Подигнување на свеста за виталната улога на црниот дроб е фокусот на годинешното одбележување на 19 Април – Светскиот ден на црниот дроб, како глобална иницијатива која во нашата земја ја промовираат Клиника за гастроентерохепатологија и здружението Хепар Центар Битола. Оваа иницијатива има за цел да ја подигне свеста за заболувањата на црниот дроб, можностите за нивна превенција, рано откривање и лекување.
Црниот дроб е втор по големина орган во човечкото тело, веднаш по кожата, и извршува повеќе од 500 витални функции. Тој ги претвора потенцијално внесените токсини во помалку опасен, отпаден материјал, ја прочистува крвта и ги метаболизира хранливите материи и внесените лекови. Исто така го обезбедува телото со многу важни протеини. Но секоја година, илјадници луѓе се погодени од заболување на црниот дроб. Статистиката покажува дека 1,5 милијарди луѓе живеат со хронично заболување на црниот дроб, а годишно во светот од заболувања на црниот дроб умираат 2 милиони луѓе. Раната превенција може да спаси многу од овие животи.
– И покрај регенеративен капацитет, црниот дроб е многу подложен на оштетување од различни фактори, вклучувајќи вирусни инфекции, прекумерно консумирање алкохол, нездрава исхрана, дебелина и изложеност на токсини. Ако не се контролира, заболувањето на црниот дроб може тивко да напредува со текот на времето, што доведува до сериозни компликации како што се цироза, црнодробна слабост, рак на црниот дроб. На овој Светски ден на црниот дроб, императив е да го насочиме вниманието кон важноста на превентивните мерки, рано откривање и навремена интервенција за заштита на здравјето на црниот дроб. Ова вклучува усвојување здрав начин на живот кој вклучува урамнотежена исхрана, редовно вежбање и избегнување на штетни навики како што се прекумерно консумирање алкохол и пушење – истакнува проф. д-р Калина Гривчева Старделова, директорка на Клиниката за гастроентерохепатологија.
Вакцинацијата против вирусот на хепатитис Б, кој е една од главните причини за заболување на црниот дроб во светот, значително го намалува морбидитетот и морталитетот поврзани со црниот дроб. Пристапот до здравствени услуги и програми за скрининг е исто така од клучно значење за да се осигури дека лицата изложени на ризик од заболување на црниот дроб ја добиваат грижата и поддршката што им е потребна.
– Од 2021 година во Центарот за болести на црн дроб на Клиника за гастроентерохепатологија се спроверува национална програма за превенција и рана дијагностика на хепатоцелуларниот карцином. Со ова се превземат активности кон превенција, дијагностика и справување со целокупниот третман на хепатоцелуларниот карцином. Во Програмата за рана детекција и скрининг на малигни заболувања за 2022 година, беа обезбедени средства за набавка на тестови за рана детектиција на овој вид на карцином. Набавката на овие тестови продолжи минатата како и оваа година. На Клиниката исто така достапна е и антивирусна терапија за хепатит Ц, со што се превенира понатамошно оштетување на црниот дроб и развој на уште посериозни заболувања – истакнува Гривчава Старделова.
Во јули 2021 година беше потпишана и Национална декларација за рак на црниот дроб како дел од Европскит план за борба против ракот.
Милан Мишковиќ, потпретседател и програмски менаџер на здружението Хепар Центар Битола и претседател на Националната алијанса на пациентски организации, вели дека од суштинско значење е лидерите во нашата земја да обезбедат сите пациенти со болести на црниот дроб да имаат еднаков пристап до најдобрата индивидуална медицинска нега без оглед на потеклото, начинот на живот и видот на болеста.
– Светскиот ден на црниот дроб не е само прилика да го посочиме значењето на органот кој игра толку важна улога во нашето здравје, туку и време да се промовираат активности и иницијативи за превенција и рана дијагностика. Со обединени напори, како заедница на пациенти, медицински експерти и креатори на политики, можеме да создадеме значителни промени и да ги подобриме условите за здравствена заштита за сите – вели Мишковиќ.
