Марс е најблискиот сосед на Земјата во Сончевиот систем, но двата карпести света се разликуваат до јадрото, според новата студија заснована на сеизмички податоци од роботскиот лендер на НАСА InSight.
Истражувањето нуди поцелосно разбирање на длабоката внатрешност на Марс и нови детали за разликите помеѓу Земјата, третата планета од Сонцето, и Марс, четвртата.
Истражувањето, базирано на детекцијата на првите сеизмички бранови кои патуваат низ јадрото на планета различна од Земјата, покажа дека најдлабокиот слој на Марс е малку помал и погуст од претходно познатото. Исто така, ја даде најдобрата проценка до сега за составот на јадрото на Марс.
Јадрото на Земјата е многу погусто
И двете планети имаат јадра направени главно од течно железо. Но, околу 20 отсто од јадрото на Марс се состои од елементи полесни од железото – главно сулфур, но исто така и кислород, јаглерод и малку водород, покажа студијата.
Тоа е околу двапати поголем процент од тие елементи во јадрото на Земјата, што значи дека јадрото на Марс е значително помалку густо од она на нашата планета – иако погусто од проценката од 2021 година заснована на друг тип на податоци од сега пензионираниот InSight.
„Најдлабоките региони на Земјата и Марс имаат различен состав – веројатно резултат на условите и процесите што функционирале кога се формирале планетите и материјалите од кои биле направени“, вели сеизмологот Џесика Ирвинг од Универзитетот во Бристол во Англија, кој ја предводеше студијата објавена оваа недела во списанието Proceedings of the National Academy of Sciences.
Студијата, исто така, ја посочи големината на јадрото на Марс, откривајќи дека е со дијаметар од околу 3.560-3.620 km, што е околу 20-50 km помало од претходно проценетото.
Јадрото на Марс сочинува малку помал процент од дијаметарот на планетата од јадрото на Земјата.
Природата на јадрото може да игра улога во одредувањето дали карпеста планета или месечина ќе можат да имаат живот.
Сеизмичките бранови ја откриваат внатрешноста на планетата
Јадрото, на пример, е клучно во создавањето на магнетното поле на Земјата, кое ја штити планетата од штетното зрачење на сончевите и космичките честички.
„На планетите и месечините како Земјата, има силикатни, карпести надворешни слоеви и метално јадро во кое доминира железо. „Еден од најважните начини на кои јадрото може да влијае на населувањето е преку создавање на планетарна динамо“, рече Ирвинг.
„Јадрото на Земјата има, но јадрото на Марс не, иако беше порано, пред милијарди години. „Јадрото на Марс веројатно повеќе го нема енергичното, турбулентно движење неопходно за создавање на такво поле“, додаде Ирвинг.
Марс има дијаметар од околу 6.779 km, во споредба со дијаметарот на Земјата од околу 12.742 km, и е речиси седум пати поголем од Земјата по вкупен волумен.
Однесувањето на сеизмичките бранови кои патуваат низ планета може да открие детали за нејзината внатрешна структура.
Новите откритија произлегуваат од два сеизмички настани што се случија на спротивната страна на Марс од местото каде што беше лендерот InSight или неговиот сеизмометар на површината на планетата.
Првиот беше земјотрес во август 2021 година со центар во близина на кањонот Валес Маринерис на Марс, најголемиот кањон во Сончевиот систем. Вториот беше удар на метеорит во септември 2021 година, кој остави кратер од околу 130 метри.
Американската вселенска агенција официјално го „пензионираше“ InSight во декември по четири години работа поради акумулацијата на прашина што го спречуваше полнењето на батериите со соларна енергија.
„Мисијата InSight беше фантастично успешна во помагањето во дешифрирањето на структурата и условите на внатрешноста на планетата“, рече геофизичарот и ко-автор на студијата од Универзитетот во Мериленд, Ведран Лекиќ.
Распоредувањето на мрежа од сеизмометри на Марс би довело до уште повеќе откритија и би ни помогнало да ја разбереме планетата како систем, што не можеме да го направиме само со гледање на нејзината површина од орбитата.
