Во тек е конкурсот за упис на деца во градинките во Кантонот Сараево. Годинава пријавувањето се врши по електронски пат. Министерката за образование на КС, Наида Хота Муминовиќ и матичната Леа Летиќ зборуваа за тоа кои се условите за упис, кој има приоритет при запишувањето, за субвенциите и за можна дискриминација при овој процес.
Една од новитетите е, како што изјави министерката Хота-Муминовиќ, што уписите во градинките се одвиваат во текот на целата година додека не се пополнат местата во овие установи.
„Воведувањето на нови градинки во системот исто така трае цела година. Сето ова време правиме напори за проширување на капацитетите на ЈУ „Ѓеца Сараево“, така што во претходната година беа отворени четири организациски единици во рамките на таа установа и седум приватни детски градинки, кои порано беа или во форма на продолжен престој или економска активност која обезбедува целодневна грижа за децата.на детето. Ги воведовме во системот и продолжуваме да ги охрабруваме приватните претприемачи, но и инвестираме во ЈУ „Ѓеца Сараева“ за проширување на капацитетите и тој упис трае цела година“, објасни Хота-Муминовиќ.
Во кантонот Сараево има околу 40 приватни предучилишни установи на располагање на родителите за запишување на нивните деца во градинки.
„Различни образовни групи, а овде зборуваме за приватниот сектор. Немаме евиденција на деловни фирми, бидејќи ова не се води во Министерството за образование. Ние сме одговорни за предучилишно воспитување и образование исклучиво над предучилишните установи“, додаде таа.
Извор: Наида Хота-Муминовиќ и Леа Летиќ во телевизиското студио N1
Прашавме кои се условите за запишување дете во градинки?
„Тие критериуми се составот на јавниот конкурс. Секој родител може да си ги пресмета влезните точки, точно знае колку има. Значи општината на живеење ако има градинка таму има одреден број бодови, дете со потешкотии има и одреден број бодови, потоа дали родителите се разведени итн. Сите тие поени се појавуваат во конечниот резултат на таблата на водачи. Треба да се каже дека такви критериуми суштински постоеле и порано. Работна група која беше формирана на крајот на ноември минатата година се собра и ги утврди критериумите за електронско запишување и во градинките“, нагласи Хота-Муминовиќ.
Леа Летиќ е мајка на шестгодишни близнаци. За Н1 ги сподели своите искуства околу запишувањето на децата во градинките.
„Моменталниот проблем е што уписите се почнати, но пријавувањето не е завршено. Ме интересира само дали некој од министерството ги посетил тие институции и го утврдил нивниот капацитет. И субвенцијата постои одамна, па дете без двајцата родители има бесплатен упис во градинка. Јас сум самохран родител и мојот избор беше да се разведам и мислам дека тоа не треба да влијае на бодирањето на детето, туку тоа треба да ги ужива истите права како и другите, без разлика на статусот на родителите. Јас сум на ставот и мојот предлог е платите на родителите да влијаат на цената за упис во градинките. На пример, мојата плата како самохран родител не е иста како на комплетните семејства, поточно во кои се присутни и двајцата родители. Исто така, не треба да имаме привилегиран однос кон одредени деца, додека други се на страна, што е видливо во нашите градинки. Сметам и дека децата без двајцата родители треба да се запишат во градинка најдоцна до тригодишна возраст, а не неколку месеци пред да тргне на училиште, за детето да научи самостојност и живот. Затоа, за тоа треба да служат предучилишните установи и да му олеснат на родителот кој денес е под огромен стрес и работа“, предложи Летиќ.
Хота-Муминовиќ изјави дека 7.500 деца веќе се стекнале со право да се запишат во системот.
„Од нив, 4.000 деца веќе се стекнале со право на кофинансирање. Владата на КС донесе програма за кофинансирање и тоа не е социјална мерка. Затоа, субвенциите се лоцирани во Министерството за социјална политика, а оваа мерка што ја донесе Владата е стандард кој го следи детето без разлика на статусот на родителите. Со оваа мерка сакаме да вклучиме што повеќе деца во предучилишните установи“, посочи таа.
Прашавме дали има дискриминација при запишување во градинка, со оглед на тоа што од вкупно 55 бода, родителите кои живеат во функционално семејство, не се разведени и имаат здраво дете, можат да добијат само 10 бода?
„Единствен нов критериум е дете со тешкотии во развојот, а сите други критериуми постоеја и претходно. Сега се поставува прашањето, како овие деца порано биле запишани во градинките? Така, исто како што беше досега, односно ако има слободни места ќе се запишат тие деца или ако има еднаков број на бодови има простор за жалба. Исто така, самиот систем ќе се среди и се ќе си дојде на свое место. Секако дека секогаш ќе има листа на чекање со деца и тоа отсекогаш постоело. Ова не е предизвик само во кантонот Сараево, туку и во регионот. Потребите за образование се големи, а капацитетите мали, затоа и на почетокот кажав дека се работи на нивно проширување за да се намалат тие листи на чекање. Овде не можеме да кажеме: „Бидејќи можам да платам, можам да изберам што сакам“. Тоа е веќе дискриминација, а нашиот Закон за предучилишно образование уште на почетокот прокламира приближно еднакви можности за пристап за секое дете. Категориите отсекогаш биле исти, но разликата е во тоа што сега сите овие прашања излегоа на површина, а порано се решаваа со лични контакти и врски. А поентата е да се подобри образовниот систем“, заклучи Хота-Муминовиќ.
