Во криза што ја зафати цела Европа, мал град во рурална Франција би можел да остане без медицински центар бидејќи не може да привлече нови вработени да ги заменат лекарите во пензија.
Лекарите во францускиот град Ле Виган стареат. Во обид да се привлечат нови општи лекари кои ќе ги заменат тројцата лекари кои се пред пензионирање, во градот е изграден нов интердисциплинарен медицински центар за да ја направи ординацијата поатрактивна за младите лекари.
Проблем? Идејата не успеа.
За пет години потрага по замени, ниту еден човек не се пријавил за работата, пишува Политико. „Не мислев дека ќе има такво отфрлање на руралната медицина“, вели Антоан Брун д’Аре, 59-годишен локален општ лекар и еден од основачите на центарот.
И покрај сите напори да се спречи, се чини дека овој мал град на југот на Франција ќе стане уште еден од таканаречените „медицински пустини“.
Ле-Виган, дом на околу 4.000 луѓе, не е единствениот француски град кој не може да привлече лекари, но нивото на предизвици со кои се соочува е типично за цела Европа, каде лекарите се или премногу далеку, премалку или премногу стари. .
Речиси 7 милиони луѓе во Франција немаат општ лекар. Дури 30 отсто од населението живее во региони со слаб пристап до медицинска нега, вели Гијом Шевиљард, истражувач во Институтот за истражување и информации за здравствената економија.
Прогнозите се мрачни.
Во моментов, повеќе лекари во Франција заминуваат во пензија отколку што отвораат ординации. Бројот на лекари по општа пракса се намали за 5,6 отсто помеѓу 2012 и 2021 година, а следната деценија ќе биде особено предизвикувачка: иако бројот на обучени лекари се зголеми во последните години, тие нема да ја зголемат работната сила доволно брзо.
Франција имаше помалку лекари по глава на жител во 2021 година отколку во 2012 година – бројот падна на 318 од 325 на 100.000 луѓе. Овој пад е уште поголем предизвик во ситуација која го зафати целиот континент: Франција, како и остатокот од Европа, старее, а како резултат на тоа расте потребата за медицинска нега.
Недостигот од здравствени работници не е ограничен само на лекари. Речиси две години по почетокот на пандемијата што ги десеткуваше работниците, здравствените менаџери, како и владите, очајно се обидуваат да смислат нешто што би наликувало на работната сила.
Недостигот од здравствени работници ширум Европа – а има околу 2 милиони исчезнати – се чувствува низ целиот континент.
Во Грција, службите за итни случаи предупредуваат на побавно време на одговор на итни случаи поради недостаток на персонал. Во Англија има недостиг од десетици илјади медицински сестри, а Финска исто така известува за недостиг од медицински сестри. Породилните центри во Португалија повеќе не можат да останат отворени бидејќи им недостигаат лекари.
„Недостигот од лекари е навистина проблем што ги засега сите“, вели Сарада Дас, генерален секретар на CPME, организација која ги претставува лекарите низ Европа. „Во суштина, работата е во тоа што постои перцепција дека медицината повеќе не е атрактивна кариера, тоа не е нешто во кое луѓето сакаат да останат доживотно. Ова ќе ја стави на ризик одржливоста на здравствените системи во иднина“, додаде таа.
Дас нагласува низа прашања, вклучувајќи насилство на работното место и исцрпеност, како фактори кои го отежнуваат ангажирањето и задржувањето работници.
Многу млади лекари или си заминаа или размислуваат да заминат поради високите стапки на исцрпеност од работа и други последици по менталното здравје. „Ако не се справиме со тоа чесно, ќе има уште полош недостиг од лекари“, вели Алваро Кераме, психијатар и претседател на комитетот за медицински персонал во EJD, здружението на европски млади лекари. „Тешко ни е да им ја пружиме потребната нега на нашите пациенти.
Ситуацијата е критична, а ЕЈД предупредува дека колапсот на здравствениот систем е неизбежен.
Трагедијата е што оваа криза можеше да се спречи. Ваквите недостатоци беа очекувани, а ситуацијата се влоши поради пандемијата, вели Мартин Меки, професор по европско јавно здравје на Лондонската школа за хигиена и тропска медицина.
Предолго, Европа се потпираше на здравствените работници од посиромашните земји како решение, вели тој. „Очигледно е дека има огромен проблем. Треба да го зголемиме бројот на вработени во здравството, но мислам дека другите кризи го ставија ова на втор план, како што се цените на бензинот, војната во Украина“, додава МекКи. „Политичарите имаат слаба моќ на концентрација.
Граници на мапата
Иако големите градови, вклучувајќи го и регионот околу Париз, исто така страдаат од овој проблем, тој е особено присутен во руралните заедници.
Ле Виган проба се за да го смени трендот. Лекарите формираа интердисциплинарен медицински центар каде шест општи лекари работат заедно со други членови на тимот, вклучително и психијатар, психолог, тим од медицински сестри, логопеди и асистенти. Константен број на пациенти се движат низ ординациите. Состаноци може да се закажуваат онлајн и тимот ги обучува студентите и практикантите за тоа како е да се практикува рурална медицина.
Пари се и на маса: секој нов лекар во градот би добил почетен бонус од 50.000 евра, а за осум години би добил значителни даночни поволности. Тие поставија огласи на Фејсбук и онлајн форуми за лекари. Тие ангажираа и меѓународен специјалист за регрутирање за да им помогне да најдат колеги во Романија или Северна Африка.
Никој не сака да дојде.
Ако не вработат никого, медицинскиот центар ќе биде принуден да ги затвори вратите – оперативните трошоци (220.000 евра годишно) се превисоки за да ги споделат тројцата преостанати лекари. „Не можев ни да замислам дека ќе зборуваме за можен банкрот“, вели 33-годишниот Бенедикт Гал, еден од лекарите во центарот.
Да знаеше дека ќе дојде до ова, таа јасно вели: немаше да се пресели во Ле Виган. Таа и нејзиниот сопруг делат канцеларија во медицинскиот центар. Тие го избраа овој град во 2017 година, токму затоа што имаше центар.
Кризата во Франција доведе до контроверзното прашање дали лекарите треба да се насочуваат да работат во медицински пустини со ограничување на нивното вработување во области каде што има доволно лекари. Вакви мерки веќе се во сила и за другите здравствени работници. Сепак, предлогот на владата да се воведе обука за четврта година која лекарите ќе треба да ја поминат во регионите каде што нема здравствена заштита резултираше со масовни протести и штрајкови.
Таквиот план би можел да им оди на глава, вели Рафаел Пресно, претседател на синдикатот на лекари кои се обучуваат да станат општи лекари. Може да има пресврт на бавниот, но растечки тренд на студентите по медицина кои се ориентираат кон општа пракса, предупредува тој.
На долг рок, би било корисно за студентите по медицина да ја одразуваат социјалната и географската разновидност на земјата, вели Шевилард. „Помалку чини да имате лекари кои доаѓаат од различни региони отколку да имате лекари од урбаните средини на кои треба да им се понудат сите услуги што ги сакаат во руралните средини.
Решавањето на проблемот со медицинските пустини и недостигот на здравствени работници никогаш не била лесна задача, но станува сè поитна, бидејќи и пациентите и здравствените работници моментално ги трпат последиците од кратковидното планирање.
Брун д’Ар, чие семејство живее во Ле Виган барем од 18 век, никогаш не можеше да замисли дека ќе биде толку тешко да се убедат други лекари да дојдат таму.
Иако планира да се пензионира кога ќе наполни 67 години, сепак не е сигурен. „Можеби сепак ќе останам уште малку“, вели тој.
