Двете варијанти на коронавирусот кои сега внимателно се следат се HV.1 и JN.1, а бројот на регистрирани случаи на овие соеви се зголемува.
HV.1 порасна и стана доминантен вид, сочинувајки за нешто повеќе од една четвртина од сите случаи на ковид-19, според Центрите за контрола и превенција на болести (ЦДЦ). EG.5, кој беше доминантен две недели претходно, падна на број 2, што претставува околу 22 отсто од сегашните инфекции.
Бидејќи вирусот ковид-19 продолжува брзо да мутира, ЦДЦ внимателно ја следи и новата варијанта JN.1, која за прв пат беше откриена во септември 2023 година во Соединетите држави и е забележана во 11 други земји.
Д-р Ерик Топол, основач и директор на Истражувачкиот преведувачки институт Скрипс, на мрежата „Х“ изјави дека ЈN.1 се „одвојува“ со можна зголемена заразност. Сепак, тој напиша во неговиот билтен на „Substack Ground Truths“ дека нема да знаеме неколку недели дали JN.1 ќе биде поврзан со значително зголемување на случаите или колку имунолошка заштита ќе обезбеди пред инфекцијата и вакцинацијата.
– Она што го знаеме е дека и двете од овие варијанти се чини дека се многу преносливи, но не и причина за потешка болест – вели Вилијам Шафнер, професор по медицина на одделот за заразни болести во Медицинскиот центар на Универзитетот Вандербилт во Нешвил, Тенеси.
Д-р Шафнер забележува дека овие варијанти може да се гледаат како „наследници“ на варијантата омикрон. Затоа тој очекува најновата формулација на вакцината да спречи заразените луѓе да станат екстремно болни и да бидат хоспитализирани.
Зошто ЈN.1 привлекува внимание
Од крајот на октомври, JN.1 беше откриен толку ретко што сочинува помалку од 0,1 отсто од инфекциите со ковид-19 во Соединетите држави, забележува ЦДЦ.
Варијантата, сепак, покажа многу брза стапка на раст во другите делови на светот откако првпат беше идентификувана во Луксембург на крајот на август.
Шон Трулав, асистент научник во одделот за глобална епидемиологија и контрола на болести на Школата за јавно здравје Џон Хопкинс Блумберг во Балтимор, го посочува Исланд како пример. Овде, JN.1 брзо се шири и сочинува околу 70 проценти од инфекциите со ковид-19, според д-р Трулав.
Тој истакнува дека JN.1 има посебна мутација која може да му помогне да го избегне имунитетот подобро од претходните соеви.
– Вирусот постојано се развива, постојано се обидува да избега од имунитетот што го имаме – вели Трулав.
Вакцинацијата обезбедува силна заштита
Како дел од мултиинституционален тим што го води Центарот за моделирање на сценарија за ковид-19, Трулав очекува дека Соединетите Држави ќе видат дека бројот на случаи ќе продолжи да расте во неделите што следат, при што инфекциите ќе го достигнат врвот во првиот месец од новата година.
– Секој јануари на оваа пандемија беше сезонски врв. Беше исклучително конзистентно. Иако неодамнешните врвови беа драматично пониски отколку порано во пандемијата, бројките сè уште се многу повисоки отколку што доживуваме со грип секоја година – вели тој.
Имајќи го тоа на ум, здравствените власти ја охрабруваат јавноста да ја прими најновата вакцина.
– Најдоброто нешто што го имаме во борбата против вирусот е вакцината. За жал, релативно малку луѓе го добиле досега (7 проценти од возрасните и 2 проценти од децата, според ЦДЦ). Затоа, навистина сум загрижен за тоа што ќе се случи како резултат на празниците и сите патувања и семејни собири – вели Шафнер.
Тој нагласува дека вакцината може да биде особено витална во заштитата на оние кои се најзагрозени, вклучително и постарите лица и оние со ослабен имунолошки систем (како што се оние кои примаат хемотерапија за рак или пациентите со ревматска болест кои земаат моноклонални антитела).
Трулав, исто така, ги охрабрува луѓето да бидат во тек со нивните вакцини против ковид-19 бидејќи ако се заразите, симптомите треба да бидат поблаги и не толку долготрајни.
СЗО ги ажурираше своите упатства за третман на ковид-19, со ревидирани препораки за пациенти со благ ковид-19. Ова е 13-то ажурирање на овие упатства.
Упатствата вклучуваат ажурирани стапки на ризик за прием во болница кај пациенти со поблага форма на ковид-19.
Тековните варијанти на вирусот ковид-19 имаат тенденција да предизвикуваат помалку тешка болест, додека нивоата на имунитет се повисоки поради вакцинацијата, што доведува до помал ризик од тешка болест и смрт кај повеќето пациенти.
Ова ажурирање вклучува нови основни проценки на ризик за прием во болница кај пациенти со поблаги форми на ковид-19. Новата категорија „умерен ризик“ сега вклучува луѓе за кои претходно се сметаше дека се изложени на висок ризик, вклучувајќи постари луѓе и/или оние со хронични состојби, инвалидитет и коморбидитет на хронична болест. Ажурираните проценки на ризик ќе им помогнат на здравствените работници да идентификуваат лица со висок, умерен или низок ризик од прием во болница и да го прилагодат третманот во согласност со упатствата на СЗО:
Ако нирматрелвир-ритонавир не е достапен за пациенти со висок ризик од хоспитализација, СЗО предлага користење на молнупивир или ремедивир.
СЗО предлага молнупиравир и ремдесивир да не се користат кај пациенти со умерен ризик, оценувајќи дека потенцијалните штети ја надминуваат ограничената корист кај пациенти со умерен ризик од прием во болница.
За луѓето со низок ризик од хоспитализација, СЗО не препорачува никаква антивирусна терапија. Симптомите како треска и болка сè уште може да се третираат со аналгетици како парацетамол.
СЗО исто така не препорачува употреба на новиот антивирусен лек (VV116) за пациентите, освен во клиничките испитувања.
Ажурирањето, исто така, вклучува силна препорака против употреба на ивермектин за пациенти со лесна форма на ковид-19. СЗО продолжува да советува дека кај пациенти со тежок или критичен ковид-19, ивермектин треба да се користи само во клинички испитувања.
