Веганската исхрана со текот на годините станува сè попопуларна, особено меѓу луѓето кои сакаат да го подобрат своето здравје. Сепак, екстремните вегански диети можат да направат повеќе штета отколку добро, според експертите.
Сè поголем број докази покажуваат дека исхраната базирана на растенија може да има многу здравствени придобивки и е поврзана со помал ризик од срцеви заболувања заедно со намалена телесна тежина и нивоа на холестерол.
Сепак, некои луѓе практикуваат екстремна веганска диета, избирајќи само да јадат сурова растителна храна што може да се консумира без готвење. Некои ја исклучуваат и храната која е изменета од нивната природна форма или преработена, како што е овесното или бадемовото млеко.
Застапниците на оваа диета тврдат дека готвењето предизвикува состојките да изгубат некои од нивните важни хранливи материи и ензими. Со јадење сурова растителна храна, тие веруваат дека исхраната ќе ги подобри нивоата на енергија, ќе спречи, па дури и ќе ги отстрани болестите и ќе го подобри целокупното здравје.
Но, истражувањата покажуваат дека суровата веганска исхрана, доколку се практикува во подолг временски период, може да предизвика повеќе штета отколку добро.
Можеби пропуштате важни хранливи материи
Истражувањата покажуваат дека некоја сирова храна може да биде поздрава од готвената храна. На пример, брокулата и црвената зелка губат дури 22 отсто од содржината на тиамин кога се варат. Ова е форма на витамин Б1 кој го одржува здрав нервниот систем.
Иако некои зеленчуци може да ги загубат хранливите материи за време на готвењето, други имаат поголема содржина на хранливи материи кога се готви. Тоа е затоа што некои хранливи материи се врзани во клеточните ѕидови на зеленчукот. Готвењето ги руши клеточните ѕидови, овозможувајќи хранливите материи да се ослободуваат и полесно да се апсорбираат од телото.
На пример, кога спанаќот се готви, телото станува полесно да го апсорбира калциумот што го содржи. Истражувањето исто така покажа дека додека готвењето домати ја намалува содржината на витамин Ц за 28 проценти, ја зголемува содржината на ликопен за повеќе од 50 проценти.
Ликопенот е поврзан со помал ризик од голем број хронични болести, вклучувајќи кардиоваскуларни болести, рак и срцеви заболувања. Аспарагус, печурки, моркови, брокула, кељ и карфиол се други примери на зеленчук кои имаат повеќе хранливи материи кога се варат.
Варениот зеленчук исто така може да му обезбеди на телото повеќе антиоксиданси. Тоа се молекули кои можат да се борат против еден вид штетни молекули познати како слободни радикали, кои можат да ги оштетат клетките и на крајот да доведат до болест.
Некои зеленчуци, вклучително и аспарагус, печурки, спанаќ, домати и брокула, содржат повисоки нивоа на антиоксиданс бета-каротен, кој телото го претвора во витамин А, лутеин и ликопен кога се готви отколку суров.
Недостаток на витамини и минерали
На суровата веганска исхрана веројатно и недостасуваат многу важни витамини и минерали, витамини Б12 и Д, селен, цинк, железо и два вида омега-3 масни киселини. Тоа е затоа што многу намирници кои содржат високо ниво на овие витамини и минерали се всушност од животинско потекло, како што се месото и јајцата.
Сите овие витамини играат клучна улога во структурата, развојот и производството на мозочните и нервните клетки, истовремено поддржувајќи го здрав имунолошки систем.
Особено загрижувачки е нивото на витамин Б12. Студија на луѓе кои следеле строга диета со сирова храна покажала дека 38 отсто од учесниците имале недостаток на витамин Б12.
Ова е загрижувачко, особено ако се земе предвид дека недостатокот на витамин Б12 е поврзан со голем број проблеми, вклучувајќи жолтица, чиреви во устата, проблеми со видот, депресија и други промени во расположението.
Истата студија, исто така, покажа дека строгата, сирова веганска исхрана го зголемува нивото на хомоцистеин (аминокиселина разложена со витамин Б12) поради недостаток на витамин Б12. Ова е загрижувачко бидејќи покачените нивоа на хомоцистеин потенцијално може да го зголемат ризикот од кардиоваскуларни болести и мозочен удар.
Губење на менструацијата
Ако не се планира правилно, сурова веганска исхрана може да доведе до ненамерно губење на тежината ако не консумирате количество калории што му се потребни на вашето тело за да функционира. Ова е особено загрижувачко за младите жени.
Истражувачите откриле дека 30 отсто од жените помлади од 45 години, кои практикувале диета со сирова храна повеќе од три години, имале делумна до целосна аменореа, односно отсуство на менструација. Ова веројатно се должи на губењето на тежината предизвикано од суровата веганска исхрана.
Аменорејата може да предизвика голем број проблеми, вклучувајќи неплодност, како и намалена минерална густина на коските и остеопороза. Други студии, исто така, покажаа дека младите жени кои консумираат 22-42 проценти помалку калории отколку што е потребно, биле изложени на поголем ризик од репродуктивна супресија има потенцијал да ги однесе работите предалеку и може да доведе до уште поголеми ризици ако не се следи внимателно“, вели Лаура Браун, предавач на Универзитетот „Тиссајд“, за The Conversation. .
Таа додава дека ако планирате да се придржувате до сурова веганска исхрана, важно е да планирате внимателно за да бидете сигурни дека ги консумирате сите хранливи материи што ви се потребни за оптимално здравје, во правилни количини.
„Исто така, не би го препорачал овој начин на исхрана подолг временски период поради многуте здравствени ризици што може да ги има“, вели Браун.
