беше исходот за Ирмак ако коцките беа наредени поинаку, ако Тора никогаш не ја запознаеше Александра или ако во одреден момент се откажаше од својата намера, бидејќи од кучешка возраст почна да го создава она што почнува да се создава на самиот почеток, кога кучето е старо околу 40 дена.
„Потоа почнувате да избирате кученце за себе и од оние кученца што се достапни, го избирате кученцето што ви одговара врз основа на одредени карактеристики. Избирате кученце за одредени квалитети, без разлика дали сака да си игра со топка, играчка, партал, било што. Можете да видите кое кученце сака да скока, кое кученце не се плаши од височина, кое кученце е поагресивно, сето тоа се особини преку што подоцна го добивате она што го сакате од кучето“, вели Наумовиќ, зборувајќи за тоа што велат правилата.
Преживеаните од Турција докажуваат дека животот ги победува правилата, Ирмак тоа го докажува, а докажува и нејзината спасителка Тора. Куче чиј живот го освои за да ја докаже моќта на љубовта меѓу човекот и животното и величествените резултати што ги дава таквата љубов. Куче кое спаси еден живот, го спаси светот.
