Од следната учебна година ќе се воведе скрининг кај училишните деца за фамилијарна хиперхолестеролемија, а Хрватска ќе биде меѓу првите земји со ваков скрининг што го изложува зголемениот кардиоваскуларен ризик за децата, но и за нивните најблиски роднини.
„На систематското испитување при упис во прво одделение ќе се додаде уште еден наод, а тоа е вкупната вредност на холестеролот во крвта“, објасни академик од Хина, Давор Миличиќ, претседател на Хрватското кардиолошко друштво.
Наследна, т.н фамилијарна хиперхолестеролемија подразбира изложеност на патолошки високи концентрации на атероген холестерол уште од раното детство, и затоа пациентите со оваа метаболичка болест имаат десеткратно поголем ризик од предвремени кардиоваскуларни инциденти.
20.000 луѓе се болни
Се проценува дека околу дваесет илјади луѓе во Хрватска страдаат од вакво нарушување на метаболизмот на мастите, а од нив се препознава само еден процент.
Скринингот на децата требаше да започне веќе оваа учебна година, но поради технички причини се одложи за следната учебна година.
Доколку се утврди покачен холестерол, детето ќе биде упатено на педијатар и ќе започне терапијата доколку се потврди дијагнозата. Третманот е најефективен ако започне што е можно порано, така што пациентите ќе можат да имаат ист број здрави години и ист животен век како оние без болеста.
Имено, луѓето кои боледуваат од нетретирана наследна хиперхолестеролемија, страдаат од срцев удар или мозочен удар веќе на возраст од 35 до 45 години и затоа живеат значително пократко од просечната популација.
Станува збор за пациенти со т.н хетерозиготна форма на болеста, која се јавува кај околу 1:300 луѓе. Тоа е многу поретко и многу помалигно, т.н хомозиготна хиперхолестеролемија, во која, без третман, тој се разболува и умира како резултат на атеросклероза веќе во адолесценција.
Кога ќе се постави дијагноза при систематски преглед на дете од предучилишна возраст, училишниот лекар за тоа ќе го извести матичниот лекар. Тој& потоа врши т.н обратен каскаден скрининг, т.е. го истражува постоењето на фамилијарна хиперхолестеролемија кај родителите, браќата, сестрите или најблиските роднини на засегнатото дете.
Родителот е предавател
Ваквиот скрининг буквално може да ги спаси родителите на детето, од кои едниот секако е носител на оваа болест и во исто време боледува од, најчесто, непрепознатлива болест. фамилијарна хиперхолестеролемија.
Со откривање и лекување на болни родители и други блиски роднини, третманот ќе започне и со тоа ќе ги спречи или одложи најопасните компликации на напредната атеросклероза.
Миличиќ посочува дека ова е многу важен национален проект кој ќе го подобри кардиоваскуларното здравје на многу семејства и ќе спаси многу животи во догледна иднина.
Со оглед на тоа што во прво одделение се запишани во просек околу 30.000 деца, се очекува дека ова нарушување би можело да биде дијагностицирано на околу сто деца во една генерација.
Академик Миличиќ го најави воведувањето на новиот скрининг на минатонеделниот симпозиум во Загреб, организиран од Светската федерација за кардиологија и Хрватското здружение за кардиологија.
На симпозиумот се собраа водечки домашни кардиолози кои веднаш по светската премиера се запознаа со новата процедура за контрола на покачениот холестерол.
Беа допрени и други важни теми, како што се намалувањето на внесот на кујнска сол, пандемијата на дебелина и дијабетесот. Беше истакнато дека Хрватите во моментов се најдебелата европска нација, а дебелината претставува значителен независен ризик за кардиоваскуларни болести, како и за многу други.
Миличиќ тврди дека Хрватска, со учество на кардиоваскуларна смртност од 37 отсто во вкупната смртност, односно со повеќе од 22.000 смртни случаи од овие болести годишно, сè уште припаѓа на земјите со висок кардиоваскуларен ризик во Европа.
