Сигурно сте слушнале за лекот Оземпик кој се користи за лекување на дијабетес тип 2, а некои го користат и како лек за слабеење. Дури и недостигаше тој лек во многу земји, вклучително и во Хрватска, бидејќи идејата толку многу се прошири поради објавувањето на социјалните мрежи што ги доведе во проблем луѓето кои навистина боледуваат од дијабетес.
Видеата под хаштагот #Ozempic имаат речиси стотици милиони прегледи на TikTok каде лекот е промовиран како неверојатно ефикасен – можно е да изгубите 40 килограми за помалку од три месеци. Дури и водителот на Оскарите, Џими Кимел, се пошегуваше за тоа на вечерта на доделувањето на наградите минатата недела.
Но, колку навистина ни се потребни лекови како Оземпик? Дали некои видови храна можат да ги заменат?
Како работи Ozempic?
Активната состојка на Оземпик е семаглутид, кој делува така што предизвикува ситост, поради што делува и за слабеење.
Семаглутид, исто така, му помага на панкреасот да произведува инсулин, кој му помага да управува со дијабетес тип 2. На нашето тело му треба инсулин за да ја пренесе гликозата (или шеќерот во крвта) што ја добиваме од храната во нашите клетки, за да можеме да ја користиме за енергија.
Семаглутид ја имитира улогата на природен хормон наречен GLP-1 (пептид-1 сличен на глукагон), кој вообичаено се произведува како одговор на откривање на хранливи материи во храната. GLP-1 е дел од сигналот кој му кажува на вашето тело дека сте јаделе и го подготвува да користи енергија од храната.
Дали храната може да помогне?
Хранливите материи кои го активираат секрецијата на GLP-1 се макронутриенти – едноставни шеќери (моносахариди), пептиди и амино киселини (од протеини) и масни киселини со краток синџир (од масти и исто така произведени од добри цревни бактерии).
Енергетски густата храна, обично богата со масти или шеќер и со малку вода, е богата со овие макронутриенти. Постојат докази дека изборот на храна богата со овие хранливи материи може да го зголеми нивото на GLP-1.
Ова значи дека здравата исхрана богата со хранливи материи кои го стимулираат GLP-1 може да го зголеми неговото ниво. Тоа може да биде храна со добри масти, како што се авокадо или јаткасти плодови, или посни извори на протеини како јајца.
Храната богата со ферментирачки влакна, како што се зеленчукот и интегралните житарки, ги хранат нашите цревни бактерии, кои потоа произведуваат масни киселини со краток синџир што можат да го стимулираат лачењето на GLP-1.
Ова е причината зошто диетата богата со масти, влакна и протеини може да ви помогне да се чувствувате сити подолго време. Ова е и причината зошто промените во исхраната се дел од контролата на тежината и дијабетес тип 2.
Работите не се толку едноставни
Сепак, работата не е толку едноставна за секого. Ова исто така значи дека кога сме на диета и го ограничуваме внесот на храна богата со енергија, стануваме погладни. А за некои луѓе таа „точка“ за тежина и глад може да биде различна, пишува Science Alert.
Некои студии покажаа дека нивоата на GLP-1, особено после оброк, се пониски кај дебели лица. Ова може да се должи на намаленото производство на GLP-1 или зголемената деградација. Рецепторите кои го откриваат исто така може да бидат помалку чувствителни или може да има помалку рецептори.
Ова може да се должи на разликите во гените кои кодираат GLP-1, рецепторите или делови од патиштата кои го регулираат производството. Се разбира, не можеме да ги промениме овие генетски разлики.
Дали Ozempic е полесно решение?
Иако и диетата и лековите можат да делуваат, и двете имаат свои предности и недостатоци.
Лековите како Ozempic може да имаат несакани ефекти вклучувајќи гадење, повраќање, дијареа и проблеми со други органи.
Покрај тоа, кога ќе престанете да го земате, чувствата на потиснат апетит ќе почнат да исчезнуваат и повторно ќе почнете да чувствувате глад. Ако брзо сте изгубиле тежина, можеби ќе се чувствувате уште погладни од порано.
Промените во исхраната носат многу помал ризик во однос на несаканите ефекти, но резултатите ќе бараат повеќе време и напор.
Во нашето зафатено модерно општество, трошоците, времето, вештините, пристапноста и другите притисоци исто така можат да бидат бариери за здравата исхрана, ситоста и нивото на инсулин.
Исто така, важно е да се запамети дека тежината е само еден сегмент од здравствената равенка. Ако го потиснувате апетитот, но практикувате диета богата со преработена храна и ниска со микронутриенти, може да изгубите тежина, но на краток рок и со лоши здравствени последици.
Затоа, неопходно е да се подобри исхраната, без разлика на употребата на лекови или губење на тежината, за навистина да се подобри здравјето.
