Министрите за надворешни работи на ЕУ на редовниот самит во Луксембург разговараат за повеќе теми, а една од најважните е ситуацијата во Украина и давање кандидатски статус на таа земја и Молдавија и отворање европска перспектива за Грузија.
Сепак, меѓу темите на разговор би можел да биде и Западен Балкан, судејќи според зборовите на австрискиот министер за надворешни работи Александар Шаленберг и словенечката министерка за надворешни работи Тања Фајон.
„Она што го очекуваме на претстојниот самит на ЕУ е јасен сигнал на исток, но и на југоисток од нашето соседство. Не можеме да си дозволиме геостратешка тунелска визија или да бидеме слепи на едното око. Имаме одговорност не само кон нашите партнери во Украина и Молдавија, туку и кон Босна, Србија и земјите од Западен Балкан. Бев таму четири дена минатата недела. Бев во Северна Македонија, Србија и Косово. И мислам дека не треба да оставаме впечаток дека постои општество на две нивоа. некои држави, оние кои се на брза лента во однос на кандидатскиот статус, а други кои подлежат на принципи или правила и кои не се на брзата лента“, рече Шаленберг.
Австрискиот дипломат отиде чекор понатаму во коментарот за односот меѓу Европската унија и Западен Балкан.
„Имаме две земји на Балканот кои се веќе во преговори, Црна Гора и Србија, кои веќе имаат кандидатски статус. Две земји, Северна Македонија и Албанија, сакаат да влезат во преговори. Тие чекаат. Северна Македонија е земја-кандидат веќе седум години, па дури и е подготвена да го смени името, но две години чека преговори бидејќи соседот поставува историски пречки. И ние имаме визна либерализација со Косово и да, и Босна аплицираше за кандидатски статус во 2016 година. Значи имаме различни ситуации. Нашето очекување е сосема јасно дека треба да испратиме сигнали на исток, исто така и на југоисток. Ова е дворот на ЕУ е регион опкружен со земји од ЕУ. И мора да признаеме една работа: Русија има потенцијал да се дестабилизира многу подалеку од Украина. А можеби погледот на Москва не е насочен само кон Украина и Донбас и Мариупол итн., туку и кон Република Српска“, заклучи Шаленберг.
Тања Фајон, која вчера испрати предлог за доделување кандидатски статус за Босна и Херцеговина по пристигнувањето во Луксембург, порача дека Унијата не смее да го заборави Западен Балкан.
„Треба да го направиме кредибилен процесот на проширување. Не смееме да го заборавиме процесот на проширување кон Западен Балкан. Денеска ќе презентираме словенечки предлог како да и помогнеме на Босна и Херцеговина да добие кандидатски статус. Го поддржуваме и почетокот на пристапните преговори со Албанија и Северна Македонија, но и визната либерализација за Косово. Со давање кандидатски статус на Босна и Херцеговина, а во светло на војната во Украина, би дале дополнителен поттик за проширувањето на Западен Балкан“, изјави новата словенечка министерка за надворешни работи Фајон.
Шефот на германската дипломатија Аналена Баербок зборуваше и за ситуацијата со Украина, но и за сигналот што треба да се испрати до Западен Балкан пред средбата.
„Ја поздравувам препораката дадена од Европската комисија во однос на кандидатскиот статус. Ова е историски момент. Ова е моментот во кој покажуваме што ќе бараме во годините што доаѓаат кога станува збор за движење во оваа ситуација. Да, ова е тежок и опасен пат и ова не се нормални времиња и Европа секогаш растела во тешки времиња. Сега ни треба лидерство кое ќе ја поддржи Украина на овој тежок и многу важен пат на кој оди Молдавија. Ние, исто така, силно го поддржуваме, а канцеларката јасно го кажа тоа, прашањето за Западен Балкан и дека сега е моментот кога Западен Балкан ќе добие јасен сигнал преку отворање на пристапните преговори со Албанија и Северна Македонија“, рече Герман. Министерот за надворешни работи Баербок.
Резултатите од денешниот состанок доцна попладнево на јавноста ќе и ги претстави високиот претставник на Европската унија за надворешна политика и безбедност Жозеп Борел. Шефовите на држави и влади на Европската унија кон крајот на неделава ќе се сретнат во Брисел за да ги потврдат одлуките на Европската комисија, но и да ги разгледаат предлозите што доаѓаат од министрите за надворешни работи и министрите за европски прашања.
