Поранешната претседателка Колинда Грабар-Китаровиќ една недела зборуваше во Точка за различниот третман на мажите и жените во општеството. Таа ја коментираше и нејзината врска со поранешната министерка Наташа Трамишак, како и оставката на премиерката на Нов Зеланд, Џасинда Ардерн.
Џасинда Ардерн поднесе оставка, а нејзиниот проштален говор беше доста емотивен и личен.
„Го гледав тоа како храбра и одговорна одлука. Кога мажот ќе ги погледне сите предизвици пред себе и ќе размисли за своите способности и енергија, одговорно е да донесе одлука да се пензионира некое време. Сите се заморуваме по некое време и постои можност за прегорување. Тоа е невообичаено во политичкиот свет бидејќи секаде се доживува како слабост. Ја разбирам, едно време размислував дали сакам или не да учествувам на следните избори. Некако преовладуваше чувството дека луѓето ќе доживеат ако им го свртам грбот и го признам поразот пред да влезам во трката. Факт е дека луѓето почувствуваа дека не навлегував во тоа со цело срце. Не е само Џасинда. Кога човек го прави тоа, секогаш се почнува да се бара вистинската причина… Тоа го истакна во својот говор, но нејзината многу лична порака до ќерката дека со нетрпение чека да ја гледа како оди на училиште и нејзината порака до партнерот дека тие конечно ќе се венчаат, ја одразува вистинската состојба. Таа е млада, во нејзините рани 40-ти, и мораме да се навикнеме на луѓето понекогаш едноставно да одвојат момент за одмор. Има години пред неа“, вели поранешниот претседател за случајот со сега веќе екс-премиерот на Нов Зеланд.
Тешката положба на жената
На прашањето дали позицијата на една жена на толку високо ниво е сепак потешка за жените отколку за мажите, поранешниот претседател вели дека има очекувања како мажите треба да се однесуваат, а како жените. „Оваа стереотипизација ја отежнува улогата на жената, тоа го докажуваат истражувањата и емпириските докази. Дека и е потешко на жена на лидерска позиција, навистина е. На жените се гледа преку изгледот, нивното образование е миноризирано, достигнувањата и очекувањата се во склад со тоа каде припаѓа жената… Политиката се доживува како машки свет. Долго време се обидував да објаснам на прашањето како ги балансирам личниот живот и кариерата дека тоа не треба да биде проблем и дека се очекува поддршка од системот. Тогаш ја сфатив глупоста на тоа прашање, кое се поставува само на жените. Човек никогаш нема да биде прашан каде му се децата, дали му е жал што не е со нив. Тоа прашање е одраз на нашите предрасуди… Жените сè уште се доживуваат како многу поемотивни. Од жените, за разлика од мажите, се очекува да бидат силни, но и да искажуваат чувства“, вели поранешниот претседател и додава дека не се сите чувства пожелни.
„Околностите за нас жените беа многу подобри порано од денес. Направивме неколку чекори назад, особено благодарение на пандемијата, која повторно ја врати жената во куќата. Политиката не беше мој избор. Сакав или дипломатија или парламент, но, еве, има понуди што не можеш да ги одбиеш од чувство на одговорност кон државата, партијата, кон себе… Прифатив влез во политиката, но мојот услов беше да не сакам да престанам да го доиш моето дете додека не биде сам, не го отфрлај. Најдов одобрување во партијата, но јавно се соочив со секакви ситуации“, вели Грабар-Китаровиќ и додава дека најголемите разочарувања ги доживеала од жените кои се претставуваат како феминистки, а една дури и кажала или да престане да го дои детето или. напушти политиката.
„Феминизмот е погрешно перципиран во Хрватска, ние идеолошки ги класифицираме жените како конзервативни или либерални и соодветно одлучуваме дали ја заслужуваат нашата заштита или не. Најлошо од сè, феминизмот стана погрден термин. Избегнав да зборувам за проблемите со кои се соочував како жена за да не се толкува како недостаток на способност… Порано можев да им се доверам на некои колеги, а потоа доживеав разочарување бидејќи тоа беше ставено на страна… Зошто те мачат комплиментите, така кажа некој во заебанции, не сфаќај сериозно… на крајот се навикнав да се занимавам со тоа, но ме загрижи, какви преседани и поставува на ќерка ми, на жените во оваа општеството“, вели таа.
Жената за жена е волк
Поранешната претседателка вели и дека видела дека жените можат да бидат најголеми непријатели на жените. „Тоа го чувствувате само кога сте поминале низ ситуација во која вашата сопруга е вашиот најголем непријател. Имаме неколку системски и системски проблеми. Првата е дека се одлучува каде припаѓа жената, а каде мажот. Не можете да го заштитите вашето дете кога ќе дојде на училиште, кога ќе почне да се зборува што им припаѓа на девојчињата, а што на момчињата… Целата оваа ‘поделба на трудот’ што постои во општеството се уште се негува и влијае на самите жени да гледаат некои занимања како машки работни места и тие двајца или тие постојано размислуваат дали сакаат да се впуштат во тоа поле… Друго прашање е јазикот, кој е исклучително важен во општеството и кој ги изразува оние стереотипи за кои понекогаш не сме свесни. Многу банални изјави
ве, кои постојат во секој јазик и култура, кога некој е храбар велиме дека има топки, а кога не е храбар или чувствува страв или сомнежи, тогаш му велиме „еј, не биди мх“, па јас не кажувај што…“, вели тој.
„Жените по правило се емотивни, емотивни и човек ги категоризира. Ако понекогаш го кренат гласот, мажите тоа го доживуваат како решителност, жените како хистерија. Кога мажот има излив, по правило, бараат надворешни причини кои довеле до тоа, кај жените се смета дека причината е внатрешната хистерија. Сите наши дискусии за правата на жените се сведуваат на лични конфронтации“, предупредува поранешниот претседател.
Случајот Трамишак
Тој вели и дека ја следи дискусијата за поранешната министерка Наташа Трамишак и дека не навлегува во причините за нејзиното разрешување, туку дека и во оваа ситуација може да се видат типични карактеристики во однос на жените. „Искрено, бев таму, ми се случи, во таа ситуација се чувствуваш ужасно, изолирано, немаш помош, понекогаш ни најблиските. Најлошо е што ова општество жигосува, без разлика дали поддржуваш некого или не, бараш причина, да бидеш на страна за или против“.
Грабар Китаровиќ посочува дека сега, по отказот, треба да се концентрира на она што го направила или не, да се даде објективна анализа на нејзиниот мандат, „а не да се почнува со теории и дискусии врз основа на тоа дека жената е нестабилна“.
Таа нагласува дека на жената веднаш им се придава стигма: „Имам многу покани низ светот да разговарам за положбата на жената во општеството и политиката, а во Хрватска кога зборувам за тоа, или сум феминистичка кокошка или некој епитет карактеристичен. на домашни животни кои ги сметаме за пониски од луѓето . Во оваа смисла, не се разликуваме од Авганистан, кој дефинираше дека животот на жената е помалку вреден од домашното животно, а сведоци сме на реториката на талибанците кои велат дека жените се кревки, нестабилни, имаат потреба од заштита од мажи и не можат да функционираат. независно во општеството“.
Тој додава дека такви работи се случуваат и во високоразвиените земји.
„Поголемиот дел од светот сè уште се соочува со предрасуди и поделба на 50 проценти од населението во категорија која е нестабилна, помалку способна… И научно е докажано дека ако не ги искористите сите потенцијали, вклучително и оние жени , нема да ги постигнете целите што ги сакате, не само за поединци туку и за целата заедница. Истражувањата покажуваат дека општествата кои постигнале релативен паритет имаат и повисок БДП, ниво на развој и подобра социјална состојба…“
