Болеста на непцата е меѓу најчестите хронични болести кај луѓето, а зафаќаат помеѓу 20 и 50 проценти од луѓето ширум светот. Тие се случуваат кога на забите се акумулира плакета, леплива фолија од бактерии.
Најраните фази на заболување на непцата се лекуваат, но некои луѓе развиваат хронична, деструктивна форма на заболување на непцата, која е неповратна и напредува до губење на забите.
Покрај тоа, има се поголем број докази кои ја поддржуваат тезата дека заболувањето на непцата исто така може да ги зголеми шансите за развој на други сериозни здравствени проблеми, пишува Science Alert.
1. Алцхајмерова болест
Неколку големи студии и анализи потврдија дека умерената или тешка болест на непцата е значително поврзана со деменција.
На пример, една студија покажа дека страдањето од хронична болест на непцата десет години или подолго е поврзано со 70 отсто поголем ризик од развој на Алцхајмерова болест. Истражувањата покажаа и врска помеѓу заболувањето на непцата и значителното (до шест пати поголемо) пад на когнитивните способности.
На почетокот се сметаше дека бактериите се директно одговорни за оваа врска. Порфиромонас гингивалис, вообичаена бактерија кај хроничното заболување на непцата, е пронајдена во мозокот на луѓето кои починале од Алцхајмерова болест.
Пронајдени се и токсични бактериски ензими наречени гингипаин, за кои се смета дека ја влошуваат болеста на непцата.
Сепак, не е сигурно дали бактериите во мозокот, модифицираниот имунолошки одговор или други фактори, како што е оштетувањето од системско воспаление, ја објаснуваат врската. Во секој случај, грижата за вашето орално здравје може да биде еден од начините да се намали ризикот од Алцхајмерова болест.
2. Кардиоваскуларни заболувања
Кардиоваскуларните заболувања се исто така тесно поврзани со заболувањето на непцата.
Голема студија на повеќе од 1.600 луѓе постари од 60 години покажа дека заболувањето на непцата е поврзано со речиси 30 отсто поголем ризик од прв срцев удар.
Поновите студии, исто така, покажаа дека системското воспаление предизвикано од хронично заболување на непцата предизвикува матичните клетки на телото да произведуваат група хиперреактивни неутрофили (еден вид на рани одбранбени бели крвни клетки). Овие клетки може да ја оштетат слузницата на артериите и да предизвикаат таложење на наслаги.
3. Дијабетес тип 2
Болеста на непцата е позната компликација на дијабетес тип 2, а хроничната болест на непцата го зголемува ризикот од развој на дијабетес тип 2.
Процесите што ги поврзуваат двете болести се во фокусот на многу истражувања, и веројатно е дека воспалението предизвикано од една од овие состојби влијае на другото.
На пример, дијабетес тип 2 го зголемува ризикот од заболување на непцата со зголемување на воспалението во непцата. Исто така, се покажа дека болеста на непцата придонесува за нарушена инсулинска сигнализација и отпорност на инсулин – што може да го влоши дијабетесот тип 2.
4. Карциноми
Болеста на непцата е исто така поврзана со поголем ризик од развој на разни видови рак. Се покажа дека пациентите со заболување на непцата имаат 43 отсто поголем ризик од рак на хранопроводникот и 52 отсто поголем ризик од рак на желудникот.
Други истражувања, исто така, покажаа дека луѓето со хронична болест на непцата имаат помеѓу 14-20 проценти поголем ризик од развој на било каков вид на рак. Истата студија покажала и 54 отсто поголем ризик од рак на панкреасот кај оваа група луѓе.
Не е јасно зошто постои оваа врска. Некои мислат дека тоа е поврзано со воспаление, што ја нарушува околината што им е потребна на клетките за да останат здрави и да функционираат правилно.
Здравствена заштита на непцата
Иако некои фактори на ризик за развој на заболување на непцата не можат да се променат, како што е вашата генетика, ризикот може да се намали со промена на некои животни навики.
На пример, намалување на потрошувачката на шеќер, избегнување на тутун и алкохол и намалување на стресот. Исто така, важно е да се знае дека одредени лекови, како што се некои антидепресиви и лекови за хипертензија, може да го намалат производството на плунка, што пак може да го зголеми ризикот од заболување на непцата. На луѓето кои ги земаат овие лекови им се препорачува да користат специјални гелови или спрејови за да го зголемат производството на плунка.
Се разбира, најважните работи што можете да ги направите за да се заштитите од болести на непцата е миење на забите најмалку два пати на ден со паста за заби со флуор и избегнување миење на устата.
