Една од клучните цели на рускиот претседател Владимир Путин на Западен Балкан е да го блокира евроатлантскиот пат на Босна и Херцеговина или дури и потенцијален конфликт во регионот.
Латиќ ја започнува статијата за Вашингтон пост, потсетувајќи дека пред три децении, граѓаните на БиХ „избраа демократија и слобода“ кога гласаа за независност на државата, но дека „за тоа платија со крвава војна, раселување и геноцид“.
„Сега војната се врати во Европа и, повторно, Западот дозволува суверена нација да биде цел на брутална агресија. „Ако ова не е итен повик да се разбудат лидерите на Европската унија дека мора да ги прифатат Украина и Западен Балкан во блокот, тогаш тие не се во можност да разберат што е во прашање“, заклучи тој.
Светогледот на Путин наиде на поддршка на Балканот
Сепак, според Латиќ, се уште има многу пречки за интеграцијата во ЕУ.
Тој истакнува дека рускиот „националистички и ревизионистички поглед на светот“ нашол публика подготвена да го прифати во регионот, особено кај српскиот претседател Александар Вучиќ, членот на Претседателството на БиХ, Милорад Додик и унгарскиот премиер Виктор Орбан.
Тој наведува дека Србија е единствената европска земја која одбива да воведе санкции кон Русија и дека Вучиќ се обидел да го добие она што може од двете страни, „додворувајќи се на Западот, а во исто време зајакнувајќи ги енергетските и трговските врски со рускиот претседател Владимир Путин. .
Сепак, политичката база на Вучиќ, како што пишува Латиќ, е „многу промосковска“ и под влијание на пропагандата предводена од медиумите кои го поддржуваат претседателот.
„Додека Србија стана клиент на руската држава, силите кои ја започнаа војната и геноцидот на Балканот повторно добиваат сила“, предупредува тој.
Тој потсети дека Министерството за одбрана на Србија во 2019 година промовираше книги кои ги негираат воените злосторства извршени од српските сили во поранешна Југославија, што предизвика остри критики од активистите за човекови права.
Фондот за хуманитарно право во Белград објави извештај во кој опишува како функционерите продуцирале популистички наратив за национална гордост, изграден врз невистинити тврдења дека претходните влади и меѓународната заедница го принудиле српскиот народ „да се срами од своите херои и жртви од војните во 1990-тите“.
„Овие напори го одразуваат наративот на Путин за виктимизација што ја оправдува неговата инвазија на Украина“, додаде тој.
Дејтонскиот договор е основа за нелиберални наративи
Во меѓувреме, во БиХ, Додик се приближува кон Русија и Кина, рече тој, објаснувајќи дека САД повторно воведоа санкции против него оваа година и дека тој тврди дека Западот го казнува затоа што се залагал за правата на етничките Срби.
„Овие нелиберални наративи се засноваат на Дејтонскиот договор од 1995 година, кој успеа да стави крај на војната во Босна и Херцеговина, но, во нивната сегашна форма, дополнително ја вгради дискриминацијата, неправдата и поделбите“, заклучи тој.
Латиќ посочува дека иако договорот ги почитува правата на Бошњаците, Србите и Хрватите, тој не обезбедува заштита за еврејските и ромските малцинства, што е потврдено со пресудата на Европскиот суд за човекови права за дискриминаторскиот изборен систем во БиХ. ја подели Босна, дури и додека граѓаните се обидуваат да застанат во одбрана на слободна и праведна мултиетничка демократија “.
Путин сака да го блокира евроатлантскиот пат на БиХ
Латиќ во текстот тврди дека една од клучните цели на Путин на Западен Балкан е да го блокира евроатлантскиот пат на БиХ, но и потенцијално „да предизвика конфликт“.
“Zbog toga građani Bosne i Hercegovine, ne kao pripadnici etničkih grupa, već kao istinski demokratski akteri, pozivaju međunarodnu zajednicu da započne proces ustavne reforme i kreiranja revidiranog Dejtonskog sporazuma”, piše on, ali ističe da to zahtijeva pregovore na najvišim nivoima, uključujući Sjedinjene Države, EU, Tursku i, da, čak i Rusiju”.
“Bosna je ključni saveznik SAD-a. Potrebna nam je podrška sada više nego ikad, prije nego što Putin pokuša da izvede još jedan opasan plan”, upozorio je.
Zatim navodi da mladi ljudi u BiH predvode inicijative koje su orijentirane na slobodnu, progresivnu evropsku budućnost u kojoj mogu “u potpunosti ostvariti svoj potencijal, ravnopravno ostvarivati svoja ljudska prava i jednoglasno ostaviti krvavu prošlost iza sebe”.
Ističe da se potpuno i zvanično pomirenje može postići “tek kada se genocid u Srebrenici 1995. godine, koji tadašnji srpski politički i vojni establišment nije spriječio, bude u potpunosti priznat, po presudi Međunarodnog suda pravde”.
“Ipak, odgovornost za zločine treba pripisati samo počiniocima, oslobađajući kolektive za život uz dostojanstvo i uzajamno poštovanje”, dodaje on.
“Građani Bosne i Hercegovine, 30 godina nakon izbora i borbe za svoju slobodu, prava i demokratiju, i dalje su suočeni sa stisnutim šakama autoritarizma i neliberalizma. Gledamo na Ukrajinu s mješavinom nedvosmislene podrške i egzistencijalne brige”, završava Latić svoj tekst.
